در تاریخ اخلاق‌پژوهی، تاکنون شاخه‌ای مستقل با عنوان «فلسفه اخلاقی» وجود نداشته است. از نظر این نوشتار هم امکان و هم مطلوبیت چنین شاخه‌ای در کنار دیگر شاخه‌های مربوط به اخلاق، وجود دارد. تاکنون بیشتر توجه پژوهشگران حوزه اخلاق (در علم اخلاق، فلسفه اخلاق، تاریخ اخلاق و...) بر این بوده است که به‌نحو فلسفی، تاریخی و... «در اخلاق» بنگرند. در عرصه «فلسفه اخلاقی» تأکید بر این است که به شیوه فلسفی، «با ...

یکی از مباحث جدیدی است که با وجود سابقۀ «میزان مطالبۀ اخلاق» پیشین در فلسفه اخلاق، در دهه های آخر قرن بیستم به صورت مبحثی جدی و مستقل در فلسفۀ اخلاق مطرح شد . این مفهوم، غالباً بر اساس سه مؤلّفۀ شمول، اولویت و شدت سنجیده میشود و سه رویکرد کلی مطالب اساسی آن وجود دارند که عبارتند از اخلاق حداکثرگرا، اخلاق اعتدال گرا و اخلاق حداقل گرا. این مقاله، علاوه بر تحلیل «میزان مطالبۀ اخلاق» بر اساس آن سه مؤ...

از ابتدای اسلام دو رویکرد مشخص حدیثی و عرفانی به اخلاق وجود داشته است. مسئله مورد توجه این مقاله، مختصات رویکرد اهل عرفان به اخلاق و تفاوت آن با مختصات رویکرد محدثان به اخلاق است. تفاوت های این دو رویکرد عبارتند از: 1. هدف از اخلاقیات در رویکرد اول لذت های مادی بهشت است اما در رویکرد دوم هدف معرفت حق و تجلیات صفات اوست. 2. رعایت اخلاق در عرفان عملی برای تحقق سالک به اخلاق الله مطرح می شود. 3. د...

امروزه نظریه اخلاق مراقبت، به مثابه بدیلی برای نظریه های اخلاقی سنتی که مردسالار قلمداد می شود، از سوی برخی فمینیست ها ارائه شده است. خانم کَرول گیلیگان روش کولبرگ را در رشد قضاوت اخلاقی کودکان به کار گرفت و به نظریه ای در اخلاق رسید که آن را «اخلاق مراقبت» (ethics of care) نامید. یافته های وی بعدها به دست فیلسوفان و متفکران زن فمینیست تکمیل شد و به صورت نظریه ای اخلاقی در برابر نظریات رایج غرب ...

علم اخلاق به عنوان علم و آیین و نرم افزار آداب دانی و اخلاق مندی و علم چگونه زیستن و تعیین بایدها و نبایدها و صدور احکام خوب و بد نسبت به رفتارهای آگاهانه و مختارانه ی آدمیان همواره در فرهنگ های گوناگون در محضر پیشینیان و پسینیان خداوندگاران دین و اندیشه جایگاهی ویژه داشته است. به عنوان نمونه باید یاد کرد از سخن رسول گرامی اسلام ص که فرمود: من برای کامل کردن مکارم اخلاقی فرستاده شدم. اخلاق جدا ...

هدف این تحقیق، تدوین نقشه دانش اخلاق مدیریت و سازمان در ایران است. در راستای این هدف، با بهره گیری از روش علم سنجی نخست، مقالات تولید شده در زمینه اخلاق سازمان و مدیریت گردآوری شده، سپس کلیدواژه های مرتبط در مقالات جستجو گردیده و ماتریس تکرار کلیدواژه ها در مقالات، استخراج شده است. آنگاه با انجام عملیات خوشه بندی بر روی این ماتریس، مقالات خوشه بندی شده اند که در نتیجة خوشه بندی، نقاط اصلی تشکیل...

مهم ترین بحران زندگی اجتماعی انسان در دوران مختلف تاریخ بشر، مسأله ی اخلاق و نحوه ی سلوک انسان در جامعه با هم نوعان خود بوده است. هرچه زندگی انسان پیچیده تر می شود، مسأله ی اخلاق هم شکل پیچیده تری به خود گرفته و تعریف اخلاقی روابط انسان ها در جامعه مشکل تر و تشخیص مصادیق اخلاقی از غیراخلاقی دشوارتر می گردد. در جامعه ی پزشکی بحث اخلاق به دلیل اهمیت این حرفه از جایگاه ویژه ای برخوردار است و حتی م...

اخلاق فضیل تمدار در کنار دو نظریه دیگر، یعنی غایت گرایی و وظیفه گرایی، نظریه های اصلی اخلاق هنجاری را تشکیل م یدهند. اخلاق فضیل تمدار برخلاف دو نظریه دیگر، بیش از آنکه بر عمل اخلاقی تمرکز کند، بر منش فاعل اخلاقی تأ کید می کند. کتاب تأثیر ایمان بر اخلاق فضیلت از دیدگاه اسلامی، اثر حج تالله آزاد، در یک پی شگفتار و شش فصل تدوین شده است که نویسنده در آن می کوشد با ارائه دلایلی، دو مدعای اصلی خود را...

اخلاق سکولار که به تعبیر های مختلفی مانند اخلاق دین زدایی شده، انسانی یا عرفی از آن یاد می شود، در مقابل اخلاقی دینی و الهی قرار دارد و پدیده ای برآمده از تفکر سکولاریسم است که خود را بر مدار نیاز و حرکت جامعۀ بشری تطبیق می دهد. با این نگاه در اخلاق سکولار، قبض و بسط شناور و نسبی خواهد آمد و نمی توان آن را از جهان بینی الهی منبعث دانست. سؤال اصلی پژوهش آن است که اخلاق غیرمبتنی بر دین بر چه مست...

یکی از پرسش های بسیار اساسی دربارة شهودگروی اخلاقی مور این است کهگستره و دامنۀ شهودگروی اخلاقی وی تا کجاست. آیا شهودگروی اخلاقی ویصرفاً ناظر به مفاه یم اخلاقی ارزش ی و احکام یا قضا یای اخلاق ی مشتمل برآنهاست یا ا ینکه به مفاه یم اخلاقی ناظر به الزام و تکلیف و احکام یا قضا یایاخلاقی مشتمل بر ا ین مفاه یم ن یز مربوط می شود؟ در ای ن مقاله خوا هیمکوشید تا با روش ی تحل یلی- انتقاد ی نشان ده یم که برخ...