فروپاشی رژیم بعث عراق در پی هجوم نظامی ایالات متحده، نمایانگر سطح جدید مداخله خارجی در مجموعة امنیتی منطقه خاورمیانه با هدف تغییر مناسبات سیاسی و ایدئولوژیک است و از مهمترین تأثیرات حادثه 11 سپتامبر بر سیاست خارجی آمریکا در جهان پس از جنگ سرد به شمار می رود.تا پیش از این رویداد، ایالات متحده آمریکا هرچند به دلیل اهمیت راهبردی منابع نفت و نیز پیگیری خط مشی مهار دو جانبه در حوزه خلیج فارس (به مثا...

عامل جمعیت با توجه به مختصات ملی، ویژگی­های اجتماعی و درجة تحول­های آن، در ارزیابی امنیت و قدرت سیاسی کشورها مؤثر است؛ بنابراین، در برنامه ریزی های کلان هر کشور، توجه به داده های جمعیتی، اساس هر اقدامی (در مقیاس های محلی، ملی، منطقه ای و جهانی) است؛ برای مثال، وجود یا نبود توازن ساختار جمعیتی، بر مسائل آموزشی، رفاهی، خدمات رسانی، بیکاری و به­طورکلی، موضوع­های امنیتی کشور در سطوح خرد و کلان تأثی...

چکیده تحولات سیاسی رخ داده در دهه اخیر در آمریکای لاتین، خصوصا با روی کار آمدن رهبرانی نظیر هوگو چاوز در ونزوئلا، لولا داسیلوا در برزیل، اوومورالس در بولیوی، رافائل کورره آ در اکوادور و ظهور سایر رهبران چپگرای این منطقه، به همراه رویکرد مستقلانه ای که این کشورها در قبال سیاستهای ایالات متحده اتخاذ کرده اند و در صدد به چالش کشیدن سیطره سیاسی امنیتی آمریکا در منطقه آمریکای لاتین، برآمده اند، انگ...

سیاست‌گذاری امنیتی در زمره موضوعات راهبردی جدید در فرآیند امنیت‌سازی می‌باشد. بحران در سوریه به‌عنوان نمادی تراژدی قدرت و خشونت تلقی می‌شود. درک واقعیت‌های سوریه بدون توجه به مدل‌های سیاست‌گذاری امنیتی امکان‌پذیر نمی‌باشد. در این مقاله تلاش می‌شود تا الگوی سیاست‌گذاری امنیتی در بحران سوریه مورد بررسی قرار گیرد. سه مؤلفة بنیادین در تبیین این مقاله مورد توجه قرار می‌گیرد. اولین مؤلفه ساختار دولت ...

در دهه پایانی قرن بیستم خلأ قدرت ناشی از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی در کنار اختلافات سرزمینی برخی اقوام با صورت بندی متکثر قومی ـ مذهبی و فقدان توسعه سیاسی موجب شد منطقه قفقاز جنوبی با ساختاری آنارشیک شکل گیرد. منطقه ای با سه جمهوری مستقل آذربایجان، ارمنستان و گرجستان، که با تداوم ناپایداری امنیتی همراه با عدم شکل گیری یک رژیم امنیتی مشترک نفوذ بازیگران منطقه ای و بین المللی را در روند تحولات م...

حضور و نفوذ رژیم صهیونیستی در جمهوری آذربایجان در تمام ابعاد اقتصادی، فرهنگی، سیاسی، نظامی و امنیتی در چند سال گذشته فزاینده بوده و همین مسئله باعث بروز نگرانی ها و اعتراضات لفظی مقامات سیاسی ‍ـ امنیتی ایران شده است. این مقاله با رویکرد توصیفی ‍ـ تحلیلی و به روش مطالعه کیفی و تحلیل محتوا به بررسی دلایل گسترش مناسبات آذربایجان ـ رژیم صهیونیستی از یک سو و تبعات امنیتی آن بر ایران پرداخته است. هدف...

چکیده سال 2007 میلادی را می­توان سرآغاز یکی از عمیق­ترین و ﺗﺄثیرگذارترین بحران­های جهانی دانست. بحران مالی و اقتصادی جهان که از ایالات متحده آمریکا کلید خورد، به سرعت در میان سایر کشورهای عضو نظام سرمایه­داری شیوع یافت و دامن آنها را نیز گرفت. اتحادیه اروپایی به عنوان یکی از مهمترین بازیگران نظام بین­الملل با شالوده سیاسی و اقتصادی لیبرال دموکراتیک استثنایی بر این امر نبود، اما آنچه بیش از همه...

روابط بین الملل در عصر جنگ سرد تصویری متصلّب از نهادهای امنیتی حاصل می کرد، چراکه تصور نهادهای بین الملل همچون تصور سایر پدیده های روابط بین المللی ریشه در معادلات سیاسی- ایدئولوژیک دنیای دوقطبی داشت. با پایان یافتن جنگ سرد و گذار از چشم انداز خردگرایی به چشم انداز تأمل گرایی این فرصت فراهم آورد که نظریه پردازی دربارۀ نهادهای امنیتی تحول یابد. این امر بیش از پیش در خصوص نظریه های طرح شده در خصوص...

در مطالعه مسائل و چالش های امنیتی در کشورهای کثیرالقوم همچون ایران، غالباً ناهمگونی قومی و عدم یکپارچگی ملی به عنوان مهمترین علل ناامنی و بی ثباتی سیاسی قلمداد شده و بر مبنای آن استراتژی های امنیتی تدوین و پیشنهاد می شوند. مقالة حاضر با نقد این دیدگاه معتقد است که تنوع قومی و ناهمگونی ملی را نمی توان با راهبردی تقلیل گرایانه از میان برد و می بایست ضمن به رسمیت شناختن و محترم شمردن تمایزات و تفاو...

چکیده فرقه گرایی و تشدید اختلافات مذهبی جزو لاینفک در تحولات خاورمیانه می باشد. پدیدار شدن دولت های ناتوان مانند لیبی، یمن، عراق، سوریه و ظهور بازیگران قدرتمند غیردولتی فراملی مانند القاعده، داعش، جبهه النصره، طالبان، جماعت اسلامی، جماعات الصحوه، جنبش انصارالله یمن، حزب الله لبنان و... در کنار تغییر در رفتار و کنش گری بازیگران بین المللی و منطقه ای، نظم سیاسی و امنیتی حاکم بر خاورمیانه را متحول...