هر اثر نمایشی، هستی و بنیان خویش را بر پایه ی عناصری می نهد که شدت و ضعف هر یک از این عناصر– صرف نظر از تأثیر در مانایی و ماندگاری- اثر را در آمد و شدی هنری، میان داستان و نمایش شناور می سازند. این عناصر شامل شخصیّت، زمان و مکان، گفت وگو، طرح و... می شود. نیما یوشیج، در پی گذار از مولفه های سنت در شعر گذشته، عناصر نمایشی- داستانی را برای گسترش و وسعت بخشیدن به دامنه ی توصیفی شعر و جولان اندیشه ...

این پژوهش، با تقسیم بندی تحولات فکری نیما بر مبنای آثار منثورش (نامه ها، یادداشت های روزانه، مقالات و سخنان پراکنده اش) و تطبیق آن بر اشعارش، دوره ای را به عنوان دوران پختگی فکری و شعری او معرفی می کند (از 1316 به بعد) و ضمن تدوین نظریه ی منسجم شعری او در این دوره، بر پایه ی همین نظریه اساس و مبنا و عمده ی نوآوری او در شعر را، درآمیختن ذهنیت با عینیت یا دیالکتیک ذهن و عین می داند. در همین راستا...

«مکالمه‌‌گرایی» بنیان نظریة نیماست که از آن به «روایت نمایشی» تعبیر می‌‌کند. اما اصطلاح مکالمه‌‌گرایی با نظریة منطق گفت‌‌وگویی میخاییل باختین مطرح می‌‌شود. او این اصطلاح را در برابر تک‌‌آوایی در ادبیات و هنر مطرح می‌‌کند؛ از نظر او شعر تک‌‌صدایی را نمایندگی می‌‌کند و نثر، به‌‌ویژه رمان، عرصة چندصدایی است. از این‌رو، رمان عالی‌‌ترین نوع بیان ادبی است. با بررسی نظریات نیما که اغلب در قالب نامه بی...

طرحی که «نیمایوشیج» از «شاعری» ارائه می­داد، یک طرح انتزاعی، آکادمیک و گسسته از زندگی و زمانه­ی او نبود، بلکه طرح زندگی و گزارش احساسات، آرزوها، و آرمان­های مردم معاصرخود بود و از این چشم انداز با سنت­های شاعرانه­ی سرزمین او هیچ‏گونه همانندی نداشت! پیش از نیما، شیوه­های سنتی شعر فارسی «شاعری کردن» را از پیوند با زندگی و واقعیت­های دردناک آن دور کرده بود و آن را در قرنطینه و قُرق «قدرت های سیاسی...

ما در این پژوهش در پی آنیم که جایگاه، اهمیّت، نحوه‌ی کاربرد و مظاهر «شب» را از نگاه نیما، پدر شعر نو فارسی، بررسی کنیم. نگارنده پس از مطالعه و تحقیق در شرح حال و آثار این شاعر بزرگ معاصر، به نکات ریز و دقایق باریک فراوانی دست پیدا کرد. نیما در اجرای تغییرات شعر نو فارسی و ارائه‌ی راه و شیوه‌ی تازه، در صورت و معنا موفق بود. او با نگاه به عناصر و پدیده‌های اطراف خود مثل جنگل، کوه، شب، دریا، درخت و...

در این مقاله پس از بررسی و نقد دو دسته رویکرد عمده هرمنوتیکی برای تأویل متن‘روشی برای تأویل اشعار نمادین نیما یوشیج ارائه شده است. این دو دسته رویکرد عمده عبارتند از: الف: رویکردهایی که توجه خاصشان به فردیت و ذهنیت مؤلف است و به معنای نهایی‘اصلی و قطعی و نیز کشف ((معنای نهایی)) متن معتقدند ‘ ضمنأ دانسته ها و شرایط خواننده در حال حاضر را برای تأویل ‘ زیان آور میدانند. ب: رویکردهایی که اصالت را...

رمانتیسم رویکردی مبتنی بر احساس درتقابل با عقل محوری به شمار می آید. این مکتب در ایران بعد از دوران مشروطه شکل گرفت و نیما با سرودن شعر "افسانه" آن را تکامل بخشید و در ادامه ی آن شاعران رمانتیکی چون فریدون توللی و نادر نادرپور شعر رمانتیسم ایرانی را به حد اعتلا و عظمت خود رساندند. بینامتنیت به معنی شیوه های متعددی است که هر متن ادبی به واسطه ی آنها به طور تفکیک ناپذیری با سایر متن ها از رهگذر...

طبیعت و پدیده های آن همواره عرصه ی تاخت و تاز شاعران بوده است. از میان شاعران معاصر، «نیما یوشیج» در ادبیّات فارسی و «خلیل مطران» در ادبیّات عربی از سردمداران طبیعت سرایی در شعر هستند. طبیعت گرایی مشخصّه ی بارز شعر «نیما یوشیج» و «خلیل مطران» است که روحیه ی متفاوت آن دو سبب شده تا پدیده های طبیعی، در شعر هریک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. اوضاع نابسامان سیاسی و اجتماعی و احساس تنهایی، از جمل...

نیما یوشیج و خلیل مطران، از پیشگامان شعر نو، در ادبیات فارسی وعربی به شمار می­روند. روحیه متفاوت آن دو، سبب شده تا پدیده­های طبیعی، در شعر هر یک از این دو، رنگی ویژه به خود بگیرد. هر کدام، در عالم خیال شاعرانه، از «شیر»، نمادی متناسب با احساسات درونی خود خلق نموده­اند که یکی ناتوان و گریان، و دیگری، شجاع و غرّان است. شیر در قصیده­ی نیما، نمادی از آزادی­خواهان در بند است و رنگی به شدت واقعگرایانه...

این مقاله به بر رسی چگونگی تأثیر شعر رمانتیک اروپا بر روند پیدایش و تکامل شعر نو پارسی می پردازد. تأملی براشعار نیما یوشیج به عنوان پایه گذار شعر نو پارسی و چند تن از نوپردازان پس از او نشان میدهد که شعر رمانتیک اروپا تأثیر عمیقی بر ابعاد مختلف شعرنو پارسی  نهاده است. هوگو، دوموسه، گوتیه و دیگران در شعر فرانسه و وردزورث، کلریج، شلی و دیگر رمانتیکهای انگلیس برای شکستن قالبهای صوری و مفهومی نئوکل...