زبان خلجی از زبان های باستانی و از خانواده زبان ترکی است که به آن ترکی باستان نیز می گویند. این زبان که امروزه گویشوران اندکی در حدود 40 هزار نفر در ایران دارد نسبت به زبان ترکی آذری و استانبولی و غیره، اصالت خود را حفظ کرده است. خلج ها بنا به دلایلی که به آن ها اشاره خواهیم کرد تحت تأثیر عمیق زبان پارسی قرار گرفته تا بدانجا که عده بسیاری از آنان زبان خود را فراموش کرده و به تحصیل و تکلم زبان پ...

با گرایش ایرانیان به تشیّع فصل جدیدی در ادبیات پارسی گشوده شد. از دیگر سو شخصیّت برجستۀ حضرت علی (ع) باعث شد حتی شاعران غیر شیعۀ ایرانی نیز زبان به مدح او گشایند و در فضلش سخن برانند. یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام مسألۀ «وصایت» و جانشینی حضرت علی (ع) به عنوان خلیفۀ پس از رسول خدا (ص) است که در ادبیات پارسی و تازی بازتاب داشته است. با روی کارآمدن سلسلۀ صفویه (907 ق. به بعد) این مسأله در ادبیات پ...

زبان فارسی عامل قدرتمندی است که نقش مهمی در ایجاد تقارب و خویشاوندی بین هنرها و به طور ویژه معماری های حوزه جغرافیایی و فرهنگی پارسی زبانان بازی می کند. چگونگی تأثیر زبان بر معماری و چیستی زبان مشترک معماری های پارسی زبانان، دغدغه اصلی این پروژه است. طراحی یک خانه فرهنگ برای پارسی زبانان در بستری مناسب (شهر توس)، می تواند عرصه را برای جستجوی این موضوعات فراهم کند. در این پروژه، مطالعات اکتشافی...

هدف از پژوهش حاضر، بررسی چگونگی عرضة اطلاعات ادب پارسی در اینترنت است. برای این منظور، از  روش پیمایشی با رویکرد وب‌سنجی بهره گرفته شده است. معیارهایی که برای بررسی وضعیت این صفحات وب در نظر گرفته شده است عبارت‌اند از: فراوانی تارگاه‌ها [وب‌سایت‌ها]‌ی ادب پارسی، دوره، قالب متون ادبی، و زبان ارائة این متون و همچنین نوع محتوا و گسترة آن. یافته‌ها نشان می‌دهد که تارگاه‌های اختصاصی، در مقایسه با تا...

این مقاله به بر رسی چگونگی تأثیر شعر رمانتیک اروپا بر روند پیدایش و تکامل شعر نو پارسی می پردازد. تأملی براشعار نیما یوشیج به عنوان پایه گذار شعر نو پارسی و چند تن از نوپردازان پس از او نشان میدهد که شعر رمانتیک اروپا تأثیر عمیقی بر ابعاد مختلف شعرنو پارسی  نهاده است. هوگو، دوموسه، گوتیه و دیگران در شعر فرانسه و وردزورث، کلریج، شلی و دیگر رمانتیکهای انگلیس برای شکستن قالبهای صوری و مفهومی نئوکل...

لالائی ها نخستین نمونه ی ادبیات شفاهی زنانه اند. یکی از درون مایه های لالائی ها، مذهب است که مادران به وسیله ی آن، تعالیم دینی و اخلاقی را به طور ناملموس به فرزندانشان می آموزند. برآنیم تا این تعالیم را در لالائی های پارسی و تازی را مورد بررسی قرار دهیم. می توان از جمله نقاط اشتراک لالائی های مذهبی پارسی و تازی از: در پناه خداوند قرار دادن فرزند، در پناه قرآن قرار دادن فرزند، دعا برای خواب خوش ...

وقایع مهم تاریخی، تأثیری عمیق و ماندگار بر ادبیات می گذارند و تأثیر برخی از آن ها چنان است که موجب ایجاد نوع ادبی خاص خود می شوند. یکی از شاخص ترین وقایع از این قبیل، واقعۀ تاریخی و تاریخ ساز غدیر خم است که نبوّت انبیا را به ولایت امامان(ع) پیوند زد و فرایند دیرپای نبوّت را به اتمام و اکمال و به غایت خویش رسانید. واقعۀ غدیر خم و ولایت حضرت علی(ع) از نخستین ادوار شکل گیری ادبیات فارسی نو که به طور...

با گرایش ایرانیان به تشیّع فصل جدیدی در ادبیات پارسی گشوده شد. از دیگر سو شخصیّت برجستۀ حضرت علی (ع) باعث شد حتی شاعران غیر شیعۀ ایرانی نیز زبان به مدح او گشایند و در فضلش سخن برانند. یکی از مسائل مهم در تاریخ اسلام مسألۀ «وصایت» و جانشینی حضرت علی (ع) به عنوان خلیفۀ پس از رسول خدا (ص) است که در ادبیات پارسی و تازی بازتاب داشته است. با روی کارآمدن سلسلۀ صفویه (907 ق. به بعد) این مسأله در ادبیات پ...

بعد از دو مقالهء استعاده و نامهای سورهء مبارکهء حمد، نیکو مینمایدکه مقاله را در نوبت سوم، به گزیده ای از ترجمه های زیبا از سورهء مبارکهء حمد والا و دلربا اختصاص دهم که در تاریخ ادب پارسی قرآنی نام بردارند. و در آغاز شمه ای از شرح حال و أثر این ترزبانان سخن سنج را آورم تا ارزش آن آثار ارزنده نیکوتر جلوه نماید و سپس به تطبیق تاریخی ترجمه ها پردازم تا إن شاءالله تعالی محققان سخن سنج و زبان شناس ر...

زندگی چیست؟ ما از کجا آمده ایم و به کجا می رویم؟ اینها دو پرسش اساسی زندگی آدمیان است. پاسخی که هر فرد برای این پرسش ها می یابد، جهان بینی وی را شکل می دهد و بر آن اساس چگونه زیستن را می آموزد.در این جستار، تلاش کرده ایم دیدگاه رودکی- شاعر بزرگ پارسی گوی- را با دیدگاه متنبی- یکی از شاعران بزرگ تازی- دربارۀ مرگ و زندگی مقایسه کنیم؛ نیز هریک از این دیدگاه ها را بررسی و تحلیل کنیم.