امروزه، رشد جمعیت و گسترش شهرها رابطه انسان و محیط زیست را در معرض خطر قرار داده که در نتیجه اثرات زیانباری را برای انسان و محیط زیست او به همراه داشته است. این مسئله از یک سو موجب رشد و توسعه سریع کلانشهرها و مناطق حاشیه آنها می‌گردد و از سوی دیگر مخاطراتی را درخصوص نحوه و چگونگی این توسعه در برابرشان قرار می‌دهد. در این راستا توزیع نامناسب کاربری‌های شهری که یکی از عمده‌ترین مسائل در شهرها بو...

وجود نابرابری اقتصادی و اجتماعی میان مناطق، همواره محققان را بر آن داشته تا با استفاده از آمار و اطلاعات موجود و با کاربرد ‌‌روش‌ها و ‌‌تکنیک‌های مناسب، به تحلیل این عدم‌تعادل فضایی و نابرابری پرداخته و ضمن ارزیابی وضعیت مناطق از‌حیث توسعه و ‌‌برخورداری‌ها، به ارائۀ راهکارهایی مناسب درجهت ‌‌دست‌یابی به توسعۀ هماهنگ و یکپارچه بپردازند. در راستای رسیدن به هدف ‌‌مذکور، در پژوهش حاضر با رویکرد توصی...

نماگرهای علم، فناوری و نوآوری مهم ترین منابع اطلاعاتی برای تصمیمگیریهای کاربران مختلف از جمله سیاستگذاران هستند. طراحی مسیر حرکت به سمت هدف مطلوب بدون شناخت کافی از وضعیت موجود و ارزیابی اقدام های قبلی امکان پذیر نیست و نماگرها علائم راهنما و ابزار ارزیابی هستند. این مقاله با هدف بررسی تناسب نماگر های مورد استفاده توسط سیاستگذاران علم، فناوری و نوآوری در ایران، ابتدا به بررسی مسیر ایجاد و تکامل...

طی دهه‌های اخیر رشد شتابان شهرنشینی، موجب بروز ناپایداری توسعه‌ی محلات‌شهری شده است. رویارویی با ریشه‌های این ناپایداری در مدیریت شهری، بدون مشارکت شهروندان و بهره‌گیری از سرمایه‌ی‌‌اجتماعی، امری دشوار است. هدف پژوهش، شناخت میزان تأثیرگذاری سرمایه‌ی‌‌اجتماعی بر توسعه‌ی محله‌ای است. روش تحقیق از نوع توصیفی- تحلیلی است. برای گردآوری داده‌ها از روش پیمایشی (پرسشنامه‌) استفاده شده است. از 21 نماگر ...

در حال حاضر بایستگی چهار مفهوم در برنامه‌ریزی توسعه اهمیت زیاد پیدا کرده است. این مفاهیم عبارتند از توسعه پایدار، توسعه انسانی، مسأله یادگیری و در نهایت "تاب‌آوری"، که فلسفه وجودی آن افزایش تعداد و گستردگی و عمق آثار شوک‌های برونزا بر سرنوشت ملی است. آنچه در بین اهداف نظام اقتصادی اسلام، در شرایط بروز شوک­های داخلی و خارجی، اولویت پیدا می­کند، "استقلال اقتصادی" می­باشد. در این پژوهش، نماگر استق...

موضوع آسیب­پذیری شهرها در برابر زلزله همیشه مورد تحقیق کارشناسان این امر بوده است. این پژوهش دارای ابعاد گوناگونی می­باشد از جمله پایداری و ناپایداری مصالح ساختمانی و ارتباط آن با عوامل و شاخص­های انسانی. این بحث عمدتاً بخش نامرئی برنامه­ریزی شهری محسوب می­شود و  برنامه­ریزی بدون در نظر گرفتن آن منجر به شکست خواهد شد. هدف این پژوهش، تعیین شاخص­های انسانی مؤثر بر پایداری و ناپایداری مصالح ساختمان...

سرمایه اجتماعی به عنوان بخشی انکارناپذیر از فرآیند برنامه­ریزی شهری است که با توجه به نقش و منافعی که بدنبال دارد،  به عنوان یکی از مولفه های مهم و تاثیرگذار در رسیدن به توسعه شهری پایدار  همواره مورد توجه قرار گرفته است. هدف پژوهش حاضر سنجش سرمایه اجتماعی و مولفه­های موثر بر شکل­گیری آن در شهر استهبان(استان فارس) می­باشد.  از اینرو پژوهش کاربردی و روش انجام آن مبتنی بر روش توصیفی-تحلیلی است. ب...

شهر، سازمان اجتماعی مستقر بر پهنه‌ای طبیعی است که ساکنان آن برای برآوردن بهینة نیازهایشان، مناسبات اجتماعی-اقتصادی برقرار می‌کنند و محیط انسان‌ساختی را برای نیل به توسعه به مفهوم عام به‌گشت زندگی برپا می‌دارند. در فرایند رشد شتابان شهری مشکلاتی بروز می‌کند که معنای حقیقی توسعه نیست. درنتیجه کارشناسان و برنامه‌ریزان، با شاخص‌های مختلف به سنجش توسعةشهری توجه کرده­اند. این شاخص‌ها اغلب با ماهیت اق...

رشد شهرنشینی و جهانی شدن شبکه شهرها، رقابت اقتصادی برای ارتقاء جایگاه‌ رقابت‌پذیری را میان شهرها اجتناب ناپذیر کرده است. ارزیابی جایگاه و شناخت عوامل رقابت‌پذیری اقتصادی کلان‌شهرها، ضمن آشکارسازی توان‌ها‌، نیازها و محدودیت‌های اقتصادی، برنامه‌ریزی برای رقابت‌پذیری کلان‌شهرها را در آینده تسهیل می‌کند. هدف این مقاله‌، ارزیابی مقایسه‌ای جایگاه رقابت-پذیری اقتصادی 15 کلان‌شهر ایران است. داده‌ها برا...

با توجه به نقش بالقوه سرمایه اجتماعی در کاهش فقر و تقویت توسعه پایدار، تلاش‌های زیادی برای طراحی ابزارهای سنجش سرمایه اجتماعی صورت گرفته است. سرمایه اجتماعی به عنوان مفهومی پیچیده را نمی‌توان با سنجه منفرد یا عدد سنجید. برای این کار باید از مجموعه‌ای از شاخص‌ها استفاده کرد تا بتوان ابعاد گوناگون آن را مقایسه کرد. در این چهارچوب این پرسش مطرح شد که فرایند بومی‌سازی شاخص‌های سرمایه اجتماعی در منا...