جزیره مصنوعی به جزیره ای گفته می شود که به جای عوامل محیطی طبیعی، توسط انسان ساخته شده باشد. این جزایر اغلب روی تپه های طبیعی دریایی ایجاد می شوند و از طریق جزایر کوچک به وجود می آیند و ممکن است شکل توسعه یافته یک جزیره کوچک طبیعی باشند. پروژه عظیم ساخت جزایر مصنوعی از سوی دولت امارات متحده عربی و تأثیر گسترده زیست محیطی و حقوقی آن به محیط پیرامونی و کشورهای منطقه خلیج فارس، موضوعی است که طی س...

قطر در مرکز خلیج فارس قرا گرفته و از این لحاظ دارای موقعیت استراتژیک و حساسی می باشد. این کشور از یک سو به دلیل قوم گرایی عربی، هماهنگی با سیاست های غربی و ترس ناشی از تهدیدات خارجی و داخلی دارای وجه اشتراک با کشورهای عربی منطقه بوده و از سوی دیگر به دلیل داشتن اختلافات مرزی با امارات عربی متحده عربستان و بحرین و نیز اتخاذ برخی سیاست های مستقل دارای وجوه افتراقی با آنان می باشد. در همین حال اقد...

منطقه خلیج فارس از گذشته، از مهم‌ترین مناطق راهبردی جهان بوده است. در این منطقه، سنت‌ها و ارزش‌های اسلامی و عربی، بخشی مهمی از هویت مردمان عرب و دولت‌های آنها را تشکیل می‌دهد. این منطقه، همچنین به علت وجود منابع انرژی فسیلی دارای اهمیت بسیار است. با وجود درآمدهای حاصل از فروش نفت و گاز، ساختارهای اقتصادی مدرن، در میان کشورهای عرب جنوب خلیج فارس شکل گرفته است، اما ساختارهای سیاسی آن، به شکل پادش...

هر چند بسیاری از کشورها اولویت‌های خارجی خود را به‌گونه‌ای مطرح می‌کنند که بُعد امنیتی را از جایگاهی که در واقع در سیاست خارجی این کشورها دارد کمتر نشان دهند، امنیت همچنان جایگاه خود را  به عنوان  یک اولویت مهم در سیاست خارجی حفظ کرده است. امنیت به‌ویژه در کشورهای کمتر توسعه یافته کانون توجه است. درک مفهوم امنیت از سوی کشورها متفاوت است به صورتی که منجر به تعارضاتی می‌شود که "معمای امنیت" را به ...

خلیج فارس به عنوان یک شاهراه جغرافیایی بین المللی که به هارتلند جهان نیز شهرت یافته و سومین خلیج بزرگ دنیا به شمار می آید، از چندین منظر حائز اهمیت است. از چند دهه قبل بر سر نام این منطقه منازعات و بحث های مختلفی درگرفته است و اخیراً نیز برخی کشورهای حوزه خلیج فارس و گاه بعضی خبرگزاری ها، مطبوعات، مؤسسات و نهادهای اروپایی و آمریکایی می کوشند اصطلاح مجعول «خلیج عربی» را جایگزین نام «خلیج فارس» کن...

ابن ماجد از مشهورترین دریانوردان اسلامی است که حدود سدة قرن نهم در جلفار خلیج فارس متولد شده است . در دانش دریانوردی مهارت داشت تا جایی که به استاد و معلم و رئیس دانش دریانوردی لقب گرفته است. او دارای قصاید و ارجوزه های طولانی در دانش دریانوردی است و حدود 46 اثر علمی از خود به یادگار گذاشته است. وی در وضع اصطلاحات دریانوردی به زبان عربی مهارت داشته و از این حیث زبان عربی را تقویت کرده است. این...

مهمترین تحوّل اجتماعی مستمر و بدون انقطاع در تاریخ خلیج فارس، «مهاجرت و جابجایی جمعیّت» در دو سوی کرانه های آن است، این پدیده از چنان اهمیّتی برخوردار است که بدون بررسی و در نظر گرفتن آن، نمی توان به درک درستی از رویدادها و حوادث این منطقه به ویژه در دوران پیش از نفت، رسید. اگر با ترسیم یک خط فرضی، طول خلیج فارس را به دو قسمت شمالی و جنوبی تقسیم کنیم و با توجه به منابع تاریخی سمت و جهت مهاجرتها را...

حضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با  با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سال ها به یک رابطه پویا توسعه یافته است.  با این که که روابط هند با این منطقه به سده های پیش باز می گردد، اما در سال های اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش داده است. با ظهور هند به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی در سال های اخیر و همچنین رشد اقتصادی منطقه خلیج فارس به طور همزمان، روند ...

پس از سال 2003 میلادی حوزه خلیج فارس شاهد تعارضات ژئوپلتیک و رقابت جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عرب این منطقه به ویژه بین ایران و عربستان سعودی بوده است. اکثر تحلیل گران و متخصصان مسائل خاورمیانه، تعارض میان این کشورها را از منظر سیاسی و راهبردی مورد بررسی قرار می دهند، این در حالی است که ابعاد اقتصادی مسئله نادیده انگاشته می شود. این مقاله تلاش دارد تعارض های میان ایران و کشورهای عرب حوزه خلی...

حضور هند در منطقه خلیج فارس ورابطه آن با  با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس در طول سال‌ها به یک رابطه پویا توسعه یافته است.  با این که که روابط هند با این منطقه به سده‌های پیش باز می‌گردد، اما در سال‌های اخیر، هند روابط خود را با کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به سرعت گسترش داده است. با ظهور هند به عنوان یک قدرت بزرگ اقتصادی در سال‌های اخیر و همچنین رشد اقتصادی منطقه خلیج فارس به طور همزمان، روند ...