رویکرد معنی شناسی شناختی که مبنای درک پدیده های مختلف زبانی و غیرزبانی را «شناخت» انسان میداند، از طریق ابزارهای متعددی از جمله شکل گیری طرح واره های تصوری در ذهن، به توجیه چگونگی درک مقولاتی زبانی نظیر «هم معنائی» میپردازد. در مقالة حاضر با بررسی جایگزینی معنایی که روند آن از سمت مفاهیم انتزاعی به سمت مفاهیم ملموس و عینی است، به ارزیابی نقش طرحواره های تصوری در ایجاد «هم معنائی بافتی» در سطح ا...

طبقات مختلف اجتماع، صاحبان حِرَف و مشاغل گوناگون و مردمان شهر و روستا هر کدام تحت تأثیر ویژگی‌های طبقاتی، تحصیلی، جنسیتی، اقلیمی، دینی، سنی و روانی متفاوت، نوع سخن گفتن و به عبارتی کارکردهای زبانی ویژه‌ی خود را دارند. انعکاس تنوّعات زبانی جامعه در فضای آثار داستانی یکی از ویژگی‌ها و به عبارت درست‌تر از امتیازات داستان‌نویسی معاصر است. عدم توجّه به این امر و تحمیل خواست نویسنده بر زبان اشخاص داستان،...

ساختار شعر معاصر فارسی در طول حیات خویش از نفوذ زبانی و ادبی برکنار نمانده و خواسته یا ناخواسته تحت سیطره گذشته زبان فارسی و به طور مشخص زبان خراسانی در شعر بعضی از شاعران نوپرداز قرار گرفته‏است. شفیعی کدکنی از سرایندگانی است که با توجه به ارادتی که به زبان کهن خراسانی دارد، توانسته با بهره‏گیری از قریحه ذاتی و اکتسابی خود در به‏کارگیری امکانات آن زبان از یک طرف رونقی به زبان شاعری خویش بخشد و ...

چکیده به کارگیری زبان به عنوان پدیده‌ای اجتماعی و یکی از ضرورت‌های زندگی اجتماعی، یکی از ویژگی‌های انسان اجتماعی به شمار می‌آید. مطالعات زبانی نیز در دنیای عرب تنها با نزول قرآن کریم پدیدار شد. واژه بخشی از زبان و مطالعه و بررسی چگونگی پیدایش، رشد و دگرگونی، معنا و نیز کارکردهای گوناگون واژه هم بخشی از دانش زبانشناسی است. در این پژوهش برآنیم تا جایگاه قرآن کریم، این پدیده بی‌همتا را از نظر زبا...

زبان به عنوان پدیده ای اجتماعی، با ساخت و نظام ارزش های جامعه ارتباط تنگاتنگی دارد؛ ارتباطی کاملاً تعاملی و دو سویه؛ به این صورت که هم زبان بر ساخت اجتماعی تأثیر دارد و هم ساخت و بافت اجتماعی و محیط پیرامون افراد بر زبان آن ها تأثیر می گذارد. حتی در برخی موارد ممکن است تفاوت های زبانی به تفاوت های ادراکی از جهان منجر شود. هدف این تحقیق، بررسی تطبیقی کارکرد و نقش زبان در توسعه عدالت در قالب مفهوم...

یکی از کنش های زبانی که در تعاملات اجتماعی و گفت وگوهای روزمره در انواع زبان ها از جمله زبان فارسی نقش پررنگی دارد، آرزوکردن و بیان دعای خیر برای مخاطب است. آرزو ها در زبان فارسی با استفاده از ساختارهای خاص دستوری مانند جمله های فعلی دارای فعل التزامی، جمله های اسمی، شبه جمله ها و اصطلاحات دیگر بیان می شوند و دارای کاربردهای ویژه و گوناگون هستند. این ساخت ها و کاربردهای گوناگون در زبان های مختل...

       این مقاله کوشیده است عوامل دخیل در حفظ یا تغییر زبان­های محلی ایران را بررسی کند. از میان این عوامل،  ’نگرش­های زبانی‘ و ’انتخاب زبان‘ مورد بحث قرار گرفته­اند، چرا که به­ نظر می­رسد این دو عاملِ درهم­تنیده، به دلیل ماهیت انعطاف­پذیری­شان پیامدهای مستقیمِ سایر عوامل دخیل باشند. به بیانی دیگر، مثبت یا منفی بودن نگرش­های گویشوران نسبت به زبان بومی­شان و به دنبال آن، انتخاب یا عدم انتخاب زبان­...

این مقاله می‌کوشد نظم حاکم بر کاربست عناصر زبانی در متن سورة کافرون را کشف کند. با این هدف، سؤال این است که متن سورة کافرون به‌مثابة یک اثر ادبی در قالب چه ساختار زبانی تنظیم شده است و معانی موجود در این متن، در چه ساختاری ارائه شده‌اند؟ برای پاسخ به این سؤال، متن سوره از دیدگاه نظریة ساختارگرایی، با استفاده از ایدة تقابل‌های دوگانه و محورهای هم‌نشینی و جانشینی مطالعه می‌شود. روش مطالعه، تحلیلی...