میرعبدالعالی نجات اصفهانی، از شاعران اوایل قرن دوازدهم، شاگرد صائب تبریزی و از پیروان سبک هندی و مسئول کتابخانه سلطنتی شاه سلطان سلیمان حسین صفوی است. در این پایان نامه، نسخه خطی دیوان میرنجات متعلق به موزه آسیایی آکادمی علوم شوروی به عنوان نسخه اساس و تصویری از نسخه دوم دیوان متعلق به کتابخانه ملی و اشعار موجود در هفت جُنگ دیگر به عنوان نسخه بدل، مقابله و تصحیح انتقادی و بسیاری از اشعار تک نسخه...

خوبوشکیه نام سرزمین و نیز شهری سلطنتی در زاگرس شمالی بوده که یکی از مهم­ترین دولت‌های محلی بین پادشاهی‌های قدرتمند آشور نو و اورارتو طی قرون نهم تا هفتم ق.م به شمار می‌آمده است. منبع اصلی دانسته‌های ما در مورد این دولت کوچک هزارۀ اول ق.م، کتیبه‌های میخی آشوری است. مکان‌یابی این سرزمین و دولت کوچک نیمه نخست هزاره اول ق.م طی یک سدۀ گذشته محل مناقشه و بحث پژوهشگران متعددی بوده است. در مقاله حاضر ب...

چکیده در این مقاله، موجود ترکیبی ای مورد بررسی قرار می گیرد که ترکیبی از بدن یک حیوان واقعی یا تخیلی و اجزای گیاهی است، گروهی بزرگ از موجودات افسانه ای و ترکیبی به نام " حیوان- گیاه" . هنر ساسانی گونه های مختلفی از این موجود ترکیبی را با شیوه هایی متفاوت خلق کرده که در هنر کشورهای اسلامی، کشورهای کرانه دریای مدیترانه و بویژه هنر رومی­وار فرانسه نیز ظهور پیدا کرده است. ساختار این موجود بر چه مبن...

تاریخ احداث اکثر بناهای دوره قاجار به دلیل ذکر آن در کتب مرجع آن زمان یا کتیبه ها مشخّص است. لیکن تاریخ عمارت بادگیر کاخ گلستان به علت تغییرات بی شمار کالبدی در پرده ای از ابهام قرار گرفته است. در این پژوهش ابتدا با استفاده از منابع مستدل تاریخی که به روش اسنادی )کتابخانه ای( و تحلیلی صورت گرفته تعلّق بنا به زمان فتحعلی شاه و حتی قبل آن محرز م یگردد. بنای مذکور ابتدا در اختیار محمدعلی میرزا )دولت...

خزانه‌های آنها جمع‌آوری می‌شد. در همین راستا، تشکیلات نسبتاً منظمی برای حفظ و نگهداری این گنجینه‌ها در این دربارها به وجود می‌آمد؛ که درون این تشکیلات، کارگاه‌هایی برای ساخت و پرداخت جواهرات تازه برپا می‌‌شد. در دوران صفویه، علاقۀ پادشاهان این سلسله به داشتن درباری باشکوه و عظیم موجب شده بود مجموعه‌ای از بهترین نفایس و جواهرات در دربار جمع‌آوری شود. در این دوره، تشکیلات منظمی برای حفظ، نگهداری،...

در این مقاله با توجه به این که خاندان نجفقلی­خان دنبلی در تبریز دورة قاجاریه نفوذ داشت، اهمیت ازدواج بین نخبة محلی و خاندان سلطنتی مورد تحقیق قرار می­گیرد. تاکنون به این موضوع در تحقیقات تاریخ ایران کمتر توجه شده ​است. نجفقلی­خان «ثانی» به دلیل فداکاری در جنگ ایران و روس مورد توجه عباس­میرزا واقع شد و در دیوانسالاری قاجار ترقی یافت. به­علاوه او با دختر وی به نام مهرجهان ازدواج کرد. نگارنده مرسل...

دوره تیموری از جمله ادوار تأثیرگذار در تاریخ هنر و نگارگری ایران است که آثار ارزشمندی از آن بجای مانده است. تحقیقاتی که در این حوزه انجام گرفته تنها به شاهنامه بایسنقری محدود شده است و دیگر مجموعه های این دوره کمتر مورد بررسی قرار گرفته اند. شاهنامه بایسنقری متعلق به مکتب هرات است که در سال 833ه.ق/1430م در هرات و در 22 مجلس با اندازه صفحات 384× 265 م م نگارگری شده است. این شاهنامه به سفارش با...

با آنکه اشکانیان نزدیک به پانصد سال حکومت کردند اما شواهد ناچیزی در خصوص زنان این دوره در دست است. زنان خاندان سلطنتی نیز، که معمولاً در بالاترین رده­های اجتماعی کشور قرار دارند، از این قاعده مستثنی نیستند. با مطالعة منابع اندک یونانی و رومی و بررسی آثاری از قبیل سکه‌ها، نقش‌برجسته‌ها، الواح بابلی و چرم‌نوشته­های اورامان می­توان اطلاعات مفیدی دربارة ملکه­ها و زنان خاندان سلطنتی به دست آورد. هدف ...

پژوهش حاضر با عنوان «مقایسه مواضع سیاسی سنجابی و بختیار در مواجهه با انقلاب اسلامی»، در اصل، پاسخی به این پرسش است که «چرا سنجابی و بختیار با وجود حضور تقریباً 30 ساله در یک جبهه و دارای یک خط و مشی نسبتاً واحد سیاسی، در پی شتاب گرفتن جنبش انقلابی، یکی با امام و دیگری با شاه همکاری کردند؟» پس از مطالعه اسناد و داده ها و نیز مقایسه دوره های تاریخی این فرضیه مطرح شد که: «سنجابی در پی چیرگی گفتمان ا...

چکیده عبدالصمد، از نقاشان فعال دربار صفوی، در جوانی به دعوت حاکم زمان به هند رهسپار شد تا پایه گذار مکتبی از نقاشی باشد که با اصول نقاشی ایرانی آغاز شد.در این پژوهش سعی شده است به معرفی نگاره های نگارگر در فاصله زمانی 1535م./921ه. تا حدود 1600م./986ه.پرداخته شود.در این زمان عبدالصمد در نگارخانه سلطنتی سه پادشاه با سه نوع اعتقاد مشغول به کار است: شاه طهماسبِ شیعه؛ همایون شاهِ سنی مذهب و اکبرشاه با...