اگر باور داشته باشیم که طنز به دلیل کاربردهای گوناکونی که دارد یکی از جهانیهای زبان محسوب میشود و در تمام زبانهای دنیا به گونه ای وجود دارد، در می یابیم که چرا بررسی ظرافتهای آن در زبانهای گوناگون از دیرباز دغدغه نویسندگان و زبان شناسان بوده است. طنز به دلیل لطافت و لحن خوشایندی که دارد همواره برای مقاصد گوناگون مورد استفاده قرار گرفته و در صورتها و اشکال متنوعی تجلی یافته و از زوایای مختلفی نی...

ساختارهای جامعه در دهه‏ های 1340 و 1380 دست‏خوش تحولات بسیاری شد. در دهة 1340 شاه به یک رشته اصلاحات با نام «انقلاب سفید» دست زد؛ از جملة اهداف شاه تبدیل ایران از یک کشور عقب‏افتادة فئودالی به یک کشور پیشرفتة صنعتی بود. در دهة 1380 نیز، با به‏ قدرت رسیدن اصلاح‏ طلبان، گفتمان‏ های موجود در جامعه تغییر کرد و به زنان و خواسته‏ های اجتماعی طبقة متوسط جدید توجه شد. خانواده، یکی از مهم‌ترین نهادهای ا...

یکی از ویژگی هایِ زبانیِ متون عرفانی، حضور رگه هایی آشکار از طنز و مطایبه در آنهاست. غلبه رویکرد ایدئولوژیک در تفسیر و خوانش این متون موجب شده است تا این گونه طنزها همواره با نگاهی محتوانگر مورد مطالعه قرار گیرند و ضمن چشم-پوشی از ویژگی های زبانیِ منحصر به فرد طنزهای عرفانی، رابطه آنها با زمینه و زبان این متون نیز نادیده گرفته شود. در پژوهش حاضر با توجه به تمایز میان طنزهای عرفانی و طنزهای موجود...

انگارة پلورالیسم، در فرایند تحول پارادایمی معرفت مدرن، نضج و گسترش یافته است. تغییر در عناصر پارادایمی، موجب جابه جایی های پارادایمی شده است و در رهگذر این جابه جایی ها، از پارادایم های عینی گرا به پارادایم های نسبی گرا، انتقادی و ترکیبی، انگارة پلورالیسم تکوین یافته و در خوانش های متفاوت هر یک از مقولة کثرت، صورت بندی مختص به خود را پیدا کرده است. در دورة اثبات گرایی، مقدمات رویش پلورالیسم به ...

پس از ترجمة آثار باختین در ایران و استقبال روزافزون از نظریة منطق مکالمه و چندآوایی او، دیده می شود که متون ادبی کلاسیک و معاصر با رویکرد باختینی بررسی می شوند. در مواردی، کلی گویی و ساده انگاری این نظریه در تحلیل روایت، باعث شده است که زوایا و ژرفای نظریة باختین به درستی نمایانده نشود و تحلیل روایت در بیش تر موارد، به نقدی توصیفی یا برجسته کردن موارد صوری فروکاسته شود. در این نوشتار، نگارنده ...

طنز در حیطۀ کودک و نوجوان هنوز تعریف دقیقی ندارد. بااین حال، به صراحت می توان گفت آنچه در نظر بزرگسالان طنز محسوب می شود، غالباً برای کودکان طنزآمیز نیست. طنز کودکانه، نه تنها با طنز بزرگسال تفاوت دارد بلکه با وجود مشابهت ساختاری و به واسطۀ زاویۀ دید و نوع نگاه نویسنده از طنز نوجوان متمایز می شود. داستان های طنز کودک و نوجوان می توانند در فضای واقعی و متناسب با زندگی و نیازهای آنان یا در فضای خی...

پس از ارائه چند تعریف متداول از طنز به مفهوم امروزین آن و با مروری بر پیشینه طنز در ادبیّات کلاسیک فارسی، این پژوهش به پیدایش و تکامل طنز اجتماعی-سیاسی در ایران، به منزله یک نوع ادبی مستقل در ادبیّات فارسی، در آستانه نهضت مشروطیّت و پس از آن می پردازد. نگارنده ساختار صوری طنز سیاسی-اجتماعی معاصر فارسی را از منظر کاربرد آرایه های کلامی مورد بحث قرار داده؛ نمونه هایی از هر یک در جای خود ارائه کرده؛ ...

چکیده کسانی که به دنبال حد و مرزهای بین آیرونی و طنز گشته، و آن را سراسر ابهام یافته اند، خود را درگیر الفاظ و تعابیر نموده اند.در واقع با نوعی کلی نگری، کلیه ابهامات قابل حل شدن هستند. هرگاه اساس و انگیزه ی ایجاد طنز را ملاک قرار داده؛ و بدانیم، که انسان ها ناگزیر از استفاده ی دیگرگونه از کلام و زبان به اقتضای شرایط موجود برای نیل به مقصود می باشند. همان گونه که آیرونی دارای شاخه ها و شعبات م...