آشنایی زدایی (غریب سازی) یکی از شگردهای آفرینش شعر و از مباحث مهم نقد ادبی معاصر است که نخستین بار توسط فرمالیست ها (صورتگرایان) روس مطرح شد. آنها اعتقاد داشتند استفاده مکرر از واژگان و ترکیبات کهن در شعر، از ارزش و زیبایی متن کاسته و انگیزه مخاطبِ شعر نیز از آن سلب خواهد شد. به همین دلیل آنها بحث آشنایی زدایی را مطرح کردند و هدف اصلی آن را جلوگیری از تکرار و ابتذالِ واژگان، ترکیبات و تصاویر کلیش...

آشنایی زدایی (غریب سازی) یکی از شگردهای آفرینش شعر و از مباحث مهم نقد ادبی معاصر است که نخستین بار توسط فرمالیست ها (صورتگرایان) روس مطرح شد. آنها اعتقاد داشتند استفاده مکرر از واژگان و ترکیبات کهن در شعر، از ارزش و زیبایی متن کاسته و انگیزه مخاطبِ شعر نیز از آن سلب خواهد شد. به همین دلیل آنها بحث آشنایی زدایی را مطرح کردند و هدف اصلی آن را جلوگیری از تکرار و ابتذالِ واژگان، ترکیبات و تصاویر کلیش...

دوفصلنامه‌ی پژوهش‌های قرآنی در ادبیات، دانشگاه لرستان سال دوم، شماره‌ی اول، پیاپی سوم، بهار و تابستان 1394 هـ. ش/2015م صفحات 113-138 بازتاب داستان قرآنی حضرت موسی (ع) در اشعار محمدمهدی جواهری علی‌اکبر مرادیان قبادی[1] سیدمحمود میرزایی‌الحسینی[2] جنّت نصری[3] چکیده تجلی شخصیت‌های قرآنی و حوادث پیرامون زندگی آن‌ها در شعر معاصر عرب از پدیده‌های چشمگیر ادبی به شمار می‌آید. در این میان، داستان حضر...

چکیده : شعر معاصر عربی به عنوان شعری متعهد و مردمی، شاعرانی توانا را در جامعه عرب پرورش داده که با شعر خود در پی اصلاح مشکلات جامعه بوده اند. این شاعران در بیشتر موارد به مسائل و رویدادهایی پرداخته اند که دغدغه مشترک اکثر مردم عرب بوده، بنابراین در این پژوهش نیز از این جنبه به این مسائل پرداخته شده است. نزار قبانی، عبدالوهاب البیاتی و سعاد الصباح از جمله این شاعران هستند که مسائل و معضلات جام...

چکیده اندیشه­ها و تأمّلات فلسفی خیّام، تأثیری ژرف بر شعر و ادب معاصر عربی گذاشته­اند. سایه پرسش­های حیرت­آلود او که از طریق ترجمه رباعیات به زبان عربی در جهان عرب نفوذ کرده، در جای جای آثار ادبی و در شعر بسیاری از شاعران معاصر عرب بوضوح مشاهده می گردد. سیّد قطب، ادیب، متفکّر و شاعر نا­م­آشنای معاصرِ مصری، از جمله شاعرانی است که در آثار ادبی- نقدی خود از خیّام و تأمّلات فلسفی او فراوان سخن گفته است و ع...

محمد الماغوط، نویسنده، شاعر، نمایشنامه نویس، روزنامه نگار، هنرمند تئاتر و تلویزیون، یکی از مطرح ترین شخصیت های فرهنگی معاصر ادبیات عربی است که تأثیر قابل توجّه و شگرفی در دنیای ادب و فرهنگ معاصر عربی به جای نهاده است. این شخصیت برخلاف دیگر نامداران ادبیات معاصر عربی هم چون نزار قبانی، بدر شاکر السیاب، البیاتی، ادونیس، محمود درویش و … و با وجود هم عصر بودن با آنان و نوآور بودن در شعر سپید عرب و ...

این مقاله که به بهانة سالگشت درگذشت ادیب بزرگ دو زبانة (مسلط به زبان فارسی و عربی) جهان معاصر و شاعر پارسی و عربی، دکتر سید امیرمحمود انوار نگارش یافته است؛ به بررسی مقام ممتاز استاد در عصر حاضر می پردازد. ایشان در دانشگاه های جهان معاصر، به دلیل مقام شعر و شاعری در دو زبان پارسی و عربی، بی بدیل بوده است.

چکیده اسطوره سندباد در هفت قصیده از دیوان صلاح عبدالصّبور آمده است. این اسطوره در شعر وی بر مضمون­­هایی همچون: سرگشتگی، فرار از واقعیّت­های تلخ زندگی، شناخت و معرفت و سرکشی و نوآوری دلالت دارد. سندباد به روش­های گوناگونی در شعر عبدالصّبور آمده است؛ گاهی نقاب شاعر است و گاهی قهرمان روایت اوست. حضور وی اشاره­وار، نمادین و با گفتگوهایی گاه عامیانه و گاه عالمانه است. سندباد در شعر عبدالصّبور سه چهره مخ...

یکی از مطرح ترین و گیراترین مباحثی که اکنون توجه منتقدان شعر معاصر عرب را به خود جلب کرده، بحث نقاب و کارکرد آن است که در بین فارسی-زبانان کمتر مورد توجه قرار گرفته است. یافت ها و دریافت های ما در این جستار متوجه نقاب و کارکرد آن می باشد. پرسش هایی که در اینجا در گسترة دید خود قرار دادیم و تلاش نمودیم تا به آنها پاسخ بگوییم از این قرار است: نقاب چیست و ریشه های آن را باید در کجا جست؟ بین چهره ه...