یک نشانه زبانی نشانه‌ای«تصویری» است اگر نوعی شباهت صوری بین دال و مدلول (به عنوان دو وجه نشانه) وجود داشته باشد.به اعتقاد پیرس مفهوم تصویر فقط متعلق به حوزه واژگان نیست، بلکه می‌تواند برای اطلاق به شباهت موجود میان ساختار زبان و ساختار دنیای خارج نیز به کار رود.در زبانشناسی شناختی زبان واقعیتی ذهنی و شناختی است.در چنین رویکردی زبان به مثابه پدیده‌ای است که در سطحی نمادین برآیند پردازش‌های پیچید...

مقاله حاضر به بررسی حرف تعریف و ساختار توزیعی آن در گویش اردکان فارس در چارچوب برنامه کمینه­گرا می­پردازد. بررسی داده­های زبانی گویش اردکان فارس نشان می­دهد که در ساختار گروه تعریف این گویش دو حرف تعریف معرفه حضور دارد که یکی از آن‌ها تنها به صفت متصل می­شود. هدف از انجام این پژوهش، تعیین جایگاه تولید مناسب برای حروف تعریف معرفه و نکره و تبیین چگونگی هم­آیی آن‌ها با دیگر عناصر گروه تعریف نظیر ا...

سخن در حضور یا غیبت «معنی» است. عقل و منطق حکم می کند که حضور «معنی» امری عقلانی باشد و وظیفه خواننده زدودن حجاب ها و دریافت معانی و مقاصدی باشد که به کمک نشانه های لفظی مطرح شده اند. در این فرایند، نکته قابل تأمّل آن است که انتخاب و نام گذاری این نشانه های لفظی برای مضامین و معانی و مدلولات، با توجه به ویژگی ها و عملکردی است که برای تمامی بینندگان و مخاطبان آن مدلول، قابل لمس و مشاهده است؛ از ا...

سخن در حضور یا غیبت «معنی» است. عقل و منطق حکم می کند که حضور «معنی» امری عقلانی باشد و وظیفة خواننده زدودن حجاب ها و دریافت معانی و مقاصدی باشد که به کمک نشانه های لفظی مطرح شده اند. در این فرایند، نکته قابل تأمّل آن است که انتخاب و نام گذاری این نشانه های لفظی برای مضامین و معانی و مدلولات، با توجه به ویژگی ها و عملکردی است که برای تمامی بینندگان و مخاطبان آن مدلول، قابل لمس و مشاهده است؛ از ا...

در دهه‏های اخیر، تبیین کیفیت رابطه شوهران و همسران در محیط خانواده، از اهمیتی ویژه برخوردار شده است. در این میان، وجود برخی روایات در جوامع روایی فریقین که به زنان نسبت به شوهران جایگاهی پست اعطا می‏کند، چالش‏های فراوانی را موجب شده است. یکی از این روایات، روایت «لو أمرتُ ‏أحداً أن ‏یَسجدَ لأحدٍ لأمرتُ‏ المرأهَ أن ‏تَسجدَ لِزوجِها» است. این نوشتار، با لایه‏بندی روایت مذکور به سه سطح: زبانی، ادبی و فرهنگی،...

توجه به تفاوت‌های زبانی زنان و مردان، از اواخر دهۀ 60 میلادی، در کشورهای غربی ودر نتیجهْ یافته‌های پژوهشگران جامعه‌شناسی زبان و فعالیت‌های آزادی‌خواهانۀ فمنیست-هاصورت گرفت. بسیاری از پژوهشگران و صاحب نظران، بر این باورند که زنان به‌خاطر خلق‌‌‌‌وخو و روحیات متفاوت، دیدگاه‌های متفاوتی نسبت به جهان دارند؛ از این رو معتقدند که کاربردهای زبانی و شیوه نویسنگی آنان متفاوت است. در این پژوهش، به‌ روش آما...

گفتمان تبلیغاتی از آنجا که معنا را منتقل می کند، به عنوان نظامی از نشانه ها در نظر گرفته می شود که از تمام اشکال زبانی اعم از کلامی، دیداری و حرکتی بهره می جوید. این تحقیق می کوشد از یک سو نشان دهد که آگهی تبلیغاتی بر کدام نظام نشانه ای منطبق است و از سوی دیگربه مطالعه ی مدلهای نشانه-معنا شناختی می پردازد که با استفاده از آنها می توان گفتمان تبلیغاتی رابررسی نمود. از این منظر، این مطالعه در چا...

داستان های قرآنی به عنوان یکی از بی شمار اعجازهای زبانی قرآن ، به فراخور حال مخاطب در مقاطع مختلف توسط الله جل شأنه روایت شده اند. این راوی توانا هر داستانی را برای منظوری خاص و در جهت هدفی مشخّص، ذکر می کند و از مخاطب خود می خواهد که در آن تدبّر کند. ضرورت این تدبر، عاملی شد تا در این پژوهش با دیدی نو یعنی از دید علم نشانه شناسی به یکی از این داستان ها ـ داستان حضرت موسی (ع) در سورة «طه « ـ نگری...

مطالعات میان¬رشته¬ای همواره نقش مهمی در پیش¬برد و کاربرد نظری یک رشته¬ی علمی محض داشته است. در این پژوهش تلاش شده است تا به واسطه¬ی ابزارهای نشانه¬شناختی و با داشتن نگاهی متفاوت به پدیده¬ی اقتباس بین دو نظام نشانه¬ای زبان و سینما بررسی تطبیقی انجام شود. این پژوهش با پذیرش این فرض که نظام زبان یکی از نظام¬های نشانه¬ای است و به سبب ارتباطات بینا¬فردی و اجتماعی با نظام¬های نشانه¬ای دیگر از جمله سی...

دستوری شدن فرآیندی است که طی آن عناصر واژگانی به صورت عناصر دستوری درمی آیند و یا با گذشت زمان دستوری تر می شوند. این فرآیند همواره با مقیدتر شدن اجزاء زبانی همراه است. واحدهای زبانی هنگام تغییر در مسیر دستوری شدن یا بیشتر دستوری شدن، از مراحل معینی تبعیّت می کنند و آن ها را با ترتیب خاصی پشت سر میگذارند: «جزء واژگانی آزاد > کلمه نقشی > واژه بست > وند تصریفی». بنابراین عناصر واژگانی زبان از قبیل...