در این نوشتار کاربرد دسته‌ای از مفاهیم در اخلاق باورِ کلیفورد را با کاربرد آنها در اخلاق باور رقیب فکری او، یعنی جیمز مقایسه کرده‌ایم. این مفاهیم شامل توجیه اخلاقی هنجار دلیل، توجیه معرفتی هنجار دلیل، آسان‌باوری، ایده عمل بر اساس احتمالات و پذیرش باورهای بی‌دلیل می‌شود. ادعای ما این است که کلیفورد با وجود اینکه اصل دلیل حداکثری ـ «باور به چیزی با دلایل ناکافی همیشه، همه‌جا و برای همه نادرست است»...

پژوهش‌‌های متداول دوره مدرن، در حوزه‌‌های مختلف علوم انسانی امروزه به جزء لاینفک علم تبدیل شده است. برخی دیدگاه‌‌های انتقادی که توسط متفکرانی همچون هایدگر ارائه شده است به نقد و ارزیابی این نگاه می‌پردازد. در این مقاله نگارنده سعی خواهد کرد ضمن تعریف و بیان ویژگی‌‌های پژوهش مدرن از منظر هیدگر، نقد‌های او را بیان نماید. هایدگر ضمن برشمردن اشکالات بنیادین نظام‌‌های پژوهشی موجود، چاره این مشکلات ر...

برداشت کانت از فرهنگ، عمدتاً به آثار متاخر او در حوزۀ تاریخ، انسان‌شناسی و غایت‌شناسی محدود شده است. همچنین به دلیل استعمال مبهم و نامنظم اصطلاحات Kultur و Bildung (و آمیختن آنها با مفاهیمی همچون Zivilisation و Erziehung) در نیمۀ دوم قرن هجدهم، در فضای فکری آلمان، عمدتاً فهم معنای فرهنگ بسیار مبهم و مناقشه‌برانگیز است. لذا مقالۀ حاضر، نه تنها محدودۀ بحث خود را به دورۀ نقادی کانت و سه نقد اصلی او ...

بررسی های چندگانه در سطوح و جوانب مختلف مطالعات گونه شناسی دینداری داخلی نشان می دهد که این پژوهش ها فاقد الگویی جامع و منطقی برای گونه شناسی دینداری اند. این فقدان الگو و چارچوب مطالعه از حیث منطق، فرایند و روش مطالعه، تحقیقات پیشین در این زمینه را دچار آشفتگی های عدیده و نقایص جدی ساخته است. احراز این مدعا، مستلزم مرور و نقادی تحقیقات گونه شناسی دینداری به منظور دستیابی به الگویی برای مطالعات...

بسط و توسعه فلسفه سیاسی هگل در بسیاری از جنبه ها حاصل درگیری های نظری او با فیلسوفان پیش از خود است. در این میان، فلسفه سیاسی فیشته و خصوصاً تلقی او از مفهوم حق طبیعی برای هگل از اهمیت بالایی برخوردار است. هگل در مقاله «راه های علمی بررسی حق طبیعی» که در سال 1802 آن را به چاپ رسانده، نقدهایی جدی بر فلسفه سیاسی فیشته وارد آورده است. این مقاله از دو بخش اصلی تشکیل شده است: در بخش نخست به اهم مطالب...

این تحقیق با هدف ارزیابی کیفیت تربیت دینی در دانش آموزان دختر و پسر مقطع راهنمایی شهرستان قم در پی آن است تا میزان عملکرد تبیینی ، علکرد تحرک درونی ، عملکرد معیار و عملکرد نقادی معلمان و رتبه بندی آنها و نیز ارتباط آنها را با ویزگی های فردی معلمان را تعیین نماید . جامعه آماری در این تحقیق معلمان دینی مرد و زن و همچنین دانش آموزان دختر و پسر در سه پایه مقطع راهنمایی در چهار ناحیه شهری شهرستان...

در بخش پایانی این پژوهش کوتاه،اما ژرف،به بازتاب اندیشه مارکسی بر انسان‌شناسی فرهنگی-سیاسی،بویژه بر آرای لیندها و میلز پرداخته شده است. گفتنی است که این بخش نیز مانند بخشهای پیشین با نقادی اندیشمندان‌ ارزشمند یاد شده توأم است.

نقادی فلسفی- سیاسی قرارداد اجتماعی در نگاه روسو به چرایی و چیستی یا عموماً مبانی ماهوی و محتوایی متن قرارداد اجتماعی، به‌ویژه در نظریۀ سیاسی روسو و نقادی آن به عنوان پرسش اصلی می‌پردازد. در این مقاله فرای اصل قرارداد و چگونگی و نقش آن، در پی ردیابی منبع متن (عقل، نقل یا عرف) و محتوای قرارداد(قانون و مذهب مدنی) به‌عنوان منشور و میثاق مشترک عمومی هستیم. در اینجاست که نقش مذهب و به تعبیر نخستین روس...

در مباحث معرفت­شناسی، مکتب «ایده­آلیسم» تأثیر بسزایی در نحوه شکل‌گیری شناخت داشته است. از  آنجا که بنای معرفت­شناسی در فلسفه ­اسلامی بر معرفت یقینی، بدیهی دانستن عالم واقع و انکار هر گونه شکاکیت و نسبی­گرایی است، این جریان فلسفی و حوزه­های کاربردی آن، در میان فلاسفه مسلمان کمتر مورد بررسی و واکاوی قرار ...