بازتاب­ های نجومی را می­ توان شرح حال (سرگذشت) اجرام نوری نجومی دانست که رو به خاموشی می­ روند و از آن­ ها فقط خاطره خوشی در ذهن ما باقی می­ ماند. در این فصل به حالتی از ستاره­ شناسی با تلسکوپ می­ پردازیم که دیدن آنها با چشم غیرمسلح امکان ندارد. تصاویری که به آن اشاره شد تصاویر سحابی­ ها هستند. مجموعه ­ای به هم پیوسته، جالب و جذاب که حضور اجسام تاریک را در فضای که ما از آن اطلاع نداریم خب...

کـانت تـصورات مـحض عقل، یعنی خدا، جهان و نفس، را دارای دو کاربرد متفاوت می­داند؛ یکی کاربرد نادرست آنها که وی آن را کاربرد متعالی می­نامد و در آن برای تصورات، مابه ازای خارجی در نظر گرفته می­شود. در این کاربرد، تصورات دارای نقش قوام بخش­اند. دیگری کاربرد درست آنهاست که کانت آن را کاربرد حلولی تصورات می­نامد و در آن تصورات صرفاً متوجه مفاهیم محض فاهمه و کاربرد آنهاست. نقش تصورات در این کاربرد نظا...

دیوید هیوم برای آن که دربارة عقاید دینی به شیوه ای قابل تفاهم داوری کند، کوشیده است  تا از حساب احتمالات بهره گیرد. وی دراستفاده از حساب احتمالات بر آرای ویژه ای در خصوص علیت و استنتاج علّی تکیه دارد. از نظر او، روابط علّی خاص میان پدیده ها، از طریق تکرار مشاهده تقارن یا توالی آن پدیده ها بر ما آشکار می شوند. حاصل این تکرار، تداعی طبیعی و غیرقابل اجتنابی میان پدیده های مقارن است. همه تداعی های از...

مسئله استقراء و توصیف فعالیت استقرایی مسئله ای بنیادی است که برای تمام علوم اعم از تجربی و انسانی اهمیت دارد. کشف بسیاری از روابط علّی چه در حوزة اجتماعی و چه در حوزة علوم تجربی بر داده های استقرایی استوار است و بدیهی است با به چالش کشیدن استقرا، مبانی روش شناسی علوم اجتماعی نیز مورد چالش قرار می گیرند. در این مقاله نخست، مسأله شکاکانة هیوم دربارة استقرا مطرح شده و اشاره خواهد شد که استدلال هیوم...

واژة «بداهت» در عرف و در دانش منطق به صورت مشترک لفظی به دو معنای متفاوت به کار می رود؛ در عرف به معنای نسبی روشن و مأنوس استعمال می شود و لی در اصطلاح منطق مفهومی نفسی دارد و به معنای ادراک غیر مسبوق به ادراکات پیشین و غیر مأخوذ از آنها به کار می رود. در بحث از بداهت تصورات حسی، مفهوم دوم به کار می رود. بداهت تصورات حسی توسط فخر رازی به صورت مسألة منطقی تدوین شد و نزد دانشمندان متأخر مورد بحث ...

مسئله استقراء و توصیف فعالیت استقرایی مسئله‌‌ای بنیادی است که برای تمام علوم اعم از تجربی و انسانی اهمیت دارد. کشف بسیاری از روابط علّی چه در حوزة اجتماعی و چه در حوزة علوم تجربی بر داده‌های استقرایی استوار است و بدیهی است با به چالش کشیدن استقرا، مبانی روش‌شناسی علوم اجتماعی نیز مورد چالش قرار می‌گیرند. در این مقاله نخست، مسأله‌ شکاکانة هیوم دربارة استقرا مطرح شده و اشاره خواهد شد که استدلال هی...

کارایی یکی از ویژگی های مهم عملکرد است. کارایی عاملی است که می تواند باعث پیشی گرفتن از رقبا در یک بازار رقابتی گردد. در بازار خدمات حسابرسی ایران نیز با ورود بخش خصوصی به عرصه ارائه خدمات حسابرسی در سال های اخیر، رقابت ایجاد شده است. لذا کارایی در ارائه خدمات حسابرسی باید برای ماندن در بازار رقابتی حاضر مورد توجه قرار گیرد. هر موسسه یا نهادی که بتواند با کارایی بیشتری خدمات حسابرسی را ارائه کن...

میزان تاثیر عقل در اخلاق در میان فلاسفه اخلاق از جمله دیوید هیوم (1711-1776) فیلسوف تاثیرگذار انگلیسی. محل اعتنای فراوان بوده است. هیوم دامنه نفوذ عقل را در اخلاق سخت محدود کرده و جز سهمی فرعی و اعدادی برای آن قائل نشده زیرا سهم اصلی را از آن احساسات و عواطف دانسته است اما تا آخر به این موضع وفادار نمانده و در مواردی آرای ناسازگار با آن برگزیده و در واقع عملا نشان داده است که برای عقل باید سهمی...

فلسفه سیاسى در کتاب «نظریه عدالت» جان مادلز (1971) صورتبندى جدید یافت. به نظر جان گرى، نویسنده مقاله، این فلسفه سیاسى در واقع، لیبرالیسم در هیئت جدید است که به شیوه تحلیلىِ رایج در فلسفه قرن بیستم انگلوساکسون و با استمداد از «نظریه حق» کانت به دام نوعى تصور انتزاعى و غیرتاریخى از «شخص» افتاده و برخلاف فلسفه هاى سیاسىِ ارسطو، هیوم و استوارت میل، در هیچ زمینه اى با نیازها و خواستهاى اصلى جامعه لیبر...

در میان عقاید و باورهای مذهبی، إعتقاد به معاد و روز رستاخیز از نافذترین و موثرترین باورها در جهت دادن به رفتار و منش آدمی بوده و است. این باور در اخلاق اسلامی نیز از جایگاه خاصی برخوردار است. همواره عرفاء و علمای اخلاق در تعلیم و تربیت، با نگاه آخرت گرایی به این امر می پرداختند. بررسی تأثیر معادباوری در رفتارهای انسان منوط به مطالعه رابطه جهان بینی و ایدئولوژی است. در این میان دو نظریه وجود دار...