یکی از مهم‌ترین مباحث تاریخ کلام و فلسفه، چه در مغرب‌زمین و چه در فرهنگ اسلامی، همواره این بوده است که آیا عقل انسان قادر است به ذات و صفات پروردگار، معرفت ایجابی پیدا کند یا تنها می‌تواند به معرفت سلبی (تنزیهی) دست یابد. در این مقاله کوشیده‌ام نشان دهم که هم دلایل عقلی و هم آیات و احادیث اسلامی اثبات می‌کنند که یگانه معرفت دست‌یافتنی برای ذهن ما دربارة ذات و صفات الهی، معرفت سلبی است و هرگونه ...

نظریه اخلاقی خواجه نصیرالدین طوسی، یکی از مهم‌ترین و قابل تأمل‌ترین نظریات در حوزه اخلاق فلسفی اسلامی است. در این نوشتار، نظریه اخلاقی وی را از منظر معرفت‌شناسی اخلاق ـ که خود یکی از شاخه‌های اصلی فرااخلاق است ـ بررسی می‌کنیم. مسئله ابتدایی، امکان معرفت اخلاقی در نظریه اوست. با توجه به اینکه وی حسن و قبح افعال را عقلی می‌داند، می‌توان نتیجه گرفت که معرفت به‌ درستی یا نادرستی، احکام اخلاقی را ام...

در این پایان نامه تلاش داریم تا با کمک آنچه در حوزه فلسفه علم و روش شناسی رهیافت منطق درونی خوانده می شود به بررسی تاثیر نظریه انتقادی مکتب فرانکفورت بر نظریه های روابط بین الملل به خصوص نظریه انتقادی روابط بین الملل بپردازیم.از همین رو یکی از مفاهیم کلیدی در این بررسی معرفت شناسی رهایی بخش خواهد بود که به نظر نگارنده مهم ترین رابطه را میان این مکتب و نظریه انتقادی در معنای عام و خاص ان در رواب...

علم از نظر معرفت شناسان عبارت است از باور صادق موجه. درباره ی صدق سه نظریه ی اصلی وجود دارد که عبارت است از: نظریه ی مطابقت؛ نظریه ی سازگاری؛ نظریه ی عمل گرا. نظریه های در باب توجیه را می توان به دو دسته ی درون گرایی و برون گرایی تقسیم کرد. نظریه های عمده ی درون گرایی عبارت اند از: نظریه ی مبناگرایی؛ نظریه ی انسجام گرایی. در نظریه های توجیه برون گرایی، باورکننده ملزم به داشتن بینه نیست و توجیه،...

معرفت شناسی فضیلت محور، یکی از جدیدترین رویکردهای معرفت شناسی است که به دلیل تمرکز بر فاعل شناسا و فضیلت های معرفتی او، از سایر رویکردهای موجود متفاوت می¬باشد. این رویکرد، به جهت شباهت با رویکردهای برون گرایی که در ذیل معرفت شناسی اصلاح شده قرار می گیرند، از ظرفیت های قابل توجّهی برای نظریه پردازی در معرفت شناسی باورهای دینی برخوردار است. لذا می توان با تعریف پیش فرض هایی چون فضائل معرفتی دینی و...

یکی از ملاحظات اصلی نظریه انتقادی در روابط بین الملل مسائل فرانظری بوده است.استدلال اصلی این مقاله آن است که این توجه به موضوعات هستی شناختی و معرفت شناختی که مورد انتقاد بسیاری از نویسندگان جریان اصلی روابط بین الملل قرار داشته است کاملا با موضوع دیگر مورد نظر نظریه پردازان انتقادی یعنی تحول در عرصه روابط بین الملل مرتبط است و به همین دلیل بخش لا یتجزای طرحواره نظری آن محسوب مس شود.بخش نخست مق...

در نوشتار حاضر نخست مسألة عینیت از منظر دو فیلسوف مهم عهد باستان یعنی افلاطون و ارسطو مورد بررسی قرار گرفته است ؛ سپس مسألة عینیت در عصر جدید و نزد عقل گرایانی همچون دکارت و پس از آن نزد تجربه گرایانی همچون بیکن ، لاک و بارکلی مورد بحث قرار گرفته و در آخر نظر کانت در این خصوص آورده شده است در ادامه نتیجه بندی سه گانه از مسألة عینیت : معرفت شناختی ، مابعدالطبیعه و معنا شناختی آمده است . پس از آن...

سقراط بر آن بود که معرفت و شناخت نیکی ها و بدی ها نه تنها برای عمل اخلاقی و کسب فضیلت ضروری است، بلکه تنها علت آن نیز شناخته می شود؛ یعنی معرفت علت لازم و کافی عمل اخلاقی و کسب فضیلت است و کسی با آگاهی و معرفت (خواسته و دانسته) مرتکب بدی نمی شود. بدین ترتیب رابطۀ ضروری میان معرفت و عمل اخلاقی برقرار است. افلاطون با پذیرش این دیدگاهِ استاد خود، آن را بر مبانی معرفت شناختی خاص خود و ایدۀ مُثل استوا...

معرفت شناسی یکی از اصلی ترین و مهمترین شاخه های فلسفه تحلیلی است. معرفت شناسان توجیه و صدق را از شرایط لازم مهم برای معرفت تلقی می کنند. نظریه های انسجام صدق و توجیه برای ارائه تبیینی از مولفه صدق و توجیه طرح شده اند. به عقیده برخی معرفت شناسان، مشکل اساسی نظریه های انسجام گرایی در صدق و توجیه، مشکل جدایی است. این پایان نامه به بررسی و ارزیابی این مشکل اختصاص یافته است.