از اواسط دورة صفوی با اوج گرفتن مراودات تجاری و فرهنگی ایران با غرب، تحولی اساسی در شیوة نمایش «فضا» در نقاشی ایرانی پدیدار شد. از این زمان «پرسپکتیو» به شیوه‌‌هایی گوناگون در نقاشی ایرانی به کار بسته شد که تا دوران معاصر تأثیری عمیق بر فضای نقاشی ایرانی داشت. خاستگاه تاریخی این تکنیک رنسانس اروپایی بود، بنابراین ورود این تکنیک به نقاشی ایرانی می‌تواند تصویرگر نخستین بارقه‌های تأثیرات غربِ مدرن ...

یکی از درخشان ترین ادوار نقاشی ایرانی مربوط به عصر صفوی بوده و مکتب اصفهان آ‎غازگر تحولاتی جدید در این عرصه به شمار می آید. تجزیه و تحلیل نقاشی این دوران نه فقط امکان شناسایی شیوه های هنری این عصر و تصویری از تکامل تدریجی نقاشی را فراهم می آورد، بلکه: با هر بار اندیشیدن و بازاندیشی در مورد آثار هنری این دوران، امکان شناسایی زوایای ناشناخته و پنهان این عرصه نیز فراهم می آید. این مقاله در مورد نگ...

تأثیرپذیری نقاشی ایرانی از نقاشی اروپایی از اواسط عهد صفوی باعث ایجاد جریانی در نقاشی ایرانی شد که تا دوران معاصر نیز ادامه یافته است. به نظر می‌رسد طرحِ فضا در این جریان نقطة کانونی این مواجهه باشد. این مقاله شکل پذیرش و اجرای تکنیک پرسپکتیو خطی را در نقاشی متأخر صفوی به‌عنوان نمودی از نخستین مواجهه‌های هنری ایران با «مدرنیته» تحلیل و تفسیر می‌کند. یافته‌های بخشِ تحلیلی مقاله نشان می‌دهد که جریا...

این پژوهش به مطالعه نقاشی دیواری می پردازد که در دوره پیش از تاریخ بر روی دیوار آهکی درون غار کشیده شده اند. مطمئناً در آن دوران آثار ارزشمند دیگری نیز خلق شده بودند که به دلیل نداشتن دوام کافی از بین رفته اند یا هنوز کشف نشده اند. آثار نقاشی فرسک در دوران غار ما را با چگونگی فرهنگ و تمدن آن دوران آشنا می کنند. درباره منشاء و انگیزه خلق این آثار و ماهیت ذهنی آفرینندگان این نقاشی ها بحث و گفتگوی ...

حمام شاه مشهد عصر صفوی بواسطه دیوارنگاره‌هایش قابل تامل است. هدف، مطالعه بصری و مضمونی نقاشی‌های سربینه حمام و نمود عناصر اجتماعی بر آنست و دنبال پاسخ‌ در چیستی شکل و محتوای آثار نقاشی ها ،بازخورد فضای فکری حاکم بر جامعه دوران قاجار می‌باشد. رویکرد تحقیق کیفی و روش، توصیفی-تحلیلی است. پس از توصیف معماری بنا،موضوع و محتوای نقاشی های سربینه ، از نظر جامعه‌شناسی مورد واکاوی و مطالعه قرار گرفته است...

ضرورت سامان‌دهی نقاشی‌های دیواری به‌منظور رفع آلودگی‌های بصری شهر‌ها امری اجتناب‌ناپذیر است؛ زیرا بخش عمده‌ای از ناآرامی‌های روانی و مشکلات فرهنگی کلان‌شهرهای کنونی متأثر از ناهماهنگی‌های محیطی است. استفاده صحیح از هنر نقاشی دیواری می‌تواند در تلطیف نماهای شهری نقش مؤثری ایفا کند. این شاخه از هنر نقاشی، ضمن داشتن اصول و معیارهای ثابت، دارای قواعدی ویژه مناطق مختلف است؛ این اصول و ضوابط می‌توا...

حمام ها جزئی از بناهای عام المنفعه در دوره اسلامی است، که معمولاً در کنار مساجد جامع و بازار ساخته شده اند. و معمولاً دارای تزئینات متنوعی، که پایه آنها آهک است می باشد. از جمله حمام های که در کنار مساجد جامع و بازار ساخته شده اند، حمام شیخ بهایی است که مربوط به عصر صفوی و عالم بزرگ این عصر، شیخ بهایی است. این حمام در حال حاضر دیگر کاربری اولیه را ندارد و از تزئینات آن چیزی زیادی برجای نمانده است...

امروزه �مدیریت بصری� و منظر شهرها از موضوات اساسی در فرایندهای برنامه�ریزی و کلان سیاستی شهرهاست که نقشی اساسی در ابعاد زیبایی�شناسی شهری و ایجاد خوانایی و نمایانی شهری دارد؛ چنانچه نمی�توان انتظار داشت که شهرها بدون نگاه مدیریتی در حوزه منظر و نظام بصری شهرها بتوانند به جایگاه متناسب با خود با مدیریت نظام منظری شهری دست یابند. در این مقاله مروری بر جایگاه نقاشی�های دیواری (دیوارنگاشتها) بر مدی...

امروز سیمای کلان‌شهر تهران مخدوش و به لحاظ هویت‌مندی و برقراری ارتباط با شهروندان بسیار ضعیف است. منظر شهری ارتباط مستقیم با جدارهای شهری داشته و از این بعد می‌توان اهمیت دیوارنگاری‌ها را موردبررسی قرارداد. نقاشی‌های دیواری می‌توانند در کنار ارتقا کیفیت محیط، ابزاری برای انتقال‌ مضامین هویتی، مذهبی، فرهنگی، و ... باشند. فرضیه پژوهش آن است که نقاشی‌های با مضامین انتزاعی و تکنیک‌های اجرایی جدیدتر...

به سبب تمرکز حمام های تاریخی شاخص عصر صفوی و قاجار در شهر اصفهان و تزیینات معماری منحصربه فرد در آنها، این شهر بهترین کانون پژوهش دربارۀ تزیینات وابسته به معماری در حمام های تاریخی است. هدف این پژوهش، مطالعۀ نقوش به کاررفته در کاشیکاری حمام های اصفهان، در محدودۀ زمانی اوایل عصر صفوی تا پایان عصر قاجار، طبق هبندی مضامین و بیان برخی شاخصه های آنها در مقایسه با سایر حما مهای ایران است. نتایج نشان ...