دولت ها در سیاست خارجی، اغلب مطابق نیازهای داخلی، موقعیت جغرافیایی،ژئوپولیتک، ساختار و عملکرد نظام بین الملل استراتژی های را برای تامین منافع ملی برمی گزینند. کشور ایران با عنایت موقعیت حساس از جغرافیای جهانی، همواره موجب رقابت قدرت های بزرگ برای تسلط بر این کشور شده است. این مقاله تلاش دارد به این سوال پاسخ دهد که چرا دستگاه دیپلماسی در عصر پهلوی و در موقعیت جنگ جهانی دوم گرفتار ائتلاف قدرت ها...

چکیده: حدود چهار دهه از وقوع انقلاب اسلامی می­گذرد که برای شناخت یک انقلاب بزرگ، کافی نیست. انقلاب­ها را می­توان در سطوح ریشه­ها، روندها و پیامدها تحلیل کرد. «نظام سازی» به سطح روند یا مرحله گذار از نظام کهن به نظام انقلابی مرتبط است. این مقاله اندیشه و کنش سیاسی امام­خمینی (ره) در حوزه نظام­سازی نظامی را تحلیل کرده­است. نتیجه پردازش فرضیه مقاله این اس...

چکیده هدف این مقاله، بررسی تأثیر رشدنیافتگی و ناکارامدی احزاب سیاسی در کمک به شکل‌گیری توسعه‌نیافتگی سیاسی در عصر پهلوی دوم است. در این‌جا توسعة سیاسی، به معنای مشارکت مردم در عرصة سیاست و توسعه‌نیافتگی سیاسی، نبود چنین وضعیتی در نظر گرفته می‌شود. به باور این مقاله، این مشارکت از طریق احزاب سیاسی مستقل و مردمی صورت می‌گیرد، که فعالیت احزاب نیز خود با نوع نظام سیاسی حاکم بر جامعه ارتباط مستقیمی ...

وقوع انقلاب اسلامی نظریات مسلط جامعه شناسی سیاسی در حوزه مطالعات انقلاب و رابطه دولت و جامعه را به طور نسبی تحت تاثیر خود قرار داد. مهم ترین سوال ها پیرامون این حادثه سیاسی در تاریخ معاصر ایران مربوط به «چرایی و چگونگی» وقوع آن است. هدف اصلی در این مقاله پاسخ به «چرایی» ساختاری فروپاشی رژیم پهلوی دوم است. در پاسخ به این «چرایی» به سه علت/ فرضیه ساختاری و مکانیسم‏های علّی آن اشاره خواهد شد که نشا...

شکل های ابتدایی نظام وظیفه نخستین بار در چارچوب ارتش‏های پادشاهی و دولت‏های‏ مستقل از کلیسا در اروپای غربی به وجود آمد و توانست واسطه‏ای بین دولت و ملت‏ در ابتدای عصر مدرنیته و وسیله‏ای برای گسترش نظامی‏گری حاکمان و شاهان باشد. در ابتدای قرن هجدهم میلادی، تقسیم ‏کار اجتماعی، پیشرفت تکنیکی و صنعتی شدن سبب شد تا ارتش‏های مدرن و نظام‏وظیفه که از اولین نهادهای بورکراتیک نیز به شمار می‏آمدند، شکل بگ...

یکی از موضوعات اساسی در جامعه شناسی سیاسی هر جامعه ای، ماهیت دولت در آن جامعه است. دولت‌ها ماهیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی گوناگون دارند. در این نوشتار تاثیر موقعیت پیرامونیِ ایران در نظام جهانی بر تحول روابط دولت – ملت در عصر پهلوی اول بررسی می شود. هدف از این بررسی آن است که از اقدامات ایجابی دولت پهلوی در قبال این موقعیت پیرامونی سراغ گیرد واز ماهیت و ویژگی­های آنها سخن بگوید. اولین فر...

هدف: هدف این پژوهش، بررسی پیامد گسترش فعالیت احزاب ملی در سطح محلی در مازندرانِ عصر پهلوی دوم است. مقاله حاضر، ابعاد مختلف رشد فعالیت احزاب در مازندرانِ عصر پهلوی دوم با تأکید بر این مسئله است که احزاب محلی فعال در مازندران در این دوره، غالباً از چه گرایشی برخوردار بودند؟ روش/ رویکرد پژوهش: این پژوهش با استفاده از اسناد و مدارک آرشیوی، مصاحبه و منابع کتابخانه‌ای گردآوری‌شده است. نتایج و یافته‌ها: ...

با فروپاشی حکومت پهلوی، دوران جدیدی از تحولات سیاسی در ایران شکل می گیرد. نظام سیاسی پهلوی با وجود اقدامات گسترده ای که برای تحکیم پایه های قدرت خویش انجام داد، سرانجام محکوم به سرنگونی شد. سوال اصلی پایان نامه این است که ریشه شکل گیری انقلاب اسلامی ایران چه بوده است؟ در پاسخ گویی به سوال فوق از نظریه حکمرانی خوب بهره برداری شده است. حکمرانی خوب بر تعامل سازنده دولت و جامعه مدنی تاکید دارد که م...

زمینه و هدف: این مقاله به بررسی تأثیر فرآیند نوسازی بر انتظام و امنیت اجتماعی لرستان طی دوره‌های تاریخی پهلوی اول، پهلوی دوم و انقلاب اسلامی می‌پردازد. روش‌شناسی: روشپژوهش تاریخی و مبتنی بر اسناد و مدارک و داده‌های ثانویه است. واحدهای تحلیل، نظام سیاسی اجتماعی لرستان در دوره­های تاریخی است. یافته‌ها: یافته‌ها نشان می‌دهد که تا پیش از دوره پهل...