فرهنگ عامیانه ایران برخاسته از سنت¬ها، آداب و رسوم، باورها و اعتقاداتی است که میراثی به وسعت تاریخ دارد. در میان عناصر متعدد فرهنگ عامیانه، شئ¬باوری (فتیش) حضور گسترده¬ای در زندگی عوام داشته است. این عنصر شامل سنگ¬ها، گیاهان، حیوانات، طلسم¬ها و ادعیه¬ای است که از قدرت جادویی خارق¬العاده¬ای برخوردارند و به عنوان شیئی کاربردی و ثمربخش در زندگی روزمره مردم اهمیت پیدا کرده¬اند. این پژوهش در نظر د...

هدف این مقاله، بررسی رابطه بین نحوه گذران اوقات فراغت و هویت ملی جوانـان شـهر تهـران اسـت. چـارچوب نظری این پژوهش، تئوری کنش متقابل نمادین و نظریه گیدنز است. جامعه مورد مطالعه، کلیه جوانان 15 تا 29 ساله شهر تهران بوده که تعداد 407 نفر بعنوان حجم نمونه انتخاب شـده اسـت. از روش نمونـه گیـری خوشـه ای چنـد مرحله ای استفاده شده و پس از بررسی اعتبار و روایی پرسشنامه، با روش پیمایشـی، اطلاعـات لازم جم...

یکی از مشخّصات بارز نثر جلال ، استفاده ی فراوان و متنوّع از لغات و ترکیبات عامیانه ی رایج در میان عامّه ی مردم است . این مشخّصه در مقالات او نمودی قابل توجّه دارد و نثر مقالات او را جذّاب و خواندنی نموده است . در این پژوهش با ارائه ی سال شماری از زندگی و آثار جلال و معرّفی کلیّه ی مقالات او که به صورت کتاب های مستقل چاپ شده ؛ 18مقاله از کتاب « ارزیابی شتابزده » که دارای تنوّع موضوعی قابل توجّهی بوده ؛ بر...

زبان و ادب رسمی ایران با زبان فارسی دری، در دو رشته شعر و نثر وجود داشته است. این ادبیّات، دو قشر یا طبقه عمده اجتماعی، یعنی باسوادان و عوام را همواره پوشش داده است. افزون بر ادبیّات رسمی که به مخاطبان باسواد اختصاص داشت، ادبیّات عامیانه نیز درحوزه شعر و نثر، مردم عادّی و کوچه و بازار را مخاطب خویش قرارداده بود. به جهت عدم سواد و کتابت در میان مخاطبان ادبیّات عامیانه، متأسّفانه این آثار کمتر به صورت ...

قصه های عامیانه بخش مهمی از فرهنگ عامه را تشکیل می دهند که به دلیل دربرداشتن گنجینه عظیمی از دانش فرهنگی از ارزش بالایی برخوردار هستند؛ به ویژه آن دسته که هنوز به صورت شفاهی توسط مردم روایت می شوند، بستری مناسب برای مطالعه بن مایه های اسطوره ای فرهنگ یک منطقه و نیز بررسی کهن الگوهای جمعی و قومی را فراهم می سازند. دست یافتن به الگویی کلی برای بررسی قصه ها در صورت پژوهش عمیق و علمی در داده های گر...

باورهای عامیانه به عنوان یکی از صورت­های اساسی فرهنگ عامه و فولکلور ملت­ها، به مثابه­ی شمشیری دو دم است؛ از یک طرف می­تواند روند توسعه را در سراسر وجود خود تسریع نماید، و از طرف دیگر قادر است چون ترمزی عمل نماید، جلوی روند توسعه را بگیرد. باورهای عامیانه ممکن است محصول ذهن جمعی مردم مانند ضرب المثل­ها، امثال الحکم، یک بیت شعر یا حدیثی باشد که به مرور زمان، ذهن جمعی توده­ های مردم آن را پذیرفته ...

ادبیات، به ویژه داستان نویسی، یک هنر تام و ناب است. اساساً داستان عمری به موازات حیات عقلانی انسان دارد و داستان پردازی تجلی و ترجمان افکار، عواطف، آرمان ها، آداب و سنن، رنج ها و به طور کلی محتوای نهانخانه ی جان آدمی بوده و هست. این نوع ادبی، در هر دوره ای از حیات انسانی، هم گام با دگرگونی های فکری و فرهنگی جامعه، فراز و نشیب هایی را پشت سر گذارده است. در دوران معاصر نیز با گنجینه ی متنوع و س...

چکیده یکی از موضوعات مهم در تاریخ اجتماعی ایران عصر ناصری، که تابه‌حال چندان مورد توجه قرار نگرفته است، نقش و جایگاه طب عامیانه در نظام درمانی می‌باشد. نظام طب و درمان در این دوره به نوعی آمیخته با تقدیرگرایی و در شرایط فقدان و کمبود هر نوع خدمات طبی دولتی و نیز کم توجهی خود مردم نسبت به امور بهداشتی بود. در چنین شرایطی، باورهای عامیانه در ارائه نوع خدمت درمانگران مختلف در شاکله سه گروه عمده ح...

بدون شک داستان‌های عامیانه بخش مهمّی ازفرهنگ عامه به‌شمارمی‌آید. به‌ویژه درکشورهایی مانند کشور ما که مورخان اعتنایی به شرح و توصیف زندگی مردم نداشته‌اند؛ این داستان‌ها اهمیت بیشتری می‌یابد و به‌عنوان منبعی مهّم برای کسب آگاهی آداب، عادات، رسوم وسنن آن‌ها درمی‌آید. داستان فیروزشاه­نامه پس ازسمک عیّار و داراب نامه ازمهمّ‌ترین داستان‌های عامیانه به‌شمار می‌رود که ازاصالت برخوردار است. فیروزشاه­نامه یک...