عُمیر بن عُوَیمَر بن عمران بن الجُلَیس مشهور به بسر بن ابی ارطاه (متولد سال نهم هجری) یکی از فرماندهان خون‏آشام و بی‏رحم معاویه و از سرسپردگان امویان به شمار می‏رود که فعالیت‏های سیاسی قابل توجهی داشته است. وی نقشی چشم‏گیر در عرصه‏ی سیاسی دوران خلافت معاویه ایفا کرد. در این مقاله با ارائه‏ی تصویری کلی از جوانب مختلف زندگی بسر بن ابی ارطاه در عرصه‏ی منازعات سیاسی میان معاویه و امام علی‏علیه السلام از ...

عبدالحمید هبة الله مشهور به ابن ابی الحدید در خانواده ای اهل دانش در شهر مداین زاده شد . پس از تحصیلات مقدماتی در بغداد به معتزله گرایش یافت واندیشه ایشان راچنان آموخت که خود در آن باره اهل نظر شد و از بزرگان معتزله گردید . او در بغداد مورد توجه دولت مردان عباسی قرار گرفت و عهده دار مشاغل حکومتی گردید . با این حال هرگز از دانش اندوزی و خرد ورزی باز نایستاد، آن چنانکه در شناخت و بررسی تاریخ صدر ...

ابن ابی عقیل به عنوان فقیهی تأثیر گذار در میا ن امامیه، آثاری را بر جای نهاد که پس از گذشت چند سده، به عنوان نوشته هایی «قدیم»، فقط قابل قرائت بود. در حالی که اطلاعات روشنی دربارة بافت موضعگیری ها و نیز گفتمان عصر تألیف در دست نبوده است. از همین روست که کاستی روشنی در فهم دقیق اندیشة فقهی وی دیده می شود و این نکته نه تنها در سده های اخیر که دربارة حلیان سده های میانه اسلامی نیز صادق است. در این...

ابن ابی الحدید در سال 568 در مدین متولد شد ودر سال 656 بعد از سقوط بغداد فوت کرد، او پیرو مکتب معتزلیان می باشد وبه عنوان مردی اهل قلم و دانشمند و مورّخ و شاعر شناخته می شود. ابن ابی الحدید دانشمندی سنّی و با تفکر معتزلی است که به شرح نهج البلاغه دست زده است. وی تلاش کرده است تا براساس منابع اولیه ،اطلاعات تاریخی صدر اسلام و جانشینان پیامبر اکرم صَلَّی اللهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ را ارائه کند .وی سعی کرده است م...

برخی از دانشمندان شیعه بر این باورند که ابن ابی عمیر جز از راویان ثقه نقل حدیث نمی‌کند؛ بنابراین در صورتی که واسطه را در زنجیره روایات حذف نموده، روایت را به شکل مرسل بیاورد، حکایت از وثاقت او دارد. بر این اساس بسیاری از محققان شیعی، مراسیل ابن ابن عمیر را همانند مسانید وی معتبر دانسته‌اند. برخی نیز حجیت مراسیل وی را انکار نموده و به عدم تسویه مراسیل او با مسانیدش قائل شده‌اند. امام خمینی معتقد...

مبحث تناسب آیات و سور قرآن و وحدت موضوعی سوره های قرآن کریم، از جمله مباحث بحث بر انگیز در میان مفسّران و دانشمندان علوم قرآن بوده که همواره موافقان و مخالفان زیادی داشته است. یکی از نظریه پردازان و مدافعان سر سخت این علم، برهان الدین ابی الحسن ابی بکر بقاعی، از مفسّران قرن نهم هجری است. در این نوشتار سعی شده روش تفسیری وی در تفسیر نَظمُ الدُّرَرِ فی تَناسُب الآیاتِ وَ السُّوَر مورد تحقیق قرار گیرد. به همین م...

«محمدبن ابی‏حذیفه»، از صحابه‏ی رسول اکرم صلی الله علیه وآله و فرزند ابوحذیفة بن عتبة بن ربیعة بن عبد شمس بن عبد مناف قریشی است که در مهاجرت پدر و مادرش به حبشه در آنجا به دنیا آمد. وی پسر دایی معاویة بن ابی‏سفیان و پرورش یافته‏ی دست عثمان بن عفان خلیفه‏ی سوم است؛ با این حال، نسبت به آن دو بغض داشت و حامی امیرالمؤمنین علی علیه السلام بود. وی در قیام مردم مصر بر ضد خلیفه‏ی سوم نقش مهمی داشت و بعد...

عُمیر بن عُوَیمَر بن عمران بن الجُلَیس مشهور به بسر بن ابی ارطاه (متولد سال نهم هجری) یکی از فرماندهان خون‏آشام و بی‏رحم معاویه و از سرسپردگان امویان به شمار می‏رود که فعالیت‏های سیاسی قابل توجهی داشته است. وی نقشی چشم‏گیر در عرصه‏ی سیاسی دوران خلافت معاویه ایفا کرد. در این مقاله با ارائه‏ی تصویری کلی از جوانب مختلف زندگی بسر بن ابی ارطاه در عرصه‏ی منازعات سیاسی میان معاویه و امام علی‏علیه السلام از ...

محمدبن ابی بکر یکی از چهره های شاخص تاریخ اسلام است که در زمره خواص خمسه امیرالمومنین (ع) جای داشت ودر تحولات عصر خلافت عثمان وامیرالمومنین (ع) ایفای نقش نمود. به همین سبب در منابع تاریخ نگاری قرون نخستین اسلامی تصاویر مختلفی از او ارائه شده است. میان اخبار و روایات مختلف درباب مواضع وکنش محمدبن ابی بکر در دوره یاد شده ،تفاوت آراء وجود دارد. این پژوهش به شیوه توصیفی -تحلیلی بر آن است تا با تدق...

عبدالکریم بن ابی العوجا، یکی از افرادی است که در سده دوم هجری/هشتم میلادی به زندیق معروف بودند. وی بدون ترس، در مراکز مقدس مسلمانان حاضر شده، به اظهار عقاید خود می­پرداخت.         گفت­وگوهای او با امام صادق(ع) و شاگردان ایشان، شیوۀ استدلال جعفر بن محمد(ع) را با کسانی که به آفریدگار اعتقاد نداشتند، نشان می­دهد. این مقاله علاوه بر بیان عقاید و مسلک ابن ابی العوجا، به بررسی گفت­وگوهای او با امام ص...