جای‌نام‌ها مجموعه‌ای از واژگان هستند که از روزگارانِ گذشته برجا مانده‌اند. در این مقاله ضمن تعریفِ جای‌نام‌شناسی و انواع جای‌نام‌ها از دید زبان‌شناسی، به ارائۀ روشی زبان‌شناختی برای تحلیل ساختار واژگان و دسته‌بندی جای‌نام‌ها پرداخته شده است. یکی از قدم‌های بنیادین برای بررسی درزمانی و هم‌زمانیِ جای‌نام‌ها، بررسی آن‌‌ها از دیدگاه صرفی است. از آنجا که جای‌نام‌ها، به‌عنوان مقولات زبانی، درطول‌زمان در...

فارسی فیروزآبادی، از گروه گویشهای جنوب غربی است که تاکنون تحقیقی در بارۀ آن انجام نگرفته است و اثری نوشتاری از آن موجود نیست و امکان فراموشی آن به علل مختلف وجود دارد.    ساختار فعل در فارسی فیروزآبادی همانند فارسی معیار است و وجه اختلاف آن در تفاوت آوایی، واژگانی و شناسه های برخی از افعال به ویژه گذشته نقلی است. در مقاله حاضر، فعل در فارسی فیروزآبادی از دیدگاه های زیر بررسی شده است : 1.ستاک حا...

نوشته حاضر به مسئله منشأ مفهوم عامل در واژه‌های مشتق از وندهای مشهور به اسم عامل‌ساز در زبان فارسی می‌پردازد. برای این منظور ابتدا سه رویکرد عمده به این مسئله معرفی می‌شود و به کمک داده‌های زبان فارسی مورد ارزیابی قرار می‌گیرد. داده‌های مورد استفاده در تحقیق حاضر شامل تمامی واژه‌های مشتق از پسوندهای «-گر»، «-نده»، «-بان»، «-چی»، «-گار»، و «-ار» از فرهنگ هشت جلدی سخن و فرهنگ زانسو می‌شود. تجزیه ...

حـالت­نمایی افتـراقی پدیده­ای در نظام صرفی زبان‌هایی است که مشخّصۀ حالت را به­شکل آشکار و به­وسیلۀ وندهای تصریفی بر روی گروه‌های اسمی نمایش می‌دهند. این پدیده در زبان‌های دارای نظام حالت مفعولی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ مفعول و در زبان‌های واجد نظام کنایی، به شکل حالت‌نمایی افتراقی سازۀ فاعل است. این مقاله ضمن معرّفی و توصیف موارد فاعل‌نمایی و مفعول‌نمایی افتراقی در گویش هورامی، شرایط ظهور ...

چکیده این پایان نامه به بررسی وندهای دخیل در ساخت های فعلی کردی سورانی می پردازد. در این راستا شناسه های زبان کردی که نشانگر شخص و شمار هستند را مورد بررسی قرار داده و به مطالعه وی‍ژگی های آنها می پردازیم. به منظور تعیین ترتیب قرار گرفتن وندهای فعلی، مقوله ی نمود را مورد بررسی قرار می دهیم. در کردی سورانی نمود مستمر در دو ساخت فعل گذشته ی استمراری و حال استمراری به چشم می خورد، در حالیکه بقیه ...

این مقاله به بررسی نقش معنایی پسوند-ی در چارچوب نظریة نمود معنایی واژی لیبر می پردازد. این نظریه با استفاده از هفت مشخّصة معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی، نقش معنایی عناصر واژی و عملکرد آنها را در فرایندهای ترکیب، اشتقاق و تغییر مقوله بررسی می کند. این نظریه برای هر عنصر واژی حتّی وندها هم یک اسکلت معنایی و یک بدنة معنایی در نظر می گیرد. نتیجة حاصل از این بررسی این است که پسوند -ی دو وند هم ...

با کمک علم تکوا ژشناسی می تو انیم اجزاتشکیل دهندهء یک واژه رامورد تحلیل وبررسی قر ار دهیم. تک واژهای زبان روسی از لحاظ تعد اد غنی تر از زبان فارسی می باشند. برای برخی از تک واژهای زبان روسی در زبان فارسی و بالعکس، نمی توان معادل یافت. تک واژهای زبان فارسی به غیر از ریشه و شناسه، عاری از معنی می باشند، در صورتیکه در زبان روسی فقط میان وند عاری از معنی دستوری و لغوی است. وندهایزبان فارسی غیر از پ...

اسم‌‌صفت‌ها، صفت‌هایی هستند که به‌ وسیله فرایند اسم‌شدگی به اسم‌صفت تبدیل می‌شوند. اسم‌‌صفت و به‌ طور کلی اسم‌شدگی از موضوع‌هایی هستند که در  ساخت‌واژه، نحوو درمکتب‌های گوناگون زبان‌شناسی نظری مطرح‌ شده‌اند. هر چند تاکنون پژوهشی در زمینه اسم‌‌صفت‌های زبان فارسی انجام نگرفته‌است. این پژوهش، برآن است تا در چارچوب نحوی برون‌اسکلتی بورر (Borer, 2013) به تحلیل این مقوله بپردازد. بورر (همان) معتقد اس...

از منظر زبان شناسی , سازه ای که ضمیمه ندارد و معنی به آن وابسته است و بین تمام کلمات خویشاوند وهم زمینه مشترک است , ریشه یا بن نامیده می شود. بر این اساس فرآیند ریشه یابی ,فرآیند تعیین کننده ریشه های بدست آمده از یک لغت است به عبارت دیگر , هدف از ریشه گیری کاهش فرم های لغتی متغیر جهت دست یابی به یک ریشه تک واژه ای می باشد.ریشه جزئی از کلمه است که پس از حذف تمام عناصر الحاقی یا وندهای کلمه « پسو...

گویش ها و لهجه های پیرامون هر زبان، از کارآمدترین مشخصه ها در بررسی و احیای زبان و فرهنگ هستند، که به دلیل ویژگی های منحصر به فرد کمتر دستخوش تغییر و دگرگونی می شوند. در واقع گویش ها به عنوان یکی از گونه های زبانی، دارای ویژگی های منحصربه فردی هستند که گویشوران آنها، به آن اشراف دارند. آنچه که اهمیت بررسی گویش ها را نشان می دهد، برجسته و مکتوب کردن این ویژگی هاست تا در گذر زمان از نابودی آنها ج...