علم باستان شناسی در دهه های اخیر شاهد ظهور مکاتب نوینی همچون باستان شناسی روندگرا1 و پسا روندگرا2 بوده است. این مکاتب همواره کوشیده اند تا با بهره گیری از سایر علوم، باستان شناسی را از قالب سنّتی خود جدا ساخته و دستاوردهای جدید و متفاوتی از آن حاصل نمایند. یکی از این علوم میان رشته ای، ادبیّات می باشد. نیک می دانیم در تاریخ، فرهنگ و معماری ایران زمین ادبیّات نقش تأثیرگذار و قابل توجهی داشته است. ب...

نماد و نمادپردازی از دیرباز در میان اقوام و قشرهایمختلف رایج بوده است وهرگروه برای بیان عقاید ودیدگاه های خویش از زبان رمز و نماد ، بهره های فراوان جسته است؛ امّا مطالعات دقیقی در این باره در ادبیات فارسی تا حدود پنجاه سال پیش انجام نگرفته است. پس از روی آوردن برخی از روانشناسان از جمله فروید ویونگ به این عرصه بود که نماد و نمادپردازی یکی از رویکردهای جدید در مطالعه آثار ادبی شد. در میان آثار بز...

در طول اعصار، بشر برای سخن گفتن از بهشت و دوزخ از "نمادها" بهره جسته است. زیرا آنها می‎توانند معانی سرشاری را در خود جای دهند و مطابق با ذهن مخاطبان گوناگون خود دچار دگردیسی شوند. سهروردی نیز در رسالات خود با بهره‎گیری از نمادهایی همچون: مار، باز، طاووس و درخت به توصیف ملکوت، بهشت و رنج دوری از آن اشاره کرده است. با این حال وی در هیچ‎یک از این رسالات از دوزخ سخن نگفته زیرا در نگاه او، جها...

نوشته ی حاضر پژوهشی درباره ی نمادهای به کار رفته در هنر هخامنشی است. در این رساله سعی شده است تا نمادهای هنر هخامنشی با دیدگاهی تطبیقی با سایر تمدن های شرق باستان مورد مطالعه قرار گیرد. دراین پایان نامه تقریبأ اکثر نمادهای هنر هخامنشی مورد مطالعه و مفهوم شناسی قرار گرفته است. در این پژوهش سعی شده است تا جایگاه هر یک از این نمادها را در مذهب زرتشتی و اساطیر ایرانی مشخص و روشن سازیم. بدین منظور ...

نماد از منظر علوم بلاغی کلمه، عبارت و یا جمله‌ای است که علاوه بر معنای ظاهری، طیف معنایی گسترده‌ای به خواننده القا کند. از آن جا که بیان اندیشه‌های غامض عرفانی و انعکاس غیر مستقیم اندیشه‌های سیاسی و اجتماعی در غالب نمادین، آسان‌تر است، از دیرباز نماد و نمادپردازی در ادب فارسی؛ بویژه در گسترة شعر فارسی، ظهور ویژه‌ای داشته است. در ادبیات معاصر علاوه بر عوامل مذکور، توجه به آشنایی‌زدایی در متون اد...

با توجه به شرایط اقلیمی و جغرافیایی گیلان، افسانه‏ها جایگاه ویژه‏ای در ساختار فرهنگی مردم آن دارد. از جملۀ این افسانه‏ها، «خاتون چهارشنبه‏سوری» ا‏ست که نقش برجسته‏ای در فرهنگ بومی گیلان در گذر زمان ایفا کرده است و آداب و رسوم ویژه‏ای دارد. در پژوهش حاضر ضمن بیان افسانۀ خاتون چهارشنبه‏سوری، به نمادشناسی و اسطوره‏شناسی آن اشاره می‏شود. سپس از منظر نظریه‏های مربوط به آن، ازجمله نظریۀ الیاده پژوهش ...

شخصیت های تبلیغاتی همگام با ظهور تبلیغات تلویزیونی در ایران پا گرفتند و بکاربرده شدند. شخصیت هایی مثل یام یام و خاله سوسکه (مربوط به پیش از انقلاب) و یا میمونک چی توز، بابا قورقوری، آقای ایمنی، بابا برقی و ... که خاطرات نسل های مختلفی از مصرف کنندگان ایرانی را رقم زده اند، اما دلیل کاربرد این عناصر تبلیغاتی را باید در قابلیت آنها در جایگاه ابزار تبلیغاتی قدرتمند در جذب، جلب توجه و ایجاد رابطه ن...

چکیده نماد از منظر علوم بلاغی، کلمه، عبارت یا جمله ای است که علاوه بر معنای ظاهری، طیف معنایی گسترده ای را به خواننده القا کند. نمادپردازی، بهترین شیوه برای بیان اندیشه های غامض عرفانی و انعکاس غیرمستقیم افکار و عقاید یک شاعر است. بررسی نمادهای اشعار عرفانی، هم گره گشای ابهام حاکم بر آن هاست و هم راهی برای ورود به عالم اندیشه و هنرِ شاعر. در این پژوهش، نمادهای موجود در شعر "شاه نعمت الله ولی"، ...

تغییر مسیر نیما از رمانتیسم فردی به سمبولیسم اجتماعی، که توام با پالایش و آمیخته با تأمل عمیق شاعرانه بود، موجب شکل­گیری این جریان تازه (سمبولیسم اجتماعی) در شعر جدید فارسی شد. به دنبال نیما عده­ای از شاگردان او که به سبب آراسته شدن شعر به ابهام هنری و عمق و چند صدایی بودن آن، تمایلی به ابراز احساسات و دریافت­های خود از مسائل سیاسی و اجتماعی با وضوح و صراحت بیان نبودند، نمادپردازی را – که عبارت...

بر اساس جهانشناسی مزدایی باغ انعکاسی است از صورت جهان و از آنجایی که تاریخ‌نگاران دوره صفوی نیز به حضور طبیعت بکر در باغ‌ها صحه می‌گذارند، لذا چنین می‌توان استنباط کرد که جوهر باغ به نقشه‌ای خاص مربوط نمی‌شود، بلکه بیشتر رابطه‌ایست که با طبیعت بکر برقرار می‌کند. در نتیجه طبیعت بکر و چشم‌انداز آن، ورای دیوار باغ، مورد نظر است. از این‌رو باید دید چگونه طبیعت بکر به‌عنوان بخش مهمی از تصویر باغ به‌...