گواهی نامه های حج اسنادی بوده اند که در گذشته با هدف تصدیق و گواهی حج گزاری و ادای مناسک مختلف آن، برای برخی اشخاص صادر می شده اند. این گواهی نامه ها معمولاً به شکل طومارهایی حاوی نقاشی ها و نگاره هایی از مساجد و اماکن مقدس حرمین شریفین بوده اند که نمونه های کهنی از آنها باقی مانده است. از مشهورترین و جالب ترین این طومارها، نمونه موجود در موزه بریتانیا از سده نهم هجری است که با کتیبه ها و نقاشی ...

کتاب تاریخ نسخه پردازی و تصحیح انتقادی نسخه های خطی، تألیف نجیب مایل هروی، که شرکت انتشارات سورۀ مهر آن را منتشر کرده است از تازه ترین پژوهش ها در حوزۀ نُسخ خطی و تصحیح متون کهن است که در دو بخش اصلی به نگارش درآمده است. در این مقاله سعی می شود ضمن مطابقت این کتاب که بازچاپی است از اثری که پیش تر به طبع رسیده بود با نسخۀ پیشین، به شکلی اجمالی به معرفی آن پرداخته شود

هدف: بررسی، دسته بندی و تجزیه و تحلیل عوامل پیدایش دانش تصحیح متن و تبیین چگونگی تطور آن در قرون نخستِ تمدن اسلامی است. روش/ رویکرد پژوهش: روش پژوهش مبتنی بر بررسی و تجزیه و تحلیل روش های هفتگانه تصحیح متون که توسط محدثان و دانشمندان مسلمان مورد استفاده قرار می گرفته، است. در این پژوهش نخست روند تاریخی و تعلیلی روش های مذکور مورد بررسی قرار گرفته و سپس چگونگی پیدایش آنها علت یابی شده است. یافت...

روایت ایتهوتر واپسین روایت ایرانی است که زرتشتیان ایران در سدۀ 12ی، در پاسخ به هفتاد و هشت پرسش فقهی پارسیان، روانۀ هند ساختند. در 1996م، ماریو ویتالونه این روایت را بر اساس سه دست نویس در ناپل ایتالیا منتشر کرد. به تازگی دست نویس کهن تری، مورخ 1152ی، در کتاب خانۀ ملی جمهوری اسلامی ایران فهرست شد که معرفی و سنجش آن دست نویس با متن چاپ ویتالونه و تصحیح مجدد چاپ مذکور موضوع این مقاله است.

پس از حاکمیت اسلام، مانویان مانند سایر ادیان دیگر در ایران به مدت چندین قرن از آزادی نسبی برخوردار شدند که در تعامل با حاکمان جدید بودند، و بدون تردید حاکمیّت جدید، از تجربه های مختلف سرزمین های جدید بویژه ایران بهره می برد. در همین هنگام بود که ایرانیان هنر خود را در خدمت مسلمانان قرار دادند. به مرور و با گسترش اسلام، سنت و فن تزیین و تذهیب کتابت قرآن کریم به تأثیر از هنر گذشته ایرانیان، قرار گ...

جدول آرایه‌ای ساده است که در نسخه‌های اسلامی اولیه هم دیده می‌شود. می‌توان این جداول را بر اساس نقش آنها در صفحه‌آرایی به دو شکل جداول‌ کاربردی و جداول‌ تزیینی تقسیم کرد. با توجه به اینکه این آرایه‌ها به‌صورت مستقل و با تکیه بر نمونه‌های متقدم موجود در نسخ اسلامی کمتر مورد پژوهش قرار گرفته‌اند مطالعۀ پیش‌رو ضرورت یافته‌است. از طرفی شناخت هرچه بهتر این آرایه شناخت جنبه‌های دیگر هنر کتاب‌آرایی را...

مطالعات امنیتی پیشینه‏ای دیرینه دارد و مکاتب گوناگونی در این حوزه خودنمایی می‏کنند، اما به رغم وجود مبانی و بسترهای ناب در متون اسلامی و با گذشت قریب به سه دهه از انقلاب شکوهمند اسلامی مردم ایران، تا کنون اقدامات و تلاش‏های متمرکز و هدفمند اندکی در جهت نظریه‏پردازی امنیتی با ابتنای بر اندیشه‏های بنیان‏گذار نظام جمهوری اسلامی ایران صورت گرفته است.در این مقاله سعی داریم با ارائه تعاریف و مفهوم شن...

یکی از مهم ترین نهادهای ایران در زمینه تمرکززدایی و توسعه متوازن مبتنی بر ویژگی های فضایی ـ جغرافیایی، شوراهای اسلامی شهر و روستا می باشند. در جمهوری اسلامی ایران، شوراهای اسلامی شهر از سال 1378 تشکیل شده اند و از تاریخچه نسبتاً کوتاهی برخوردار هستند. با ارزیابی چهار دوره ای که از تشکیل شوراهای اسلامی شهر می گذرد می توان به عملکرد نه چندان مطلوب آنها بر اساس اهداف تعیین شده در قوانین و اسناد بال...

خوشنویسی سنتی، یکی از ارزشمند­ترین هنرهای اسلامی به شمار می­آید و همواره بخش­های ناشناخته­ی بسیاری در خود دارد. یکی از این بخش­ها، خطوط نامتعارف و ناشناخته­ی نُسَخ خطی است. در این مقاله برای نخستین بار ویژگی­های بصری یکی از خطوط نامتعارف با استفاده از روش تاریخی، توصیفی و تطبیقی مطرح شده که به ریخت­شناسی خط نسخه­ای از کتاب شرح­الشافیه اختصاص دارد. این نسخه از میان بیش از بیست هزار نسخه­ی خطی کتاب...

"کوشش برای اطلاع از کتابخانه‌ها و نسخه‌های خطی در هندوستان در محیط خانه فرهنگ با هوای خفقان‌آور دهلی در جای کثیف و آلوده و تاریک بیتوته می‌کردیم و به علت عدم آشنایی با محیط این شهر و کتابخانه‌های آن نتوانستم در جهت این هدف گامی مؤثر بردارم، و از این جهت بسیار رنج می‌بردم که وسیله و راهنمایی در اختیار ندارم که اطلاعاتی ــ هر چند غیر جامع ــ درباره کتابخانه‌ها و نسخه‌های خطی اسلامی در هند، کسب کن...