امروزه شاید کمتر بتوان یک فضای شهری تاریخی جامع، که شامل همه ویژگی های چنین فضایی باشد را معرفی نمود. فضاهای شهری تاریخی اغلب دستخوش مناسبات مدرن شهر امروزی، کارکرد اصیل خود را از دست داده، دچار دگرگونی و تغییرات بنیادین شده اند که البته امری است اجتناب ناپذیر. اما نکته اینجاست که تجربیات موفق شهری، متذکر این نکته اند که فضاهای شهری در عین پاسخگویی به نیازهای امروزی، ظرفیت حفظ ارزش های تاریخی و...

چکیده شهر خلاق مکانی برای رشد و نمو خلاقیت در دینامیک خوشه‌های خلاق جامعه است که این خوشه‌ها، طبقة خلاق را در خود حفظ کرده و پرورش می‌دهند. مکان دانشگاه نیز به عنوان مکان گردهمایی نیروی فکری خلاق به عنوان دارایی ارزشمند شهرها محسوب می‌شود که می‌تواند به عنوان خوشه‌ای خلاق برای نیل به اهداف شهر خلاق بسیار تأثیرگذار باشد. هدف از این مقاله، بررسی معیارهای مکانی جاذب طبقة خلاق در فضای واسط دا...

شهر سیه نا یکی از شهرهای قرون وسطایی است که در سال 30 میلادی با هدف پادگان نظامی توسط رومن ها در نزدیکی رم ساخته می شود. بعدها این شهر در قرون وسطی رشد کرده و تا به امروز با همان ساخت قرون وسطایی به حیات خود ادامه داده است. سیه نا از معدود شهرهایی است که چنین سازمان فضایی دارد. نکته قابل توجه در مورد این شهر، میدان شهری بزرگ آن است که با وجود کاخِ مهم شهرداری در یک جبهه از آن، تمامی شهر به گونه ...

پژوهش حاضر به بازخوانی مفهوم عدالت ـ که یکی از اصول شهرسازی اسلامی است ـ در اجرای طرح های شهری می پردازد. متغیر «احترام به حق مالکیت» به عنوان پایه ای ترین شاخص عدالت در اجرای طرح ها در نظر گرفته شد و در طرح میدان شهدای مشهد به عنوان نمونة موردی مورد سنجش قرار گرفت. این تحقیق در زمره پژوهش های توصیفی ـ تحلیلی قرار می گیرد که نتیجه ای کاربردی دربردارد و در گرد آوری اطلاعات آن مطالعات میدانی صورت...

چگونگی هویت‌بخشی به فضاهای شهری امروز از مسایل چالش‌برانگیز در معماری و شهرسازی ایران است. مطالعه و استخراج ویژگی‌های زیبایی‌شناختی فضاهای شهری تاریخی ایران، به منظور تداوم هویت نسخه امروزین آنها لازم و ضروری است. میدان لزوماً یک فضای شهری نیست، اما همان‌طور که در تاریخ دیده شده، به تدریج با قرارگیری در بافت شهر توانسته تبدیل به فضایی شهری با بدنه‌های طراحی شده، شود. بررسی زیبایی‌شناسی کالبدی ای...

فضای عمومی شهری جایی است که تعاملات و روابط اجتماعی در آن امکان وقوع می یابند و زمینه دیدارهای چهره به چهره شهروندان و گفتگو را فراهم می آورد. گذر از فضا به مکان و شک لگیری مکان های شهری به عنوان یکی از اهداف متعالی در برنامه ریزی و طراحی فضاهای عمومی شهری مدنظر است. یکی از مفاهیم مهم در این گذار خاطره انگیزی مکان در پی شکل گیری و انتقال خاطرات جمعی است. با وجود نقش موثر خاطرات جمعی در ارتقا کی...

نگاهی گذرا به عرصه­های عمومی شهری اهمیت میدان به عنوان محیطی مصنوع در شهر را به ذهن متبادر می­سازد. محیطی که بیش از آن که نقش گره را در معادلات شهری بازی کند، به عنوان مکانی برای حضور اقشار مختلف جامعه و عرصه عینی بروز تعاملات اجتماعی پایدار، بستری برای همزیستی مسالمت­آمیز شهروندان و محلی برای گذران اوقات فراغت مردم شناخته می­شود. توسعه­های شهری اخیر، وسعت گرفتن شهرها و افزایش حضور وسایل نقیله ...

در باغ های شهری ایران بعضاً کوشک ها و یا سردرب های عظیم، رابط بین شهر و باغ است. استقرار اینگونه باغ ها موجب یکپارچه شدن شهر، میدان، باغ و منظر می شود. این نوشتار به دنبال تمایل و شیوة استقرار این باغ ها در شهر است. اینکه آیا این نحوه قرارگیری ارتباطی با رابطه حکومت و مردم داشته است؟ آیا مفصل شهر و باغ، فضایی اجتماعی و مردمی است یا بنایی مسلط بر میدان و خیابان، تا همچون نسخه های اروپایی باعث قدر...

فضای شهری بعنوان بستر حیات جمعی شهروندان ظرفی است که تنها با برخورداری از کیفیات فضایی مطلوب می تواند پاسخگوی بخشی از نیازهای انسانی باشد. عناصر مستقر در فضا بعنوان بخش مهمی از عناصر سازنده ی آن مطرح بوده، پوشش گیاهی با توجه به ویژگی های منحصر به فرد آن (چه از لحاظ ساختار فیزیکی و چه از لحاظ ساختار زیبایی شناختی) بعنوان یکی از مهمترین این عناصر به شمار می آید. به طور کلی پوشش گیاهی به لحاظ موقع...

امروزه بحرانهای گوناگونی شهرهای ما را تهدید می نمایند و انسجام شهری در معرض اغتشاش و بی سامانی قرار گرفته است. وحدت و هویت شهری  که از مشخصه های ویژۀ شهرسازی کهن ماست- کم کم به بوتۀ فراموشی سپرده می شود. آشفتگی و عدم انسجام ساختار شهر با گسترش شبکۀ ارتباطی سواره و تسلط خودرو در شهرهای ما به حدی افزایش یافته که زندگی اجتماعی و آئین شهروندی بیش از گذشته در معرض خطر قرار گرفته و انسان مداری و مقیا...