ساقی نامه که از سده ی ششم تا پایان قرن سیزدهم هجری، در شکل سنتی خود ادامه یافت ، شعری است خطابی، که شاعر با خواستن باده از ساقی و تکلیف نواختن به مغنی، جهان بینی خود را در باره ی دنیا، کج مداری چرخ، نگون بختی و مانند آن بیان می کند. هدف پژوهش حاضر، بررسی درون مایه ی ساقی نامه های فارسی از منظر چند و چون انطباق پذیری آن ها با مضامین رباعیات خیام نیشابوری (بر اساس نسخه ی فروغی) است. به همین جه...

رباعیات خیامی به عنوان نمایندۀ یک سنت فکری، در طول سال‌ها و سده‌ها در گسترۀ ادب فارسی نمود و ظهور یافته است. شاعران بسیاری در این سنت حکیمانه که در تقابل با نظام اندیشگانی جبرگرا شکل گرفته بود، نقش داشتند و رباعیات بسیاری سرودند، اما در نهایت، امروزه مجموعۀ این تراوش‌های ذهنی به نام حکیم خیام نیشابوری شناخته می‌شود. نوع اندیشه‌ای که در قالب رباعیات خیامی طرح و شرح شده، پیوسته مورد تقلید و پیروی...

یکی از مهمترین مشکلات پیش رو در نقد ترجمه، نبود روش های علمی و منسجم است که باعث شده مقابله با نقد ترجمه اشتباه گرفته شود. این امر به ویژه در ترجمه متون ادبی بین زبانهای عربی و فارسی بیشتر مشهود است بنابراین لزوم علمی شدن فرایند ترجمه و نقد ترجمه های ادبی از عربی به فارسی و بالعکس به شدت احساس می شود. امروزه پژوهشگران و ترجمه پژوهان رویکردهای گوناگونی را در نقد ترجمه های متون مختلف از جمله متون...

در این پژوهش، به تبیین انگیزه‌های «غیریت‌سازی»، «برجسته‌سازی» و «به‌حاشیه‌رانی» در بعضی از رباعیات خیام، که این ویژگی‌ها در آنها برجسته است، پرداخته شده است. غیریت‌سازی یکی از روش‌های دست‌یابی به انگیزه‌های پنهان در ورای متون ادبی است که ازطریق تحلیل گفتمان متن با جامعه‌شناسی و علوم سیاسی در پیوند مستقیم است. در هر گفتمان براساس «منطق هم‌ارزی» و «منطق تفاوت» می‌توان به تبیین روابط غیریت‌سازانه ...

در میان اروپاییان فرانسوی ها هم در شناساندن، و هم در پیروی از اندیشه و فرهنگ ایرانیان پیشگام بودند. از جمله فرانسویانی که از این سرچشمه نوشید، آندره ژید نویسنده ی مشهور است. او که از کودکی با مطالعه ی کتاب هزارویکشب با شرق آشنا شد، در جوانی با مطالعه ی ترجمه-های غزلیات حافظ و رباعیات خیام اثر مائده های زمینی را آفرید. مفاهیم مشترک کتاب مائده های زمینی با اندیشه های ایرانی، پژوهش گران را بر آن...

سالیان سال ترجمه بعنوان یک ابزار توسط غرب به منظور سلطه بر شرق و تحقیر ملل شرقی استفاده می شد ترجمه رباعیات حکیم عمر خیام در سال 1859 میلادی و در دوران اوج امپریالیسم انگلیس در دنیا از فارسی به انگلیسی توسط ادوارد فیتس جرالد انجام شد . مغایرت های فاحش بین متن اصلی رباعیات و ترجمه، مدت زیادی که محل مناقشه و بحث است اثر حاضر به بررسی مقایسه ای ترجمه فیتس جرالد و چهار ترجمه دیگر که در دوران پسا اس...

چکیده از آنجایی که اشعار خیام بسیار بحث برانگیز بوده است، مستشرقین و پژوهشگران متعددی به بررسی و گاه ترجمۀ اشعار او پرداخته اند. در این میان فیتز جرالد ـ درست یا غلط ـ به عنوان قهرمان اصلی این عرصه شهرت یافته است. جرالد خیام را فردی لاابالی و میخواره به جهانیان معرفی کرده است و بدین سبب رابرت گریوز بدان تاخته است. نگارنده در این مقاله به تأثیر خیام بر شعر و اندیشۀ رابرت گریوز می پردازد و انگی...

رباعیات خیام نیشابوری، یکی از مجموعه­های شعری است که در مجامع بین‌المللی به دلیل روح انتقادی و سنّت ستیزی آن، به شهرت فراوانی دست یافته ‌است؛ به گونه‌ای که کمتر اثر دیگری با این نوع شعری و موضوع آن برابری می‌کند. صلاح جاهین، شاعر، کاریکاتوریست، هنرمند و روزنامه­‌نگار معاصر مصری، دارای رباعیات در خور توجّهی است. در این مقاله برآنیم با بررسی دیوان دو شاعر به اندیشه‌های مشترک آنها اشاره نماییم. روش ...

سبک رباعیات مهستی گنجوی چکیده: مهستیِ گَنجَوی(490 -577ق.) بانوی شاعر ایرانی در سده ششم هجری، پس از خیام برجسته‏ترین رباعی‏سرای ایران به شمار می‏آید.وی را همچنین پایه‏گذار مکتب«شهر آشوب»در قالب رباعی شناخته‏اند که بعدها در عصر صفوی رواج بیشتر یافته. در شعر مهستی وجود فعلها و واژگان فارسی کهن؛ مثل: بخسبم، آهیخت، پار، تنک خام؛ تلفظهای کهن، مثل قافیه خوش با آتش و کَش نیز کاربرد بایستن و شایستن در معن...