حدود هفتصد سال است که فواید الفواد امیر حسن علا سجزی دهلوی در میان آثار مشابهش یعنی ملفوظات بعنوان اثری ماندگار در زمینه تصوف بحساب می آید.این اثر بر خلاف سایر آثار نوشته شده در این زمینه همچنان اعتبارش را بعنوان سندی قابل اعتماد و معتبر تاریخی دوران توقلق شاهی مربوط به تاریخ قرون وسطی هند، حفظ کرده است. در این پژوهش من به این مساله پرداخته ام که چگونه  و به چه دلیل فواید الفواد بعنوان یک سند ...

امیرحسن سجزی(1272-1360م) و امیر خسرو دهلوی(1253-1325م)، دو تن از شاگردان مشهور شیخ نظام الدین اولیاء(1238-1325م) بودند، هر دو از مریدان خاص وی و هر دو وابسته به دربار دهلی بوده، در دربار شاهزاده محمد ملقب به خان شهید به عنوان ندیم خاص اوحضور داشتند. هر دو در محضر شیخ نظام الدین اولیاء درس گرفتند و دل به عشق او بستند، تا آنجا که در وصف مراد خود یکی افضل الفوائد و دیگری  فوائد الفواد را نوشت. ه...

موضوع علم بیان،بررسی زیبایی شناسی متون ادبی اززاویه «تصویرگری به وسیله کلمات»است.تشبیه که یکی ازمهمترین شاخه های علم بیان است؛درادعای همانندی بین دوچیزشامل چهار رکن-اصلی(مشبه)(مشبه به)(وجه شبه)(ادات تشبیه)می باشد. فرهنگ تشبیه نیزیک فرهنگ کاربردی است که به کمک آن می توان تشبیه های موجوددرمنبع اصلی رامشاهده نموده وبه وسیله فهرست الفبایی،به آسانی به مشبه ومشبه به موردنظر دسترسی یافت. دراین تحقیق...

کنایه یکی از مهمترین و زیباترین مباحث علم بیان است که در میان مردم و از زندگی آنان پدید می آید و با زندگی پیوندی ناگسستنی دارد.کنایات میراثی گرانبها از بیان غیر مستقیم اندیشه است که از آغاز تا کنون سینه به سینه منتقل گشته است .از این روی کنایه،در افواه و نوشته های ادبی ملت ها،کاربردی فراوان دارد.شاعران نیز از دیرباز بدان توجه داشته و از آن استفاده کرده اند .به جرات می توان گفت شاعری نیست که در ...

امیر عجم الدین حسن علاء سجزی، که از اصل و ریشة سیستان است ،در شهر بدیوان(هند) در سال651 هجری قمری متولد گردید. پس از تحصیلات ابتدایی به دهلی مهاجرت نمود و در سلکِ خدمتکارانِ شهزاده محمد بن بلبن(والی ملتان)درآمد. در حلقة احباب حسن سجزی نابغة آن عصر امیر خسرو دهلوی و مورخ با استعداد آن زمان ضیاء الدین برنی قرارگرفت. به برکت معیّت و مصاحبت و دلالت امیر خسرو، حسن سجزی نیز در زمرة مریدان یکی از خدمت گز...

امیرخسرو دهلوی از شاعران فارسی سرای هندوستان است. عده ای او را طوطی هندوستان و برخی سعدی هندوستان می دانند. وی از بزرگترین مقلدان نظامی در زمینه ی آثار بزمی و داستان سرایی است. دهلوی در سرودن داستان های شیرین و خسرو و مجنون و لیلی از هر چیزی بهره می برد، تا لایه های مختلف شادی را در فرهنگ کهن ایران مورد بررسی قرار دهد. از این رو مرقعی رنگارنگ از موضوعات مختلف را به قصد و انگیزه ی تنوع بخشی و رف...

در میان داستان های خمسه­ی نظامی، ماجرای عشق خسرو پرویز، پادشاه ساسانی به شیرین برادر زاده­ی بانوی ارمن، به سبب رنگ ملی و برخورداری اززمینه های افسانه ای و غنایی از زیبایی و اهمیت خاصی برخوردار است. امیرخسرو دهلوی دومین منظومه­ی خمسه­ی خویش را به این داستان اختصاص داده است. او با آنکه سوژه و سیر اصلی داستان را مطابق روایت نظامی سروده است اما تغییراتی نیز در جریان داستان ایجاد کرده است. ضرورت و ا...

خسرو و شیرین یکی از زیبا ترین منظومه های داستانی در ادب فارسی است که نظامی شاعر نامور ایرانی با نوآوری و خلاقیت آن را سروده است. شعله نی ریزی یکی از شاعران ناشناخته است که به پیروی از نظامی، منظومه ی عاشقانه ی فرهاد و شیرین (خسرو و شیرین) را خلق کرده است. با مطالعه ی تطبیقی این دو اثر ارزشمند، ضمن آشنایی با اندیشه ها و باورهای شاعرانه اش می توان قدرت کلام و زیبایی سخن هر دو شاعر را درک کرده و...

در این مقاله، مقدمه‌ای که در ستایش و حمد خداوند در آغاز چهار مثنوی لیلی و مجنون نظامی، مجنون و لیلی امیر خسرو دهلوی، لیلی و مجنون جامی و لیلی و مجنون مکتبی آمده و اصطلاحاً تحمیدیه نامیده می‌شود با هم مقایسه شده است. مقایسه این چهار تحمیدیه، چند نکته را آشکار می سازد: 1- صفات ثبوتی و صفات سلبی خداوند، توجه به خلقت و دعا، محوری ترین مباحث تحمیدیه هاست.2- ترتیب مباحث، در تحمیدیه ها ساختار خاصی دارد...

چکیده: در فصل اول این رساله (کلیات) کوشش به عمل آمده است جهت بررسی سیر تحول داستان شیرین و فرهاد در متون نظم بعد از نظامی ابتدا به طور مختصر، به ذکر شاعرانی که به نظم این مثنوی اهتمام ورزیده اند پرداخته شود، و پس از آن آثار چاپ شده پس از نظامی که به نظم داستان خسرو و شیرین همت گماشته اند بررسی شود. از میان شاعران آثار نظامی گنجوی، امیرخسرو دهلوی، عارف اردبیلی، سلیمی جرونی، وحشی بافقی، وصال ش...