مقاله پیش رو به بررسی ریشه های اسطوره ای تشبیه زلف به مار و لب به شفاخانه در بیت «دل ما را که ز مار سر زلف تو بخست / از لب خود به شفاخانه تریاک انداز» از حافظ می پردازد. این جستار بر مبنای دیدگاه یونگ نوشته شده است؛ دیدگاهی که به وجود تصویرهای اصلی و آغازین (کهن الگو) در ضمیر ناخودآگاه جمعی افراد بشر اشاره دارد. یونگ معتقد به انتقال موروثی افسانه ها و اسطوره ها بود و آن را علت مشابهت افسانه ها ...

امروزه با عدم رعایت شهرسازی بومی؛ شهرهای ما دچار بحران هویت شده و هرچه می گذرد این بحران گسترده تر و عمیق تر می شود. در مباحث شهری، نمادهای شهری یا همان المان های شهری بناهای مهم از لحاظ معماری و طراحی هستند که در داخل شهر و در حیطه یک تجربه قراردادی ما بین شهروندان، معناگذاری می شوند، به نحوی که گاه حتی از خود شهر پر اهمیت تر جلوه می نمایند زیرا بیانگر هویت، شخصیت و عصاره شهر در یک ساختار نمای...

مقاله حاضر به بررسی نمادپردازی در آثاری می پردازد که به لحاظ موضوع و بیان تصویری به عنوان آثار مذهبی شناخته می شوند. بدین منظور، سه نقاشی با موضوع «شام آخر » اثر لئوناردو داوینچی، نقاش و مخترع رنسانسی، و سالوادور دالی، نقاش سوررئالیستی، و سیمون پترسون، هنرمند معاصر، مورد بررسی نمادپردازی قرار خواهند گرفت. در طول تاریخ نقاشی، موضوع «شام آخر » یکی از معرو فترین و مورد توجه ترین مضامین مذهبی در...

عاشورا تابلوی تمام نمای عاشقی و آزادگی است که سازندگان آن ، مقربترین انسانها نزد پروردگارشان بوده اند . انسانهایی که بواسطه این قرب ، باب الحوایج حاجتمندان و غیاث المستغیثین دادخواهان شدند. علائم و نمادهای منتسب به عاشورا چگونه و از چه زمانی شکل پذیرفت؟ آیا این نمادها توانایی انتقال مفاهیم آن واقعه را به مخاطبین خود دارد؟ محتوا و مضمون عاشورا از چه دوره ای وارد نقاشی ایران گردید؟

تلاش برای بیان تعریفی مستقل از رمز و تبیین آن به عنوان تصویری خیالی جدای از دیگر صور خیال، برای هر پژوهشگر آثار ادبی و عرفانی بایسته و شایسته است. از سوی دیگر، طرح این موضوع نیز برجسته و با اهمیت است که رمز در عین رابطة بسیار فشرده با کنایه، استعارة مصرّحه، تمثیل رمزی، اضافة سمبلیک، کهن الگو، تشبیه تمثیل و نوع ادبی فابل، تصویری جدای از اینهاست. لزوم توجّه شعرا و نویسندگان به رمز، تاریخچه و انواع ...

شهر معاصر محل تبلور اصلی ترین تحولات فکری است و به همین سبب با مطالعه آن می توان به مبانی نظری و ارزش های ساختاری جوامع پی برد. پیشینه پژوهش نشان می دهد که فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، سست شدن پایه های اندیشه مدرن و به پایان رسیدن کلا نروایت ها، زمینه ساز ظهور اندیشه های پست مدرن و شهرهای پساصنعتی شده است؛ شهرهایی که دریچه های جدیدی را رو به تحلیل های سینمایی می گشایند. هدف از این پژوهش، ارا...

انقلاب اسلامی با آرمان‌های دینی و مذهبی در سال ۱۳۵۷شکل گرفت. در این میان، هنرمندان نیز همچون دیگر آحاد جامعه سعی داشتند نقش خود را در این انقلاب ایفا کنند وبا توجه به احساس مسئولیت و تعهد خود به این حرکت عظیم مردمی دست به خلق آثاری متفاوت با اندیشه‌های گوناگون زدند. در این راستا،گروهی از این هنرمندان با اندیشه‌های دینی آثاری درارتباط‌با مفاهیم انقلاب اسلامی خلق کردند و گروهی دیگر با تکیه بر ان...

چگونگی شکل گیری برخی صورت های هندسی (شکل ها و حجم ها) به عنوان نشانه های آیینی مهم یا نماد و بازتاب آنها در فضاهای معماری و شهری موضوع مورد بررسی این پژوهش است. هدف از انجام این پژوهش نخست توجه به علل شکل گیری شکل های مربع، دایره، مثلث، مکعب، کره و هرم به عنوان صورت های مهم هندسی و نمادین و سپس بررسی بعضی از بازتاب های آنها در فضاهای معماری و شهری است. پرسش های تحقیق این است که چرا این ترکیب ها...

سرزمین ایران تجلی‌گاه تفکراتی عمیق است که گاه نمود ‌بصری یافته است. فرّه، به عنوان یکی از این‌تفکرات، نیرویی مافوق بشری با مفهوم دینی بوده که در دور‌ه‌ ساسانیان نمود تصویری یافته‌است. این پژوهش با هدف تحلیل‌ منشأ و شـاخصه‌های‌ بصری نمادهای جانوری فرّه به سوالات این مطالعه پاسخ داده‌است: فرّه چه جایگاهی در نظام‌هنری ساسانی دارد؟ این تفکر در قالب چه جانورانی جلوه‌گر شده‌است؟ چه سنت‌ خاصی در ترسیم ای...