ابو عیسی وراق، از معتزلیان شیعه  شده ای است که نه تنها تغییر نگرش و گرایش او به مذهب حقه امامیه، مناقشه برانگیز بوده و حتی اتهام ها و اظهارنظرهای تند معتزلیان را در پی داشته، بلکه رویکردها و دیدگاه های کلامی او در راستای تبیین آموزه های شیعه نیز افزون بر جالب توجه بودن، توجه و حساسیت بسیاری از اندیشمندان شیعی را برانگیخته است. در این مقاله به بررسی برخی  دیدگاه ها و رویکردهای وراق و سهم و نقش ا...

به درستی که شعر از هنرهای کلام عرب است،همانطور که در سایر زبان های زنده ی دنیا وجود دارد.شعر زبان روح است،زیرا بیانگر آنچه در وجود شاعر و ذهن اوست می _ باشد،و آن را با الفاظ و معانی ترکیب می کند،شعر از دیرباز وسیله ای برای رسیدن به اهداف شاعر و بیان مقصودش بود و این امر شاعر را بر آن داشت که در اغراض مختلف شعر بسراید،از جمله:وصف، فخر،حماسه و رثاء... . کعب بن زهیر یکی از شاعران مخضرم است که در ...

پژوهش حاضر کوشیده است سیر نگارش امالی در حدیث شیعه را بررسی کند. سابقة امالی‌نویسی در حدیث شیعه، به عصر رسول خدا9 می‌رسد، به گونه‌ای که اولین امالی در زمان حیات ایشان و به املای آن حضرت و خط حضرت علی7 سامان یافت. در دوران حضور امامان معصوم: شاهد پدید آمدن این قبیل آثار هستیم که «امالی» هشام بن حکم، «امالی» نوبختی، و «امالی» ابوبکر بن عیّاش از آن جمله‌اند. پس از این دوران، یعنی عصر غیبت، نیز تعدا...

عبدالله بن ابی یعفور از شمار اندک اندیشمندانی بود که همواره مورد تکریم امام باقر و امام صادق(ع) بودند. با این همه، اما ابعاد فکری و کلامی او چنان که باید و شاید مورد تحقیق قرار نگرفته است. گستره شناخت امروزین ما از او به تبحر وی در دانش قرائت قرآن، فقه و وارستگی اخلاقی محدود و خلاصه شده است. حال آن که تلاش های اعتقادی او در تبیین معارف اهل بیت(ع) چشمگیر بوده و بُعد کلامی او را آشکار می کند. این ...

هدف اصلی این مقاله، بررسی و تحلیل نقش خوارج ازارقه در تحولات سیاسی کرمان در سده نخست قمری است. یافته ­های پژوهش حاکی از آن است که ضعف مقطعی در حکومت اموی پس از مرگ معاویه و همچنین فاصله طولانی منطقه کرمان با مرکز خلافت، سبب نفوذ و قدرت­ گیری خوارج ازارقه در این منطقه شد. همچنین در دوره عبدالملک بن مروان (65-85ق) بود که وی از حضور خوارج ازارقه در کرمان احساس خطر کرد و با فرستادن فرمانده برگزیده ...

از عهد امیر اسماعیل و برادرش نصر در نتیجه غزوات سامانیان در حدود بلاد غیر مسلمان ترکستان عده کثیری از ترکان به ماوراءالنهر راه یافتند. احتمال زیادی می رود که فائق خاصه، فرد مورد نظر در این پایان نامه، نیز از این دسته بوده باشد. او توانست بتدریج نردبان ترقی را طی نموده و در سلک بزرگان و امراء دربار سامانی در آید. به طور مسلم فائق فعالیت خود در دربار سامانی را به عنوان خدمتکاری ساده شروع کرده و پ...

المنصور محمد بن ابی عامر، حاجب قدرتمند هشام(المؤید) خلیفه‏ی اموی اندلس (خلافت 366 - 399ق) بود. دوران او مقارن است با آغاز ضعف نظامی و آشفتگی و هرج و مرج حکومت مسلمانان در اندلس. از این رو مسیحیان جرأت یافتند که به سر حداّت و مرزهای اندلس تجاوز کرده و به غارت و کشتار بپردازند. المنصور از شخصیت‏های بزرگی است که در این اوضاع پریشان و آشفته، به فکر دفاع از قلمرو مسلمانان افتاد و ضربه‏های متعدد و هول...

یکی از ارزشمندترین آثار ادبی که از قرن چهارم هجری برجای مانده و به دست ما رسیده است ، کتاب گرانقدر «یتیمه الدهر فی محاسن اهل العصر» تألیف «ابومنصور ثعالبی نیشابوری» است. ثعالبی در این کتاب ، که به زبان عربی است ، شاعران و نویسندگان معاصر خویش را در همه ی سرزمین های اسلامی معرفی کرده است . از آن جا که بخشی از این اثر متعلق به شاعران خراسان و ماوراءالنهر می باشد، آشنایی با آن ها و سروده هایشان بر...

پس از ورود اعراب مسلمان به خراسان و سکونت قبایل مختلف عرب در این سرزمین، آنان برای اولین بار با سرزمین های آن سوی جیحون و یا به قول خودشان ماوراءالنهر آشنا گردیدند. حاکمان عرب خراسان از این زمان به بعد، هر از گاهی به شهرهای بخارا و سمرقند لشکر می­کشیدند و پس از گرفتن غنایمی چند، خیلی سریع به خراسان باز می­گشتند. اما این سیاست در زمان عبدالملک خلیفه اموی و عامل او در عراق یعنی حجاج بن یوسف تغییر...