یکی از مهم­ترین ویژگی­های حکمت متعالیه، چند روشی بودن آن است. صدرالمتألهین در حکمت متعالیه­ خویش از سه روش شهودی، عقلی و وحیانی استفاده کرده است. وی با ارائه­ روش فلسفی خود تأثیر بسیار مهمی بر جریان فلسفه­ اسلامی پس از خود بر جای گذاشت؛ آن­چنان­که یکی از مهم­ترین عوامل تفوق حکمت متعالیه در دوره­ معاصر، همین کثرت روش فلسفی ملاصدرا است. نگارندگان در مقاله­ حاضر به تبیین و تحلیل جایگاه روش شهودی د...

نظریات مکتب تفکیک در باب معرفت دینی و چگونگی فهم متون وحیانی مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده در بخش نخست مقاله ابتدا تفسیر پیشینیان مکتب تفکیک از عقل را توضیح می دهد سپس به مبنای تفسیر فوق اشاره کرده آن را مادی دانستن نفس و مجرد دانستن عقل معرفی می کند .در ادامه به پیامد این نظریه در ایجاد دو نوع معرفت بشری و وحیانی و تضاد آنها در منشأ، روش، قلمرو و نتایج می پردازد. توقف تلاش علمی و عملی برا...

پژوهش حاضر بر آن است که با بررسی مبانی هستی شناسی ملاصدرا که مبتنی بر گزاره‌های وحیانی است، مدینة فاضله صدرایی را تبیین کند. در این مدینه که با تکیه بر تشکیک وجود و حرکت جوهری معتقد است که در نظام تکوین ماسوی الله به سوی تکامل در حرکت است. انسان نیز با نظام تشریع به سوی تکامل گام برمی‌دارد سعادت و تکامل او در صورتی است که در بستر مناسب که همان مدینة فاضله است قرار گیرد. ملاصدرا با نظام احسن که ...

ریشه چیستی، چرایی و چگونگی اندیشه رهبران اجتماعی سیاسی در نظام معرفت‌شناسی آنان نهفته است. فهم این نظام، کمک می‌کند تا حلقه‌های موثر در تحلیل مسائل سیاسی از دیدگاه افراد شناخته شود. با وجود آثار علمی متعدد درباره اندیشه‌های آیت الله خامنه‌ای تاکنون اثری به طور خاص نظام معرفت‌شناسی وی را در تحلیل مسائل اجتماعی سیاسی بررسی نکرده است. این مقاله با روشی توصیفی-تحلیلی با رویکرد...

با توجه به رویکرد دینی علامه مجلسی در پرداختن به حیات پس از مرگ، اصول و مبانی وی در این رابطه نیز متناسب با این رویکرد و برخاسته از منابع دینی است که یا به آن­ها تصریح کرده و یا می­توان آن­ها را از توصیفاتی که از حیات پس از مرگ ارائه داده، استخراج کرد. این اصول مشتمل است بر اصول خداشناختی، جهان­شناختی، انسان­شناختی و معرفت­شناختی، که می­توان آن­ها را در قالب دوازده اصل ارائه کرد. این اصول دربار...

مسئلة نجات و رستگاری پیروان ادیان از جمله مسائل بحث برانگیز در حوزة فلسفة دین است. در میان اندیشمندان اسلامی، ملاصدرا از جمله متفکرانی است که نجات و رستگاری را در پرتو عواملی فراتر از حقانیت و صدق ادیان تبیین می کند. نکتة مهم و درخور توجه این است که دیدگاه وی در خصوص مسئلة نجات کاملاً مبتنی بر مبانی معرفت شناسی خاص وی در خصوص «صدق پذیری گزاره های وحیانی» و نیز «امکان دست یابی به صدق» این گزاره ه...

معرفت برهانی یعنی راهی که فیلسوف برای شناخت اشیا طی کرده و معرفت وحیانی یعنی چیزی که مؤمنان به ادیان با تمسّک به ظواهر متون دینی به آن می رسند. نیل و وصول به حقایق از راه سیر و سلوک باطنی، آن چنان که عارفان و سالکان به آن دست می یابند، راه های شناخت و معرفت اشیاست. امّا جمع میان این راه ها و پایبندی به نصوص دینی و برهان های عقلی و سیر و سلوک معنوی و اعتقاد به یگانگی آن ها چیزی است که در میان عالم...