یزد، نگین کویر، پیوسته در طول دوران اسلامی یکی از مراکز عمده‎ی تجاری و هنری ایران زمین به شمار می‎رفته است. انجام فعالیت‎های باستان‎شناسی در بافت تاریخی شهر، گوشه‎ای از هنر و فرهنگ این سرزمین، بویژه هنر سفالگری را روشن نموده است. مطالعه دقیق و روشمند سفالینه‎های آبی و سفید بافت تاریخی شهر یزد در قالب طبقه‎بندی، گونه‎شناسی، مقایسه گونه‎شناختی و انجام مطالعات آزمایشگاهی به منظور پی بردن به منشأ و...

قرن ششم و هفتم هجری دو قرن مهم و حساس در تاریخ سفالگری ایران محسوب می شوند. پایان نامه ی حاضر پژوهشی است پیرامون تکنیک سایه نما که از انواع فنون رایج در آن دوره بوده است. گرچه به دلیل عدم وجود نمونه های تاریخ گذاری شده ی این تکنیک، نمی توان در مورد زمان دقیق پیدایش آن اظهار نظر کرد اما وجود نمونه های فراوانی از این فن در قرن ششم هجری قمری گواهی رواج آن در این مقطع زمانی می باشد. در پژوهش پیش ر...

بر مبنای نظریۀ پویایی فرهنگی عصر آهن فلات ایران، پیدایش و گسترش سنت سفالگری خاکستری- سیاه رنگ در اواخر هزارۀ دوم ق. م نشانۀ مهاجرت مردمانی تازه‌ وارد است که از فراسوی کوهستان قفقاز بزرگ آمده و با گذر از رود ارس در پیرامون دریاچۀ ارومیه و دیگر صفحات فلات ایران ساکن شده‌اند؛ بنابراین، در تأیید صحت و سقم نظریۀ پویایی فرهنگی در عصر آهن فلات ایران بسیار لازم می‌نماید که شواهد و قرائن باستان‌شناختی ق...

در راستای مطالعات انجام شده در خصوص سفال و سفالگری، شمال فلات مرکزی ایران از اهمیت خاصی برای باستان شناسان برخورداراست. این منطقه همواره خاستگاه فرهنگ های متعددی بوده است که هرکدام سهم عمده ای در پیشرفت صنعت و هنر مردمان این سرزمین داشته اند. هر کدام از این فرهنگ ها باویژگی های خاص سفال هایشان شناخته شده و از یکدیگر متمایز می گردند. پژوهش حاضر با هدف شناخت بهتر فن آوری سفالگری در طی هزاره ی چها...

تأثیر کیمیاگری بر سفالگری در دوران میانه اسلامی موضوعی است که می تواند زوایای پنهانی از هنر سفالگری در دوران میانه اسلامی را آشکار سازد. دغدغه ی دانستن علت تعدد تکنیک و تنوع رنگ لعاب در این دوران علت اصلی کشش به سمت این موضوع است. قطعاً این پیشرفت ها، ریشه در تغییر و تحولات عوامل مختلف در دوران های قبل تر خواهد داشت. به نظر می رسد کیمیاگری عامل اصلی این جریان است. این پژوهش به واکاوی این فرضیه ا...

سفالینه‌های روستای کلپورگان سراوان به‌عنوان میراث‌دار هنر کهن و ارزشمند سفالگری در سرزمین بلوچستان ایران مطرح‌اند. این سفالینه‌ها، از گذشته تا حال، صرفاً به‌دست زنان هنرمند این منطقه ساخته می‌شوند و متأثر از باورها و اعتقادات قوم بلوچ، هم‌چنین روان زنانۀ هنرمند، دارای فرم‌ها و نقوشی منحصر‌به‌فردند که اگر چه در نگاه اول ساده و ابتدایی به نظر می‌رسند اما از لحاظ تجسمی و بصری دارای ساختاری منسجم بو...

سفالگری یکی از دستاوردهای بزرگ تمدن بشری است. در دوران اسلامی به علت حمایت بازرگانان، حکام و عامه مردم و نیز منع استفاده از ظروف طلا و نقره سفال گری رواج گسترده ای یافت. سفالگران، لعاب کاران، خوشنویسان و طراحان از جمله افرادی بودند که در تولید اشیاء سفالین نقش داشتند. دوره سلجوقی یکی از درخشان ترین ادوار هنری ایران است، دوره ایی که در آن هنرهای مختلفی از جمله بافندگی، معماری، فلزکاری و قلم زنی...

دوره تیموری یکی از دوره های تاریخی ایران است که در سایه هنر دوستی خاندان تیموری و حمایت دربار شاهد رشد انواع هنرها، از جمله نگارگری و معماری هستیم.اما از سفال آن دوره اطلاع زیادی در دست نیست و نمونه های عینی چندانی وجود ندارد. در این پایان نامه سعی شده است تا با استفاده از مطالعه تطبیقی بین هنر های رایج این دوره و بررسی ظروف سفالین موجود در نگارگری ها، جستجوی سفال در معماری و نیز خواندن متون ب...

درباره نقوش واق و افسانه درخت سخن گو، تحقیق و پژوهش بسیار اندکی انجام شده است. پژوهش در این موضوع، سبب می شود این نقش در تاریخ هنر اسلامی و ایرانی بیشتر شناخته شود. این مقاله درپی پاسخ به این سؤالات است: خاستگاه درخت سخن گو و نقوش واق چیست؟ انواع نقوش واق کدام اند؟ حیطه نمایشی نقوش واق در چه گستره ای از هنرهای اسلامی است؟ برای یافتن پاسخ این پرسش ها، به افسانه های درخت سخن گو به اختصار پرداخته ...