اگر قرن دهم هجری را عرصه تجدید حیات سیاسی و فکری برای تأسیس نظام عرفی کشور ـ ملت بنامیم، قرن یازدهم عبارت از تفصیل آن اجمال و باعث وضوح و روشنی آن نظام در همه حوزه های سیاسی و فکری و اجتماعی می باشد. بر این اساس شاهد مرزبندی ها و تعارض های گوناگون ذهنی و فکری هستیم که هرکدام مدعی رهیافتی مستقل برای اداره زندگی می باشند. اما فضای قرن دوازدهم معطوف به جستجوی راه های اعتدالی با تکیه بر عمل گرایی ا...

عرفی شدن دین در دو گفتمان اسلام سیاسی وتجدد، دارای معانی متفاوتی است. تجدد در پی عرفی شدن دین است تا مفاهیم اساسی خود را در خارج از حوزه دین معنا دهی کند؛ اما اسلام گرایی در پی عرفی شدن است تا بر اساس تحولات وتغییرات ومقتضیات زمان ودر چارچوب اجتهاد، به مسائل ونیازها در دایره شریعت پاسخ دهد. در تاریخ معاصر ایران این دو گفتمان مبنای بسیاری از تحولات سیاسی ـ اجتماعی است وبرای تحلیل آنها باید با عص...

یکی از دو گرایش عمده جریان تشیع، گرایشی است که از آن به عنوان گرایش تشیع اصولی یاد می­شود و نقطه مقابل آن نیز گرایشی است که به احادیث و اخبار موجود در منابع شیعی نگاهی ویژه دارد. گرایش اصولی توسط عالمان شیعی بغداد در قرن چهارم و پنجم مانند شیخ مفید، سیدمرتضی و شیخ طوسی پایه گذاری شد و توسط شاگردان اینان به فلات ایران انتقال یافت و تحت تأثیر زمان و مکان تحولاتی را هم تجربه نمود و جریانی به وجود ...

گروهها وفرقه های مختلف از دیرباز همواره در درون جامعه اسلامی خود را منتسب به اسلام نموده و قرائت های مختلفی را از اسلام ارائه کرده اند با نگاه پارادایمی، اندیشه سیاسی مسلمانان را در سطح کلان می توان به سه جریان سنت گرایی دینی، نوگرایی دینی و تجدد گرایی دینی، تقسیم نمود. فکر سلفی تکفیری جزء جریان موسوم به سنت گرایی دینی قابل طرح و بررسی است. نگارنده در پی پاسخ به این سوال است که ماهیت گروههای سل...

قرآن کریم کتاب آسمانی مسلمانان، است این کتاب دارای شبکه‌ای از واژگان است که در دو محور هم‌نشینی و جانشینی باهم در ارتباط هستند. می‌توان این نظام واژگانی را به میدان‌های معنی شناختی متشکل از چندین اصطلاح کلیدی تقسیم کرد که هر یک از آن میدان‌ها، دارای یک کانون معنایی باشد. در این مقاله سعی شده است معنای عبارت صراط مستقیم ارائه گردد و رابطه این‌همانی این عبارت به‌عنوان یک عبارت کلیدی و کانون معنای...

یک قرن گذشته تا کنون، موج اسلام‌گرایی تاثیرات عمده‌ای بر معادلات منطقه‌ای و جهانی داشته است. به جرأت می‌توان گفت، مهمترین متغیر تاثیرگذار در خاورمیانه به عنوان بحران خیزترین منطقه جهان اسلام گرایی و پدیده‌های ناشی از آن است. اگر چه  اسلام گرایی را به هیچ وجه نمی‌توان پدیده‌ای یکدست درنظر گرفت، اما نقطه مشترک تمامی طیف‌ها و جریانات درونی آن، تلاش برای حل بحران‌های جهان اسلام با توسل به اسلام و ع...

چکیده این پژوهش کوشیده است به ترسیم چالش های درونی و بیرونی وحدت جهان اسلام بپردازد. از این رهگذر، روندهای موجود در جهان اسلام تبیین شده است تا مشخص کنند که آیا وضعیت موجود، حاکی از همگرایی دنیای اسلام است یا واگرایی؟ هدفی که این پژوهش دنبال می کند، این است که بر اساس واقعیت های موجود در نظام بین الملل و روندهای دنیای اسلام، آیا در آینده امکان تحقق وحدت جهان اسلام وجود دارد؟ این پژوهش با استفاد...

چکیده انسان علاوه بر حق حیات، دارای حقوق دیگری از جمله حق آزادی است. بر اساس این حق، انسان نسبت به غیر خدا آزاد است. حق آزادی، ارمغان ادیان آسمانی و همه انبیاء الهی نیز بوده است؛ در عین حال، این مهم پذیرفته شده که جوامع انسانی بدون نظم و قانون نمی­تواند پایدار و مستدام بماند. وجود قانون ضرورتی انکارناپذیر است هرچند سبب محدودیت آزادی انسان و تحدید دایره عمل او گردد. جامعه بشری  هیچ گاه فارغ از ق...

امنیت از جایگاه ویژه ای در زندگی بشر برخوردار است تا جایی که از زمان پیدایش، انسان ها همواره به دنبال تامین، حفظ و گسترش آن بوده اند تا در سایه آن قادر گردند به کمال دست یابند. از این رو بخش عمده ای از مباحث نظریه های روابط بین الملل در دنیای جهانی شده کنونی، به بررسی مفهوم امنیت و چگونگی دستیابی به آن پرداخته اند. در علوم انسانی اسلامی، نظریه اسلامی روابط بین الملل نیز به عنوان یک پارادایم در ...

ایمان از مفاهیم محوری در مفاهیم دینی است که نمی توان بدون آن دینداری را تصور کرد، چرا که مرز بین دینداری و بی دینی است. گفت و گو دربارۀ ایمان، گشودن راهی است برای تجربۀ آنان که محروم اند و تعالی دادن تجربۀ ایمانی کسانی که واجد آن اند. در شمارۀ پیش، مبحث ایمان گرایی در مسیحیت و نقد آن را طرح کردیم. در این شماره ایمان گرایی در جهان اسلام را بررسی می کنیم و به محورهایی چون ویژگی های ایمان، نقد و ب...