در عصر حاضر اصلی ترین عامل بحران های جوامع بشری ریشه در نابرابری های اجتماعی و فقدان عدالت دارد. آنچه مسلم است انسان به طور ذاتی درصدد برآورد کردن نیازهایش به عنوان عامل محرکه تکامل است. از سوی روشن است که انسان طبیعتاً در طلب کمال است که زندگی اجتماعی مولد این تکامل است.یکی از آثار محتمل زندگی اجتماعی، تزاحم در منافع و تعدی به حقوق دیگران به مقتضای انگیزه سودجویی انسان در برآورده کردن نیازهایش ...

جان رالز دارای دو دور هی فکری است. در دوره ی اول بسیار تحت تأثیر فلسفه ی اخلاق کانت است،ولی در دوره ی دوم به تدریج از کانت و امور انتزاعی فاصله میگیرد و بیشتر سعی دارد کارکردگرا،علمی و روشمند نظریه پردازی کند. این تا جایی است که نظریه ی وی در دور هی دوم فکر یاش ازکانت جدا می شود و به سنت پراگماتیسم نزدیک م یشود. اکثر فلاسفه ی دوران روشنگری بابهره گیری از پیش فرضهای متافیزیکی سعی در ارائه ی نظری...

رونالد دورکین، از فیلسوفان مشهور قرن حاضر، تفسیر پراگماتیستی(عمل گرایانه ی) جدیدی از عدالت به مثابه فضیلت برتر ارائه داده است که مورد نقد و تحلیل جوامع علمی قرار گرفته است.در این تفسیر، عدالت، آزادی و دموکراسی در تعامل دائم با یکدیگر توصیف می شوند؛ تعاملی که هرگز نباید به دست دولتمردان از هم گسسته شود. در نظریه وی، که نام آن را «عدالت لیبرالی» می نهد، اولین اولویت جامعه، توزیع مساوی منابع و فرص...

حسادت و سیاست؛ نوزیک در برابر رالز   سیدرضا موسوی*   (تاریخ دریافت:27/3/93 –  تاریخ پذیرش:   5/8/93 )   چکیده رالز برای ایجاد وضعیتی منصفانه و بی­طرفانه در وضع نخستین جهت تدوین اصول عدالت، با فرض اصل عدم نفع متقابل در وضع مذکور، ویژگی­ های روان­شناختی نمایندگان همچون نوع­دوستی و حسادت که قابلیت تأثیرگذاری بر تدوین اصول عدالت را دارند، از وضع مذکور حذف می­کند. اما برخی از رقبای فکری وی همچون روب...

در سال های اخیر بحث در مورد چگونگی انتخاب الگویی مناسب برای توسعه کشور بسیار است و اغلب در مورد تعارض الگوهای توسعه در اولویت دادن به توسعه اقتصادی در مقابل تاکید بر عدالت اجتماعی نظریات مختلف مطرح گردیده است در این تعابیر اغلب اقتصاد دولتی را حمایت کننده ی عدالت اجتماعی و اقتصاد بازار را کمک کننده ی توسعه اقتصادی تلقی می کنند.  در این مقاله متاثر از نظریه ی هنری مینتزبرگ ادعا شده است که برخلاف...

بی‌نیازی با عدالتی جامع محقق می‌شود. تحقق چنین عدالتی فرض داشتن نظریه‌ای جامع در مورد عدالت است. فرضیة مقاله اکتشاف چنین نظریه‌ای است که از گزاره‌های ذیل تشکیل می‌شود: عدالت واژه‌ای است اجتماعی، و به معنای استقامت جامعه یا نظام دینی در طریق شرع می‌باشد. فقیه جامعه اسلامی با توجه به مصالح و مفاسد واقعی قوانین کشور را از طریق ابزارهای مدرن قانون‌گذاری وضع می‌کند. خیر و سعادت بر حق و الزام مقدم...

نیمه دوم قرن بیستم، شاهد تولد چندین نظریه مهم عدالت در اندیشه لیبرال بود که تلاش می‌کردند مبنایی غیرسوسیالیستی برای عدالت اقتصادی فراهم کنند. شناخت و ارزیابی این نظریه‌‌ها که روی بسیاری از سیاستگذاری‌های ملی و بین‌المللی مؤثر هستند، مقدمه لازمی برای تکمیل بنیان‌های تحلیلی دانشمندان اجتماعی و در نهایت بهبود سیاستگذاری‌های عدالت‌محور در کشور به‌شمار می‌رود.          در این مقاله پنج نظریه برجسته...

نظریة عدالت جان رالز با رویه ای برساخت گرایانه ارائه و صورت بندی شده است. رالز ادعا می کند که رویه ی برساخت گرایانه خود را بدون پیش فرض های متافیزیکی بیان کرده است. برای بررسی ادعای رالز، رویة برساخت گرایانة او در سه مرحله پی گیری می شود: 1- در کتاب نظریه ای درباره عدالت، رالز درصدد رسیدن به اصول اخلاقی، با توجه به موقعیت اولیه است؛ موقعیتی که حتی می تواند اصول اخلاقی دیگری را نیز ارائه کند، هم...

یکی از مهم ترین مسائل مطرح در توزیع منابع طبیعی در جهت توسعه کشور، مسئله عدالت اقتصادی است؛ زیرا توسعه پایدار اتفاق نمی افتد مگر اینکه عدالت درون نسلی و بین نسلی در جامعه جاری شود. در این اثنا با توجه به اینکه تعریف واحدی از عدالت اقتصادی در توزیع منابع طبیعی وجود ندارد و اکثر اندیشه وران فقط به یک بُعد از عدالت، یعنی یا عدالت درون نسلی یا عدالت بین نسلی پرداخته اند و نگاه جامع به هر دو بُعد عدال...

آنچه در نظرگاه اول در فلسفه ی کانت مورد توجه قرار می گیرد جنیه ی شخصی آموزه ی اخلاقی وی می باشد .اما با یک نگرش عمیقتر می توان جنبه ی اخلاقی فلسفه ی کانت را برجسته تر دید . وی در حوزه ی اخلاق شخصی وظیفه گرا می باشد درحالیکه در حوطه ی اجتماعی به مقوله ی قرارداد اجتماعی اعتقاد دارد . البته دیدگاه قراردادگرایانه ی او مبتنی بر وظیفه گرایی می باشد. با توجه به اهمیت کانت به اصل کرامت انسانی و استقل...