«نفثه المصدور» کتابی است که «شهاب‌الدین محمدخرندزی نَسَوی» منشیِ «جلال‌الدین خوارزم شاه» (28‌ـ‌617 ه‍ ق) در اوج حملة مغول و در روزگار خانه به دوشی خود در سال 632 ه‍ .ق. نوشته است. نثر کتاب با آرایه‌های ادبی درهم پیچیده شده است به طوری که نثر «نفثه المصدور» با شعر برابری دارد و احاطة نویسنده به آرایش‌های کلامی و نیز در به کارگیری تصویرهای شعری، نثر کتاب را تا حدِّ شورانگیزیِ شعر بالا برده است. در این ...

بررسی آثار حماسی- پهلوانی منثور فارسی که تحت تأثیر شاهنامه و پیرو سنّت روایی پدید آمده اند، یکی از حوزه هایی است که در جریان پژوهشی عصر حاضر مورد توجّه قرار نمی گیرند. امیرارسلان واپسین نمونه برجسته و اثرگذار جریان زوال یافته داستان های روایی فارسی است که در عصر قاجار به صورت نقّالی توسّط نقیب الممالک شیرازی روایت شده و به وسیله توران دخت، فرزند ناصرالدّین شاه به کتابت درآمده است. تأثیر و نفوذ این د...

آنچه را که در این رساله است شامل پنج فصل مطالب مربوط به آئین دبیری می باشد، که به ترتیب در فصل اول پس از مقدمه بخشی به روش تحقیق اختصاص داده شده است . در فصل دوم اوضاع سیاسی و اجتماعی سده های هفتم و هشتم بررسی شده است که حکومتهای کوچک و محلی نیز معرفی شده است . در فصل سوم واژه دبیری ریشه یابی شده است و ضمن بیان شرایط لازم اخلاقی، علمی و اجتماعی که برای تصدی منصب دبیری، ابزار و لوازم مناسب شغل د...

چکیده ندارد.

ترجمۀ تفسیر طبری، فراهم آمده در زمان سامانیان، قدیمی‌ترین ترجمۀ فارسی قرآن و از قدیمی‌ترین کتب نثر فارسی است. بررسی ویژگیهای نثر این کتاب که مطابق با نثر معیار آن روز و دور از حالت روایی و شاعرانه است، می‌تواند به خوبی بیانگر زبان نثر اوایل دورۀ فارسی دری باشد. در این مقاله‌ ما به بررسی شش ویژگی افعال متعدّی، پیشوند در فعل، مجهول و انواع آن، صیغۀ دعایی، لازم یک شخصه و استعمال افعال متروک و مستعم...

چکیده ندارد.

نثر فنّی از انواع نثر آراسته و تزیینی در زبان فارسی است که اغلب نویسندگان این نثر بی آن که از رابط? معنوی کلام بکاهند، جلوه های شاعران? خاصی را در آن ایجاد کرده اند. وجود این جلوه های شاعرانه موجب ایجاد سبک های نوشتاری خاصی گردیده، اسباب شهرت و ماندگاری بیشتر آن ها را فراهم ساخته است. در این پژوهش به بررسی جلوه های شاعرانه و عناصر بیانی نثرهای فنی تاریخی از قرن شش هجری تا پایان قرن هشت پرداخته م...

با نگاهی گذرا بر آثار بزرگان ادب فارسی پیداست که بسیاری از عبارات و تعبیرات و اشارات آنان به اقتباس یا الهام از این کتاب مبین و یا احادیث ائمه معصومین (ع) است. تمکین از ادبیات قرآنی توسط شاعران و نویسندگان عامل مهمی در اعتلا وفخامت بخشیدن به آثار آنان بوده است. اصولاً نمی توان در حوزه تاریخ ادبی ایران اثری یافت که متأثر از قرآن و حدیث نباشد. در قرن چهارم که اوج تمدن اسلامی بوده سهم ایرانی ها چه ...

در پژوهش پیش رو، که در خصوص ویژگی‏های نثر فنّی در چند کتاب نثر مشهور فارسی بحث و بررسی به عمل آمده است، نثر فنّی از آغاز تا پایان دوره تکلّف، مورد ارزیابی قرار می‏گیرد. برای نیل به هدف مذکور، آثار برجسته‏ای که در این شیوه تدوین شده، با رویکردی تازه و متفاوت از آنچه تاکنون در برخی کتب سبک‏شناسی دیده می‏شود انتخاب و نکات قابل ملاحظه هر یک، از دیدگاه مورد نظر نگارنده، استخراج و عرضه می‏گردد. در این ر...

در این پژوهش، چهار متن را از ‏میان نثرهای قاجار بدین شرح برگزیده ایم: ناسخ التواریخ اثر محمّدتقی لسان الملک سپهر، مسالک المحسنین اثر عبدالرّحیم تبریزی، مجمع الفصحا اثر رضاقلی خان هدایت و هزار و یک شب ترجم? عبداللّطیف تسوجی تبریزی. سپس در آنها مهمّ ترین اشکال های نگارشی و ویرایشی را در ‏حوزه های فعل، نشانه های جمع، واژه ها و ترکیبات، قید، حروف، مصدر، صفت بررسی کرد ه ایم و ادام? آنها را در نثر فارسی ...