چکیده در دین اسلام، مسجد از جایگاه ویژه ای برخوردار است. با مراجعه به متون تاریخی درمی یابیم که در زمان رسول گرامی اسلام?، مسجد مرکز تمامی فعالیت های عبادی، اجتماعی، سیاسی، اقتصادی و ... بوده است. امروزه با وجود این که مساجد فراوانی در کشور ما ساخته شده اما متأسفانه اکثر آن ها فقط جهت اقامه ی نماز استفاده می شود و کارکردهای دیگر آن مغفول مانده است. این پژوهش با مراجعه به آیات و روایات، کارکرده...

مساجد ستوندار چوبی عصر صفویه منطقه شمالغرب کشور شواهد زنده ای از دوره بسیار مهم در رشد فرهنگی ایران اند که با درک موقعیت های اجتماعی، شناخت ویژگی های اقلیمی و مصالح ساختمانی خلق شده اند. مساجدی از این قبیل که از بین رفته اند، اکنون هیچ جایگزینی ندارند. این مساجد نه تنها از نظر نقشه وپلان حائز اهمیت اند، بلکه گنجینه هایی از آثار و نشانه های فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی هستند که دستاورد جانفشانی ه...

این نوشتار از دو بخش اصلی تشکیل شده است؛ بخش نخست، بررسی نظری رشته های دانشگاهی در جهان است. این بخش، به چیستی رشته های دانشگاهی، چگونگی پیدایی و تکوین آن ها، کارکردهای آغازین و سرانجام، و بحران های ناشی از تحول در کارکردهای رشته های دانشگاهی اختصاص دارد. بخش دوم، به بررسی وضعیت رشته های دانشگاهی در ایران می پردازد. به این منظور، درباره ی زمینه های تاریخی، اجتماعی پیدایی رشته در ایران و شباهت ه...

استفاده از سبک­های یکسان هنری و معماری در بناها و آثار آیینی یکی از بارزترین و مشهودترین گونه ها از روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت­هاست. یکی از نمونه­های این پدیده شباهت هنر و معماری در ابنیۀ مذهبی مناطق شمالی ایران، به خصوص مازندران، با مساجد جنوب داغستان در منطقۀ قفقاز شمالی است، که با توجه به استیلای سیاسی و اجتماعی ایران تاریخی از دورۀ ساسانی تا پیش از حکومت تزارها، تحت تأثیر فرهنگ و هنر ای...

با توجه به نقش سازنده مساجد در تربیت نیروی انسانی و جامعه‌پذیری سیاسی، در این نوشتار نویسندگان به موضوع کارکرد راهبری امام جماعت پرداخته‌اند؛ دراین‌خصوص، محققان تلاش‌کرده‌اند که با رجوع به عملکرد آیت‌الله مهدوی ­کنی در مسجد جلیلی به الگویی عملیاتی برای پیشنهاد به سایر ائمه جماعت دست‌بیابند؛ دلیل این امر، آن است که آیت‌الله مهدوی ­کنی توانستند، ابعاد فردی، اجتماعی و سیاسی- اجتماعی امام جماعت را ...

نشانه‌شناسی دانشی با هدف چگونگی معنایابی نشانه‌ای است و خود نمود عینی از مفهوم یا پدیده‌ای غایب جهت برقراری ارتباط با مخاطب می‌باشد. رومن یاکوبسن و امبرتو اکو نشانه‌شناسی را برآمده از زبان می‌دانستند؛ یاکوبسن نشانه‌شناسی را فرایند معنی‌دار شدن بر اساس متن و اکو نشانه‌شناسی معماری را پدیده‌ای فرهنگی و ابزاری برای برقراری ارتباط معرفی کرده‌اند؛ شهرها در جوامع اسلامی نشانه‌هایی دارند و مسجد شاخص‌ت...

الگوی «چهار ایوانی » از اوایل سده پنجم الگوی غالب در طراحی مساجد ایران بوده است. فارغ از علل تاریخی ترویج،بهبود کیفیت معماری مسجد در الگوی چهارایوانی نسبت به الگوی « شبستانی » که پیش از آن رواج داشت، موضوع بحثاین نوشتار است. ملاک در تحلیل معماری این دو، «کیفیت فضا » است. بدین منظور از نظریه «نحو فضا » استفاده شده تافضای معماری دو الگو مورد بررسی کیفی قرار گیرد. همچنین از لحاظ «کارکرد » و ویژگی ...

در پژوهش حاضر یکی از عناصر مهم جامعه ی ایرانی که با ریشه های فرهنگی و مذهبی ما پیوند خورده است، یعنی کولیان و سنت ها و آداب مربوط به آنان از لحاظ کارکرد های فرهنگی و اجتماعی مورد بررسی قرار می گیرند. کولیان با نامهای مختلف شناخته شده اند من جمله (کاولی، لولی، غربالبند، غرشمال، زرگر، فیوج، جوکی، جات و...) و روش پژوهش هم، رویکرد ژرفانگر مردم شناختی می باشد. زمان تحقیق نیز تابستان و پاییز 1393 شم...

چکیده چگونگی پیدایش هندسۀ مسجد چهارایوانی گنبددار یا مسجد ایرانی در هاله ای از ابهام است و گونه شناسی متداول مساجد ایران برمبنای شمار ایوان ها نیز از این ابهام نمی کاهد. هندسه، جان مایۀ هر نوع معماری است که با تعریف و تحدید آن، درک کالبدهای گونه گون آن نوع را آسان تر می کند. بنابراین برای شناخت شکل ایرانی مسجد، بهتر است از چیستی سرچشمه های هندسی و چگونگی فرآیند پیدایش هندسۀ آن نیز پرسید. مقاله ...

هدف از پژوهش حاضر « بررسی نقش نهادهای دینی در تحول بنیادین نظام آموزش و پرورش کشور با تأکید بر نقش مساجد » است. این پژوهش به صورت پیمایشی کیفی و از روش توصیفی-تحلیلی(اسنادی/تحلیل محتوی) می باشد و از اسناد و منابع کتابخانه ای و مصاحبه با متخصصان اطلاعات مورد نظر جمع آوری شده است. در شرایط تحمیلی تمدن غرب به بشریت، انقلاب اسلامی به وقوع پیوست و بشارت تمدنی متعالی را به ارمغان آورد. اما برای تحقق...