محمد تقی همدانی متخلص به حسرت از شاعران غزل پرداز عصر قاجار(دوره فتحعلی شاه) است که همچون بسیاری از شاعران سبک بازگشت در پس قافله شعرای این دوره، خامل ذکر باقی مانده است. تنها چاپی که از دیوان او صورت گرفته، چاپ رضا عبداللهی است که برای اولین بار در سال 1389 توسط انتشارات نگاه منتشر شده است. این تصحیح به دلایل فراوان از جمله استفاده مصحح از یک نسخه واحد آن هم نسخه ای ناقص و مغلوط و دسترسی نداشت...

کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران غنی ترین کتابخانه دانشگاهی کشور از نظر داشتن نسخه های خطی است. سنگ بنای این مجموعه در سال 1328ش. با اهدای مجموعه ارزشمند سید محمد مشکوه گذاشته شد و فهرست نویسی نسخه های خطی این کتابخانه نیز سابقه ای به همین درازا دارد که با انتشار هفت مجلد فهرست نسخه های اهدایی سید محمد مشکوه در سال های 1330-1338ش. آغاز شد؛ اما جدیدترین فهرست کتابخانه مجلد نوزدهم آن است...

نسخ خطی از مهمترین دستاوردهای تاریخی بشر در جهت رشد و تکامل علوم از گذشته تا به حال بوده اند؛ به نحوی که می توان آنها را مهم­ترین میراث مکتوب قلمداد نمود. کاتبان در حفظ و انتقال این دستاورد نقشی غیر قابل انکار دارند. متأسّفانه تاکنون در مورد این طبقه فرهنگی پژوهش درخور شأنی انجام ­ست. مهمترین شاخصه های نسخه شناسی که مربوط به کاتبان می شوند عبارتند از: نام و اثر کاتب، خط و تاریخ کتابت، محل کتابت ...

ایرانیان و مسلمانان،  پس از شناخت کاغذ  و تولید آن، به­سرعت کاغذ  را جایگزین انواع دیگر ورق (پاپیروس و پوست) کردند و بدین جهت­، از قرن دوم تا چهارم ق. ساخت انواع کاغذ در مناطق و شهرهای مختلف ایران رایج گردید و پس از آن؛ تأسیس کارگاه­های ساخت کاغذ، به سرعت، به دیگر کشورهای اسلامی انتقال یافت. با توجه به تنوع کاغذ های به کاررفته در نسخه های خطی ایرانی و اسلامی، و با توجه به اینکه عنصر کاغذ، در نس...

هدف: پژوهش حاضر به بررسی میزان بهره­گیری از استانداردهای ابرداده­ای در پایگاه­های نسخه­های خطی فارسی، و نوع و فراوانی این استانداردها در فرآیند دیجیتال­سازی این پایگاه­ها می پردازد. روش/رویکرد پژوهش: روش پژوهش حاضر، پیمایشی توصیفی (فراوانی) است و داده­ها از طریق سیاهه وارسی گردآوری و با استفاده از آمار توصیفی تجزیه و تحلیل شده است. یافته ها: در پایگاه­های نسخه­های خطی فارسی استانداردهای ابردا...

رضی الدین عبدالله بن محمد، معروف به امامی هروی، ادیب و شاعر قرن هفتم هجری قمری، معاصر سعدی و مجد همگر و ملک الشعرای دربار قراختاییان کرمان بوده است. علاوه بر شعر و علوم بلاغی، در ادبیات عرب و علوم عقلی از سرآمدان روزگار خود بود و رساله ای به عربی در شرح قصیده ذوالرمه (شاعر معروف عرب د 117 ق) دارد. دیوان این شاعر، فقط یک بار، آن هم در 1343 شمسی به کوشش همایون شهیدی از سوی انتشارات علمی چاپ شده ا...

نسخه های خطی به عنوان منابع اصلی و مهم برای پژوهش درباره علوم انسانی به ویژه تاریخ ،ادبیات ،علوم دینی ، فلسفه نجوم ودیگر دانشها ،اهمیت ویژه ای دارند و حفظ و مرمت این آثار قدیمی از اهمیت شایانی برخوردار است. این تحقیق به تصحیح نسخه ای خطی با نام صفوه التفاسیر نوشته محقق کبیر و مفسر شهیر مرحوم سیدعبدالله شبر از اعلام قرن سیزدهم هجری پرداخته است. چراکه تفسیر وجیز و وسیط علامه شبر به چاپ رسیده و د...

کتاب شرح شطحیات اثر شیخ روزبهان بقلی شیرازی، از عارفان بزرگ قرن ششم هجری، است. عنوان کتاب نشان می دهد که موضوع آن درباره شطحیات، سخنان شگفت و غریب عارفان، است. هانری کربن، شرق شناس مشهور فرانسوی در سال 1344 هجری برای نخستین بار این کتاب را تصحیح کرد. تلاش ارزشمند و والای کربن در شناساندن این متن ادبی ـ عرفانی به دوستداران و پژوهشگران، در خور ستایش است؛ امّا متاسّفانه به دلیل اغلاط فراوان کاتبا...

چکیده شرح دشواری های جلد اول « مواهب الهی در تاریخ آل مظفر» به کوشش پیوند بالانی مواهب الهی نوشته ی معین الدین علی یزدی، کتابی تاریخی است که در قرن هشتم درباره ی خاندان مظفری نگاشته شده است. این کتاب از معدود کتاب هایی است که درباره ی آل مظفر، هم زمان با حکومت این خاندان به رشته ی تحریر درآمده و حاوی اطلاعات ذی قیمت تاریخی، اجتماعی، فرهنگی و ... در خصوص عصر مولف است. این اثر علاوه ...

از آنجا که نسخه های خطی بازگو کننده  گذشتۀ   فرهنگ و زبان هر ملتی است، شناساندن و معرفی  نسخه­های خطی، ورق زدن برگ زرینی از زبان و فرهنگ و تمدن یک ملت است. از جمله این گنجینه­ها، نسخه با­ ارزش رقعات میرزا امان­الله حسینی متخلص به «امانی»است که  نمونه اعلای انشای گذشتگان و دارای محتوای علمی، تاریخی، اجتماعی و تربیتی است. این تحقیق پس از تصحیح نسخه خطی امان­الله و مقابلۀ آن با دو نسخه آستان قدس ر...