آفرینشهای ادبی و هنری، اموری هستند که از خلاقیت افراد در ذهن پدید آمده و متضمن پیام صریح یا ضمنی پدیدآورنده به دیگران است. پس از ورود فناوری تولید و تکثیر انبوه محصول فکری به زندگی اجتماعی و اقتصادی شدن تولید، کار فکری و هنری به فعالیتی ارزشمند و اقتصادی تبدیل شد. با توجه به این امر این سخن مطرح گردید که ماهیت حقوقی آفرینش‌های فکری در حوزه اقتصادی چیست و شیوه حمایت از آن کدام است. نوشتار حاضر ت...

ربا در دین اسلام و دیگر ادیان الهی تحریم شده است. بااین همه، وجود نظام مالی رایج در جهان امروز به‏ویژه در دنیای غرب، با محوریت ربا بنا شده است. عدم نیاز به نظارت بر فعالیت اقتصادی، تضمین اصل سرمایه و سودآوری قطعی قرض ربوی، باعث شده است تا سرمایه داران غیرمتعهد، این قرارداد را بر دیگر روش‏های سرمایه گذاری ترجیح دهند. رواج شبهات جدید در موضوع شناسی ربا و خارج نمودن بخشی از قراردادهای ربوی از دایر...

نظام شریعت اسلامی به عنوان یک سیستم ارزشی وحقوقی کامل با منابع پایدار کتاب و سنت و بهره مندی از عقل به عنوان رسول باطنی، سازگارترین نظام ارزشی با تغییرات و تحولات جهان است؛ به طوری که منطق به کار رفته در کتاب و سنت، منطقی چند ارزشی و پیوسته است. در این نظام ارزشی، گزاره‌های دینی درجه‌بندی و پیوسته، با متغیرهای زبانی بیان گشته است. این مقاله کوششی است در تبیین نظام ارزشی پیوسته و فازی، تا فرایند...

با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران اندیشه اقتصاد اسلامی حیاتی دوباره یافت؛ زیرا این دانش با سؤال های عمیق جدیدی در حوزه نظام سازی و برپایی حکومتی بر مبنای اسلامی روبه رو گردید. این مواجهه با دو ویژگی اساسی همراه بود: اول اینکه به دلیل جایگاه والای حوزه های علمیه در انقلاب اسلامی، تأثیرگذاری نگرش ها و روش های حوزوی در استنباط امور دینی و اظهارنظرهای تخصصی به حوزه اقتصاد نیز توسعه یافت و تحلیل های ...

در نظام سرمایه‌داری تولیدکننده بر مبنای اخلاقی سودگرایی(Utilitarianism)، حداکثرکردن سود را ملاک کار خود قرار می‌دهد؛ اما در نظام اقتصادی اسلامی و بر اساس مبانی هستی‌شناختی و اخلاقی خاص خود، نیاز(Need) به عنوان مهم‌ترین معیار اخلاقی برای فعالیت‌ تولیدی تلقی شده است. بحث از مقوله نیاز به عنوان ملاک ارزشی، از دو جهت اساسی حائز اهمیت است، ...

پیش از ظهور اسلام در شبه جزیره عربستان به دلیل وضعیت و موقعیت خاص مکانی و جغرافیایی، دولت واحد و مقتدری حضور نداشت و تنها شمال و جنوب به واسطه راه ارتباطی دارای رونق تجاری بودند، اما پس از ظهور اسلام و تشکیل دولت اسلامی توسط پیامبر اسلام (ص) قوانین و مقررات ویژه‌ای در همه ابعاد زندگی افراد وضع گردید و نظام اقتصادی صدر اسلام از همان زمان پا به عرصه وجود نهاد. با توجه به آن که این نظام دارای اجزا...

چکیده این پژوهش با روشی توصیفی- تحلیلی و با در نظر گرفتن کلیه احکام فقهی مرتبط با نظام خانواده و جامعه اسلامی، به بررسی مسائل جمعیتی در دو بعد فردی و حکومتی پرداخته است. لذا با تأکید بر فقه اسلامی، حکم تکلیفی افراد و وظایف حکومت در این زمینه را مورد ارزیابی و در نهایت با نقد برخی از قوانین و لوایح موجود در راستای مباحث جمعیتی حفظ مصالح جامعه را مورد هدف قرار داده است. از این روی به دلیل برداش...

نقش مالیات ها در کاهش نابرابریهای اقتصادی از مباحث بحث انگیز بویژه در دهه های اخیر بوده است . آثار تخریبی مالیاتها تصاعدی بر کارایی و تکمیل مالیاتی موجب اصلاحات مالیاتی در سطح جهانی شده است . به نظرمی رسد اجرای نظام مالیات بر درامد در اسلام می تواند با توجه به ویژگی ها و پشتوانه اعتقادی آن در کشور ، کاستیهای آثار توزیعی نظام مالیات بردرامد فعلی را تا اندازه مرتفع سازد . مطالعات انجام شده در این...

چکیده با توجه به دیدگاه عدالت محور غرب که قرارداد اجتماعی راولزی آن مبنای انقلاب صنعتی به عنوان تحول بزرگ بوده است . در نهایت باعث از بین رفتن بسیاری از دستاوردهای غرب شده گرچه نظام مردم سالاری غرب در این مسیر سعی کرده است با تصویب قوانین لیبرالیستی و دموکراتیکی به نوعی به عدالت و کارایی دست یابد ولی در این زمینه ضعف خود را نشان داده است، در حالی که اسلام با نظام وحیانی و مبتنی بر عدالت که منش...

یکی از مباحث مهم در تعلیمات اجتماعی اسلام, مسئل? حفظ نظام اجتماعی و سیاسی بر اساس آموزه های اسلامی است و مهم ترین مقصد شارع از ارائ? این نظام جلوگیری از هرج و مرج و اختلال در امور مردم است. هم چنین از واجبات مهم دین اسلام و یکی از مسائل ضروری فقه؛ لزوم حفظ نظام اسلامی و جلوگیری از اختلال نظام زندگی مسلمین است. فقها این اصل را به عنوان یک حکم عقلی و ضروری؛ تلقی نموده اند و شواهدی بر این مطلب ن...