تزئینات یکی از شاخص‌ترین مؤلفه‌هایی است که معماری سنتی مراکش با آن شناخته می‌شود و با توجه به اینکه نشانه‌شناسی جریانات تأثیرگذار در حوزه تزئینات با روایی بیشتری نیز انجام می‌پذیرد، پرداختن به ریشه‌شناسی الگوهای تزئیناتی می‌تواند بازنمایی صحیح‌تری از ریشه‌های کلیت معماری مراکش را رقم بزند. مبتنی بر بررسی‌های میدانی صورت گرفته، سه حوزه تأثیرگذاری زیبایی‌شناسی رومی، بربر و اسلامی به الگوهایی تزیی...

نقش مایه تزیینی واق که ترکیبی از عناصر گیاهی و صورتک های انسانی و حیوانات گوناگون است از قرن ششم هجری به این سو، زینت بخش بسیاری از آثار هنری می گردد. سرچشمه خلق این نقوش را مربوط به افسانه درخت سخنگو یا واق واق می دانند که میوه هایی به اشکال انسانی دارد. یکی از زمینه های آشنایی هنرمندان با این درخت افسانه ای را می توان به داستانی در شاهنامه فردوسی با عنوان اسکندر و درخت سخنگو مربوط دانست. در ق...

نقوش و تزیینات در هنر ملل مختلف، گاه به‌صورت پیچیده، پرکار و ظریف و گاه ساده و کم‌کار، با کیفیت، کمیت و مصالح مختلف، در ترکیب‌بندی‌های متفاوت ارائه می‌شود که در قالب نقوش حیوانی، انسانی، گیاهی، هندسی، تجریدی و خطوط تزیینی قابل بررسی است. در دوران اسلامی نقوش تزیینی و ترکیب‌بندی آن‌ها جایگاه ویژه‌ای یافته و به‌جهت منع تصاویر انسان و حیوان، نقوش هندسی و گیاهی، رشد و تنوع چشمگیری داشته‌اند، که در ...

حمام وکیل شیراز از بناهای مجموعه زندیه است که تحت نظارت مستقیم کریمخان زند ساخته شده است. این حمام، هم به لحاظ عظمت و هم به لحاظ فنون معماری و آرایهها و نگارههای تزیینی‌اش، یکی از بناهای قابل توجه و تحسینبرانگیز دوره‌ی زندیه است. کارهای پژوهشی صورت‌گرفته در مورد حمام وکیل تاکنون بیشتر به بعد باستانشناختی، معماری و نیز برنامههای مرمتی آن پرداختهاند. از این‌رو، پژوهش حاضر به بررسی آرایهها و نگاره...

معماری هنری است که در اثر تکامل تجربیات استادان دوره های مختلف تاریخ همواره غنی تر شده است. آثار معماری بناها در شهرهای تاریخی ایران که متناسب با اوضاع اقلیمی، فرهنگی و بومی آن مناطق، صورت های متنوع و بدیعی را به خود گرفته اند، بهترین نوع این مدعا هستند. بافت قدیم دزفول نیز در این زمره قرار دارد. عنصر اصلی مصالح ساختمانی کالبد قدیمی این شهر آجر است. استفاده از آجر در این بافت منحصر به جداره ها ...

ریشه واژه «عطر» از واژه لاتین «Perfume»گرفته شده و به معنی «بوی گذرا» است. عطردان‌ها ظرف‌هایی بودند که انواع عطر را (اعم از مایع روغنی، عطرینه‌ها و حتی مواد دارویی) در آن نگهداری می‌کردند. ایران یکی از مهم‌ترین مراکز تولید عطردان‌های شیشه‌ای است؛ با وجود این پژوهشی در این زمینه صورت نپذیرفته است. در این پژوهش، ضمن نگاهی اجمالی به پیشینه تاریخیِ تولید شیشه و فنّ ساخت آن، فرم و نقوش عطردان‌های شیشه...

بیان مسئله: هنر «زرتشتی‌دوزی» نوعی سوزن‌دوزی مخصوص بانوان زرتشتی است که پیشینۀ آن را می‌توان در ایران پیش از اسلام دانست. بسیاری از نقوش زرتشتی‌دوزی دارای معانی و ریشه‌های فرهنگی دینی و زیبایی‌شناختی است که تاکنون به آن پرداخته نشده و شناسایی آن می‌تواند معنای پنهان این نقوش را، که از دید برخی صرفاً نقوشی بدون معناست، آشکار کند.هدف پژوهش: به دلیل وجود نقش‌مایه‌های متفاوت و مفاهیم نمادین آن...

مرور اجمالی آثار گرافیـک ایران نشـان می‌دهد که، بهره‌گیری مستقیم و غیرمستقیم از  نقش‌ها، نمادها، عناصر و تصاویر دوره‌های مختلف تاریخی در این آثار  وجود داشته و طراحان ایرانی به ضرورت موضوع سفارش، همواره این عناصر را دستمایه طراحی خود قرار داده‌اند. وجود جنبه‌های تزیینی و نیز قابلیت‌های بصری نقش‌های اسلامی  موجب تأثیر این نقوش بر آثار طراحان گرافیک ایران شده است. نمونه‌های این تأثیرگذاری بر آثار...

در تاریخ اسلام ، مسجد در رأس توجه مردم ، بویژه هنرمندان معتقد به مبانی دینی قرار داشته است . آنچه بر جای مانده ، خود دریچه ای است برای شناخت عظمت معماری به کاررفته در بنای مساجد ، به ویژه آن که در معماری و کاشیکاری بناها ، مظاهر معنوی و مفاهیم والای مذهبی چه در انتخاب رنگ و چه در انتخاب شکل و فرم بسیار ماهرانه تلفیق شده اند . علی رغم نگاه محققان در سال های اخیر به مقوله معماری مساجد در دوره های...

معرفی و شناخت نقوش سفال‌های شهر سوخته‌ی سیستان که یکی از بزرگ‌ترین محوطه‌های باستانی دوران آغازتاریخی فلات ایران به شمار می‌رود و نیز از تمدن‌های حوزه رود هیرمند محسوب می‌شود، دارای اهمیت زیادی درزمینهٔ های گوناگون فرهنگ ایرانی است. مطالعه و تحلیل نمادین نقوش سفال‌های شهر سوخته و شناخت ویژگی‌های تزئینی آن‌ها که با زیبایی و هماهنگی خاصی به‌صورت نقش و طرح جلوه‌گر شده‌اند، باعث آگاهی ما از تفکر، با...