مسئله رؤیت از جمله مسائل پردامنه و جنجالی ست که در حوزه کلام و فلسفه اسلامی شکل گرفت. پایه گذار این اندیشه ابوالحسن اشعری است و باقی فرق اسلامی همچون معتزله ، امامیه ، حابطیه ، اسماعیلیه و...هر یک دیدگاهی نسبت به امکان یا عدم امکان رؤیت پروردگار در این جهان آن هم با چشم سر ، اتخاذ نموده اند . این مسئله همچون سایر مسائل مهمی که جنبه اجتماعی به خود گرفته و از حد اندیشه ای فردی و حاشیه ای فراتر رف...

مسافر روحانی در جامعه ای زندگی می کند که آرزوها و آرمان های او توسط مردم هم زمانش بر آورده نشده، از این رو او می کوشد با ترسیم سفر روحانی خود مقدماتی برای عینیت بخشیدن بر ذهنیات خویش بیابد.ارداویراف در سفرنامهء خود با به تصویر کشیدن جنبه های خشن پادافره ها، بر آنست تا مردم را به سوی کیش زرتشتی بخواند. در قرن دوازده شاعری به نام دانته آرمان هایش را در محیطی خیالی و روحانی ترسیم می نماید. در سومی...

کتاب معارف، اثر بهاء ولد، عارف و واعظ نامدار بلخ و پدر مولانا جلال‌الدین، یکی از متون ارزشمند عرفانی در زبان فارسی است که به‌سبب داشتن نثری شیوا، هنری، زبان شاعرانه و نیز برخورداری از صور خیال، از جایگاه خاصی در میان همتایان خود برخوردار است. اگرچه تعالیم موجود در کتاب معارف، به دو بخش تعالیم دینی و تربیتی تقسیم می‌شوند، در اینجا از ذکر تعالیم بارز عرفانی با رویکرد آخرتی خوددا...

یکی از مفاهیم اساسی که در رویکرد وجودی مطرح شده است مفهوم " اصالت " است . در این مقاله ابتدا ضرورت بررسی مفهوم اصالت بر پایه پژوهش های صورت گرفته در حوزه سلامت روانی مطرح شده و سپس تعاریف و ابعاد مختلف آن از دیدگاه وجودی با روش بازخوانی ، تحلیل و طبقه بندی آراءِ اندیشمندان مربوطه مورد بررسی قرار گرفته است . در ادامه با استفاده از نرم افزار دیوان حافظ شیرازی نسخه 5/1 ، کلید واژه های رند ، زاهد ، ...

بررسی و تفسیر اندرزنامه‌های سیاسی، با توجه به بستر تاریخی آنها، مطالعه‌ای میان‌رشته‌ای را ضروری می‌سازد. در چارچوب در هم تنیدگی اندیشه سیاسی و تاریخ، اندرزنامه سیاسی به‌عنوان قوی‌ترین جریان اندیشه سیاسی در تاریخ ایران، معمولا منبع خوبی برای نسبت‌سنجی اخلاق و سیاست در دوره‌های مختلف تاریخی بوده است. در این میان، اخلاق محسنی که در عصر حکومت ترکی _ مغولی تیموریان، یا به‌عبارتی دوره غلبه شمشیر بر خ...

دیوان ملا طاهری نایینی یکی از گنجینه‌های خطی است؛ نسخۀ منحصربه‌فردی که مرحوم محمد نخجوانی آن را وقف کتابخانۀ مرکزی تبریز کرده است. طاهری از شاعران عصر صفوی و معاصر شاه عباس اول بوده است. با توجه به ویژگی‌های بیانی و مختصات فکری، او را باید پیرو سبک عراقی دانست. طاهری نایینی را می‌توان از بزرگ‌ترین پیروان حافظ دانست، از آن جهت که در ۱۹۰ غزل از ۲۵۲ غزل خود از خواجه استقبال کرده است. رایج‌تر...

عبدالقادر بن ابوصالح موسی جنگی دوست گیلانی(561 ق)، صوفی، عارف، واعظ، محدِّث، فقیه حنبلی، موسس طریقه ی قادریه است. تصوف وی مبتنی بر شریعت و همسو با عقاید احمد بن حنبل است. مهمترین استادان و مشایخ او در طریقت، حمّاد بن مسلم دبّاس و أبوسعد مخرّمی بوده اند و خرقه را از مخرّمی ستانده است. از مهمترین عقاید عرفانی او می توان به توحید، لزوم پیر و شیخ در طریقت، وظایف مرید و مراد، زهد، مجاهده با نفس، عزلت و خل...

مقایسۀ اندیشه های عبید زاکانی، شاعر و نویسندۀ عصر مغول و احمد مطر، از شاعران معاصر عراق، در حوزۀ ادبیّات تطبیقی مکتب آمریکا قرار می گیرد. یکی از وجوه مشترک در آثار این دو هنرمند که بر اثر شرایط خفقان آور جامعه به وجود آمده، طنز سیاسی - اجتماعی است که هدف اصلی آن انتقاد از شرایط نابسامان جامعه و اصلاح آن است. از این روی، در حکایت های زاکانی و اشعار مطر، در کنار مضمون­های متفاوت، مضامین طنزآمیز مش...

در تمام دوره های تاریخی تصویرسازی داستان ها با موضوع های متفاوت تو سط نگارگران ایرانی انجام پذیرفته است. یکی از این واعظ کاشفی می باشد. این مقاله با روش » انوار سهیلی « جامی و » هف تاورنگ « داستان ها پرواز لا کپشت و دو بط مشترک درتوصیفی و تحلیلی براساس مطالعات کتابخانه ای به تطبیق عناصر تصویری، ساختار و مفهوم شعر و داستان در مکتب مشهد وقزوین پرداخته است. از مهم ترین اهداف این پژوهش دستیابی به پ...

نسخه­های خطّی، گنجینه­های گران­بهای هر ملّتی است.کشور ما به دلیل داشتن پشتوانۀ فرهنگی قوی ، در این زمینه بسیار غنی است.نسخ خطّی بسیاری به زبان فارسی کتابخانه­های ایران و جهان نگهداری می­شود.این نسخه­ها در زمینۀ علوم گوناگونی نگاشته شده است. منشآت و ترسّل یکی از گونه­های رایج در تاریخ ادب فارسی و عنوان عمومی آثار و  کتاب­هایی است که در­برگیرندۀ منشور یا فرمان، اخوانیات، جوابیات، سلطانیات، سوگندنامه­...