«مکالمه گرایی» بنیان نظریة نیماست که از آن به «روایت نمایشی» تعبیر می کند. اما اصطلاح مکالمه گرایی با نظریة منطق گفت وگویی میخاییل باختین مطرح می شود. او این اصطلاح را در برابر تک آوایی در ادبیات و هنر مطرح می کند؛ از نظر او شعر تک صدایی را نمایندگی می کند و نثر، به ویژه رمان، عرصة چندصدایی است. از این رو، رمان عالی ترین نوع بیان ادبی است. با بررسی نظریات نیما که اغلب در قالب نامه بیان می شود، ...

میخائیل باختین از آن دست متفکرانی است که هرچند در زمان حیاتش شهرت چندانی نیافت، هرچه از خاموشی­اش می­گذرد، او و نظریۀ «منطق گفت وگویی­اش» با اقبال فراوان و روزافزونی روبه رو می شود؛ تا آنجا که برخی او را بزرگ­ترین نظریه­پرداز ادبیات در سدۀ بیستم می­دانند (تودروف، 1377: 7). همین غنای اندیشه و همخوانی نظریۀ او با دغدغه­های انسان معاصر سبب شده است تا مورد توجه بسیار محققان حوزه­های گوناگون و به وی...

هر اثر ادبی مکالمه ای است با آثار ادبی دیگر. اصطلاح مکالمه گرایی ابتدا با نظریه ی منطق گفتگویی اندیشمند بزرگ روس ، میخائیل باختین مطرح می شود. وی علاوه بر تاکید بر روابط یک گفتار یا اثر با گفتار یا اثری دیگر ، به تمایز بزرگ متن های متمایل به تک صدایی و متن های متمایل به چندصدایی پرداخته است. باختین رمان را دارای خاصیت گفتگویی و شعر را فاقد خصلت مکالمه ای می داند . در نظر وی تک آوایی بر چنین امر...

خنده و طنز در جامعه فلاندر قرن شانزدهم در زمینه های فرهنگی و تاریخی آن جایگاه ویژه ای دارد؛ و پیتر بروگل، به عنوان یکی از بزرگ ترین نقاشان این دوره؛ این خصوصیت جامعه اش را نمایش می دهد. بروگل، نقاشی است که میان رنسانس و قرون وسطی قرار دارد، او در سال 1604 به عنوان بزرگ ترین هنرمند کمیک توصیف شده است. با این حال ماهیت هنر بروگل، چیزی فراتر از موضوع خنده است و برای رسیدن به درکی عمیق تر و به دست ...

نظریه پردازان ادبی معاصر، از چشم انداز های مختلفی ژانرهای ادبی را نقد و بررسی کرده اند. در این میان میخاییل باختین2، نظریه پرداز بزرگ روس، جایگاه ویژه ای دارد. وی با تأکید بر اصطلاح کلیدی «منطق مکالمه»3 در میان انواع ادبی، به ویژه رمان و آن هم رمان های داستایفسکی، آن ها را واجد ماهیت گفت وگویی و چندآوایی می داند. در چنین رمان هایی، صدای راوی بر فراز صداهای دیگر قرار نمی گیرد، بلکه صدایی در کنار...

هدف این پژوهش واکاوی امر کارناوالی در فرهنگ عامیانه وبررسی امکان مقاومت در برابر قدرت سیاسی مسلط و تک صدا و نقد آن در زندگی روزمره و در فرهنگِ مردمیِ خنده است. پارادایم غالب در ساحت اندیشه ورزی دوران جدید، زبان را ابزار جدید فهم جهان معرفی می کند و آن را موقعیت مند و برآیند بافتار اجتماعی اش می داند. واژه ها و به تبعِِ آن، متون چندصدا هستند، زیرا بافت گفتمانی جامعه چندصداست. صداها بیانگر منافع، علا...

ولادزیمیر استانیه فسکی، یکی از بزرگترین کارگردانان سه دهه اخیر تئاتر می باشد. وی از سال 1976 به عنوان موسس و کارگردان هنری گروه تئاتر گارژنیتزه، دستاوردهای بسیاری را در زمینه های اجرایی کسب کرده است. این دستاوردها، در طول بیش از 35 سال فعالیت گارژنیتزه، مورد توجه بسیاری از گروه های تجربی و جوان قرار گرفته است. شناخت بنیان ها و ریشه های نظریِ فعالیت های گارژنیتزه می تواند کمکی برای چنین گروه ها...

تحقیقات فراوانی دربارۀ مفهوم بلاغت، نقد ادبی و همچنین نظریه نظم عبدالقاهر جرجانی انجام شده است امّا مطالعات اندکی هستند که مفاهیم بلاغی جرجانی را با اندیشمندان دیگر، به خصوص اندیشمندان غربی مقایسه کرده باشند. هدف از این تحقیق، مقایسه بلاغت از دیدگاه جرجانی با عقاید و نظریه های دو تن از مشهورترین اندیشمندان بلاغی غرب در عصر حاضر، یعنی برک آمریکایی و باختین روس است. اندیشه های این متفکرین با استفا...

گفت‏و گو پدیده دیرپای انسانی است که بر پایه ماهیت معرفت شناختی خود، انگاره های فلسفی و نظریه های گوناگونی را به خود اختصاص داده و آنها متناسب با دیدگاه اندیشه گران به انسان و جایگاه او در ساخت واقعیت، تحول یافته اند. از این رو شناسایی جایگاه گفت‏وگو در آموزش، نیازمند بررسی نظریه های یاد شده و رویکردهای تبیینی آن هاست که مقاله حاضر به شیوه تحلیلی بدان می پردازد. و در پی آن با شناسایی دیالکتیک به...

آراء و نظرات باختین، منتقد ادبی روس، در زمینه ی ادبیات و نقد ادبی برای ادراک ساز و کارِ سایر محصولات فرهنگی و پژوهش در مورد آن ها نیز کارآمد است اما در زمینه ی مطالعات سینمایی از مفاهیم کاربردیِ ارائه شده توسط این نظریه پرداز بسیار کم بهره برداری شده است. این پژوهش به منظور به دست دادن درکی عمیق تر از شکل گیری روایت فیلم های بلند داستانی عباس کیارستمی در یک دوره ی ?? ساله (???? - ????) به تحلیل ...