مسأله ی اصلی این مقاله پیدا کردن و تحلیل پیوندها و ارتباط های بین ادبیات معاصر فارسی به ویژه داستان کوتاه فارسی که نوع ادبی جدیدی است و در پیشینه ادبی ایران به این شکل خاص وجود ندارد؛ با میراث عظیم ادبیات فارسی است. برای این منظور، یکی از داستان‌های کوتاه سیمین دانشور به نام «مار و مرد» انتخاب و بر اساس نظریه بینامتنیت بررسی و تحلیل شده است. روش این پژوهش، توصیفی - تحلیلی و چهارچوب نظری آن بر م...

روایت، نوعی توالی زمانی دولایه است: زمان چیزی که نقل می‌شود و زمان روایت. روایت‌شناسی یا دستور زبان روایت، رویکردی نظام‌مند و روش‌مند در بررسی ساختار روایت است که با بررسی فرم یک اثر ادبی می‌کوشد به نظام معنایی‌ای فراتر از متن دست یابد و گفتار روایی یا متن را فهم‌پذیر کند. بنابراین، روایت‌شناسی مجموعه‌ای از احکـام کلی دربـارۀ سبک‌های روایی، نظام‌های حاکم بر روایت یا داستـان‌گویی و ساختار پیرنگ ...

چکیده: با پیدایش علم روایت شناسی در دهه های اخیر، نظریه پردازان به عناصر مختلف داستانی همچون : پیرنگ، شخصیت پردازی، تم، گفتگو، زاویه دید، صحنه... دست یافتند که از میان این عناصر، یکی از مولفه هایی که اهمیت آن بیش از همیشه آشکارگشت، عنصر زمان در روایت ها است که دیگر در زمان کنونی از عنصر صحنه، فراتر رفته و در همه عناصر دیگر از جمله تم و تعلیق، تأثیر شگرفی دارد و روایت شناسان زیادی در این حوزه ...

بینامتنیت درده? 1960 توسط ژولیا کریستوا در ترجم? تعبیر میخائیل باختین از منطق کفتگویی مطرح گردید و پس از آن ژرارژنت کامل تر از دیگران با تکیه بر نظریات میخائیل باختین و کریستوا رابط? بینامتنیت را طرح نمود. وی برای هر نوع رابطه میان یک متن با متن دیگر، ترامتنیت را به کار برد، و آن را به پنج گون? بینامتنیت، فرامتنیت، پیرامتنیت،بیش متنیت و سرمتنیت تقسیم می?نماید. هدف از این تحقیق، تبیین رابط? ب...

چکیده استفاده مؤثّر از فنون روایی منجر به خلق آثاری موفّق در حوزه ادبیّات داستانی شده است. محمود دولت­آبادی نویسنده­ای برجسته در این حوزه و داستان سلوک وی، جزو آثار جریان سیّال ذهن است. این پژوهش، به شیوه توصیفی - تحلیلی، در پی شناسایی تأثیر به کارگیری فنون روایی بر داستان سلوک است؛ به همین منظور، بعد از معرّفی نظریّه ژنت و شرح نظریّۀ روایت وی در سه سطح «زمان دستوری: نظم و ترتیب، تداوم، بسامد»، «وجه: ...

چکیده زمان در روایت یکی از مباحث مهمّ است که در دهه های أخیر مورد توجّه روایت شناسان مختلف قرار گرفته است. از این میان، نقش مهمّ ژرار ژنت، ساختارگرای فرانسوی، در تکوین نظریّة زمان روایی به عنوان یکی از مهم ترین مؤلّفه های پیشبرد روایت داستانی، بسیار قابل توجّه است. ژنت نظریّة زمان در روایت خود را در سه محور نظم، تداوم و بسامد مطرح می کند. این پژوهش که به روش ساختارگرایانه انجام شده، نشان می دهد از می...

مسمط «یادآر ز شمع مرده یادآر» اثر طبع دهخدا یکی از اشعار مدرن فارسی است که مورد توجه پژوهشگران حوزه ادبیات معاصر واقع شده است. این مقاله بر آن است تا با بهره گیری از رویکرد ترامتنی که از جمله رویکردهای جدید نقد ادبی به شمار می رود، به نقد و خوانش نوینی از مسمط دهخدا بپردازد. پرسش های پژوهش حاضر آن است که چرا این مسمط از اشعار مدرن به شمار آمده است؟ پیوندهای شعر دهخدا با شعر گذشته و حال فارسی چگ...

زمان روایی یا به تعبیر ژِرار ژِنت زمان داستانی، در انتقال مفاهیم، شخصیّت­پردازی و توصیف نقشی غیر قابل انکار دارد. استفاده از مؤلفه های زمان روایی و لایه­های مختلف زمان، از بارزترین ویژگی­های رمان دو جلدی سیمین دانشور به شمار می­رود. در این پژوهش، نویسندگان با روش استقرایی، مؤلفه­های زمان روایی را در سه مقولۀ نظم، تَداوم و بَسامد در رمان دو جلدی «جزیره سرگردانی» و «ساربان سرگردان» سیمین دانشور مورد ب...

چکیده یکی از شیوه های بررسی آثار ادبی، بررسی ساختاری است. در بررسی ساختاری هر اثری، تمامی عناصر موجود در متن تجزیه شده، ارتباط بین آنها با کلیت اثر مورد مطالعه قرارمی گیرد . در پژوهش حاضر سه رمان از نویسنده و منتقد معاصر، بلقیس سلیمانی بر اساس مطالعه اسنادی بررسی می شود. سلیمانی که قبل از نوشتن رمان هایش بیشتر به عنوان منتقد شناخته می شد با خلق رمان های درخشانی توانست مخاطبان زیادی را جذب کند...

مطالعه در ساختار و فرم آثار ادبی زمینة گسترش شیوه‌های رشد معنایی در این متون را فراهم کرده است. داستان‌ها و قصص، که بخش اعظمی از این آثار را تشکیل می‌دهد، در ساختار خود شیوه‌ها و علوم ‌مختلف معنایی را خلق ‌می‌کند. از میان این علوم «روایت‌شناسی» نظریه‌ای است که با روش و اصول ساختاری، اجزای قصه را تا رسیدن به مقصود نویسنده سامان می‌دهد؛ از این روست که داستان و ادبیات داستانی بستری برای خلق شیوه‌ه...