پراکنده‌رویی شهری به عنوان یکی از مهم‌ترین دغدغه‌های برنامه‌ریزان شهری در دوران معاصر است که تحت تأثیر مجموعه‌ای پیچیده از عوامل مختلف قرار دارد. از جمله این عوامل، دولت و تصمیمات سیاسی است. شهر با تغییر جایگاه در سطوح تقسیمات کشوری، از روند رشد آرام خود خارج شده و از طریق برخی عوامل برون‌زا به سمت گسترش افقی هدایت می‌شود. پژوهش حاضر به دنبال پاسخ به این سؤال است که آیا تغییر در تقسیمات کشوری م...

راهبرد ایجاد شهرهای جدید در کشور ایران، عمدتاً در جهت تعادل بخشی جمعیت در محدوده کلانشهرها بوده و همزمان با رشد انفجاری شهرهای بزرگ شکل گرفته است. کمک به اجرای برنامه های مسکن از دیگر اهداف شهرهای جدید است. طرح ساخت نسل دوم شهرهای جدید، جهت ساخت مساکن ارزان قیمت برای گروه های کم درآمد، در راستای دستیابی به همین هدف است. ساختن این گونه شهرهای جدید عمدتاً با اهداف صرفاً مسکونی و کمی، تا کنون در نظام...

هدف از این نوشتار، بررسی رویکرد «نومنطقه­گرایی» و تبیین امکان کاربرد آن در نظام مدیریت فضایی ایران است. از این رو، ابتدا مشکلات نظام مدیریت فضایی ایران در سه زمینه مرتبط با ظرفیت­های مناسب در بین مدیران، کارشناسان و شهروندان، نظام مدیریتی کشور (مدیریت و برنامه­ریزی فضایی و بخشی) و مدیریت یکپارچه فضایی تحلیل شده و جایگاه هریک از طرح­ها و برنامه­ها و نهاد­های تصمیم­ساز و تصمیم­گیر در سطح منطقه­ای...

در این مقاله با استفاده از الگوی نظری استرم درباره دارایی مشترم مشاع،نظام آبیاری  مبتنی بر زمان سنجی آبی"تشته" تحلیل شده است و با نشان دادن ارتباط سه سطح قواعد گزینش اساسی،جمعی و عملی در آن کارایی الگوی مذکور در شناخت انواع دارایی های آن، دلایل انعطاف پذیری و کارایی نظام آبیاری مذکور-در مقابل روند رو به افزایش کوچک شدن و پراکنده شدن اراضی کشاورزی-بر اساس قوانین تقسیمات ارثی اسلامی تحلیل شده است...

نظام شهری مطلوب و به تبع آن توزیع اندازه شهری مطلوب یکی از عوامل توسعه در یک منطقه و کشور است. نظامشهریتجسمفضاییاقتصادسیاسیونحوه یمدیریتسرزمین بوده،بامطالعهنظامشهری، نحوه ی پخشایشومیزانتعادلجمعیتشهرهامشخص تر می شود. باتوجه به اهمیت مقوله نظام شهری، در این مقاله سعی شده به بررسی نظام شهری در استان مرکزی به عنوان یکی از خاستگاه های کهن مدنیت در ایران پرداخته شود. همچنین قلمرو زمانی پژوهش شامل یک ...

پژوهش حاضر از جمله، نخستین تلاش‌هایی است که برای روشن‌شدن وضعیت جغرافیایِ اداری ایالت پارس در دوره‌ی ساسانی، صورت گرفته است. ایالت پارس، نه تنها مرکزیت مذهبی و سیاسی ساسانیان محسوب می‌شد، بلکه یکی از مناطق مهم و راهبردی به لحاظ اداری نیز به حساب می‌آمد. علاوه بر متون دستِ اول تاریخی و کتیبه‌های پهلوی دوره‌ی ساسانی، جغرافی‌نگاران قرون اولیه اسلامی نیز توصیفاتی از تقسیمات اداری ایالت پارس به دست می...

ضرورت نظری تحقیق اولین مسئله هر حکومت، سازماندهی فضایی افراد در درون واحد سرزمینی است. بنابراین از قدم اول، وجود تعارضاتی بین دولت و ملت در تقسیمات کشوری تجلی می یابد،شناخت وزن تقسیم امکانات و تخصیص بودجه با توجه به تشکیلات اداری به مثابه عاملی موثر بر تقسیمات کشوری از ضرورت های پژوهش حاضر است. با وقوع انقلاب 1357، اولین جمهوری در تاریخ این سرزمین شکل گرفت، برای نخستین بار مبنای تاسیس حکومت...

عدم توجه به نظام شهری و نحوه پراکنش مراکز و کانون های شهری در پهنه سرزمین از یکسو و رشد شتابان شهرنشینی از سوی دیگر به گسیختگی و عدم انسجام در ساختار فضایی منجر خواهد شد. در چنین شرایطی بسیاری از سیاست های موجه توسعه در سطوح ملی و منطقه ای کارآمدی خود را از دست داده و نتایج مورد انتظار را به همراه نخواهد داشت. پژوهش حاضر با روش توصیفی- تحلیلی، سعی دارد به بررسی سلسله مراتب سکونتگاه های شهری، ن...