چکیده: بهارستان کتابی است که جامی آن را در سال 892 هـ.ق. به شیوۀ گلستان نگاشت. این کتاب سرشار از حکایات و داستان­هایی است که جامی فراخور موضوع روضه­های هشت­گانه، آنها را به کار برده است. این نوشتار برای یافتن پاسخ این پرسش تدوین شده است که آیا جامی در آفرینش حکایت­های بهارستان بر قریحه و طبع خویش تکیه داشته یا آنها را از متون پیش از خود برگرفته است؟ سؤال دیگر این مقاله آن است که آیا نویسندگان ...

سابقه و هدف: جریان بر روی سرریزها عموماً جریانی فوق بحرانی باانرژی جنبشی بالا هست. به همین دلیل استفاده از مستهلک کننده‌های انرژی بر روی سرریزها امری اجتناب‌ناپذیر است. پرتاب‌کننده‌ جامی‌ شکل یکی از اجزای سرریز سد برای اتلاف انرژی است. در این تحقیق به بررسی و مقایسه پارامترهایی همچون عمق جریان، سرعت جریان، عدد فرود جریان، عدد کاویتاسیون بر روی پرتاب‌کننده‌های ‌جامی دایره‌ای و دو نوع پرتاب‌کننده‌...

هر شاعری به طور طبیعی تحت تأثیر شاعران پیش از خود قرار می گیرد. در میان عناصر تشکیل دهندۀ شعری صورخیال (تشبیه، استعاره، کنایه و مجاز) جایگاه ویژه ای دارد. هاتفی خرجردی (927 ـ 22/814 ﻫ .) از شاعران برجسته ای است که به نظیره گویی خمسۀ نظامی پرداخته. در میان این نظیره ها هفت منظر (نظیرۀ هفت پیکر نظامی) به جهت نو بودن هفت داستان آمده در آن قابل توجه است. هاتفی در زمینۀ صورخیال بیش از همه از خال خوی...

اصطلاح ریخت‌شناسی به عنوان یکی از روش‌های تحلیل و طبقه‌بندی عناصر متن با مطالعات ولادیمیر پراپ بر روی یک­صد قصه‌ی عامیانه‌ی روسی وارد عرصه‌ی نقد ساختاری شده است. این شیوه‌ی تحلیل در شناخت نقش‌ها، نقش‌ویژه‌ها و حرکت‌های متن و چگونگی ترکیب و ارتباط این عناصر با یکدیگر کارآمد است. داستان لیلی­ومجنون جامی از جمله متون روایی ارزشمند ادبیات فارسی در قرن نهم است. جنبه‌های روایی این منظومه‌ درحوزه‌ی اد...

هدف: این پژوهش در پی تعیین مؤلفه ها و راهکارهای بهبود و استمرار کیفیت در کتابشناسی ملی ایران بر اساس دانش و تجربیات جمعی از دست اندرکاران تهیۀ آن است. روش: پژوهش با فن دلفی و پنلی شامل 22 نفر از دست اندرکاران فهرستنویسی کتابخانۀ ملی به اجرا درآمد. پرسشنامه های دو دور دلفی در طیف 5 گزینه ای تنظیم و از میانگین و انحراف معیار رتبه ها برای سنجش توافق استفاده شد. یافته ها: مؤلفه های کی...

 تمثیل یکی از مهم‌ترین انواع ادبی است که جایگاه والایی را در ادبیات فارسی به خود اختصاص داده است، با بررسی تمثیلات هر قوم می­توان از طرز زندگی اجتماعی و میزان تمدن و تربیت آن جامعه آگاه شد. تمثیل از یکسو وابسته به انگیزه­های گوینده و از سوی دیگر، وابسته به مقدار دانش، هدفمندی و آگاهی شنونده یا گیرنده است. تمثیل می‌کوشد بخشی از آگاهی را ملموس کند و برای توضیح و تبیین معنی به کار می‌رود و در خدمت...

این مقاله داستان حضرت یوسف و زلیخا را در ادبیات اسلامی مورد بررسی قـرار دادهاست . قصه یوسف و زلیخا یکی از داستĥن های عشق صوفیانه است که از قرآن کریم به ادبپارسی راه یافته است . حکیم ابوالقاسم نخستین کسی است که در ادبیات اسلامی این قصهرا به شعر درآورده است و منظومه او اکنون در دسترس ماست . پیش از او، ابوالمؤید بلخی وبختیاری این داستان را به نظم درآورده اند، اما از منظومه های آنان اثری در دست نیس...

چکیده کنایه­ها، به سبب کوتاه بودن، در میان عامۀ مردم کاربرد بسیار دارند و از آنجا که دارای معنای مجازی هستند، اغلب شعرا و نویسندگان برای جلوگیری از بیان صریح و مستقیم از کنایه استفاده می­کنند. کنایه، چون تصویر ساز است و ذهن شنونده را در تعلیق می­گذارد، زیبایی هنری می­آفریند؛ به همین دلیل کنایه در ادبیات، جایگاه خاصی را به خود اختصاص داده است و شاعران از آن بهره­های فراوانی برده­اند. عبدالرحمان ...

تأویل از جمله علوم مهم در فهم معنای باطنی آیات قرآن و احادیث است. ازجمله عارفانی که به این موضوع توجه ویژه نشان داده، جامی است. تأویلات جامی از آیات قرآن و احادث نبوی، بسیار قابل توجه است. وی در توضیحِ معانی باطنی آیات و روایات از ژرف­ترین اندیشه­­های عرفان نظری، سود برده است. نمود این مسئله در تأویلات قرآنی او شامل: تأویل جنت به ذات، ارض به حقایق اعیان، سماوات به اسما و صفات و نجم به انوار منعک...

پژوهش حاضر به خوانشی سبک‌­شناختی از ترجمه‌­ای منظوم از تائیۀ کبری، اثر مشهور ابن‌فارض، اختصاص دارد که به نورالدین عبدالرحمن جامی منتسب شده است. مبنای این انتساب نسخه‌ای خطی محفوظ در کتابخانۀ دانشکدۀ ادبیات دانشگاه قاهره است که توسط دکتر صادق خورشا در کتاب تائیۀ عبدالرحمن جامی، ترجمۀ تائیۀ ابن‌­فارض، به همراه مقدمه و تعلیقاتی تصحیح شده است. مقالۀ حاضر، با اقامۀ دلائل سبک‌شناختی...