پس از وفات صدرالدین عینی مسئلۀ نشر کلیات آثار او به‌میان آمد و طی دو سال، بایگانی آثار او به‌دقت مورد بررسی قرار گرفت. در سال‌های ۱۹۵۴-۱۹۵۶م، در میان دست‌خط‌های آرشیو شخصی عینی یک دسته مسوّده از کارهایی که در طی سالیان طولانی برای تألیف لغت‌نامۀ تاجیکی انجام داده بود، پیدا شد. به‌ گفتۀ خود مؤلف، در کتاب مختصر ترجمۀ حال خودم، این لغت‌نامه 15هزار لغت را دربردارد؛ اما چون نسخۀ کامل آن در د...

بیش از هزار سال است که سمرقند و بخارا قوه مرکزیت بخش مدنیت تاجیکان را تشکیل داده اند. در طول قرن ها، این دو شهر خصوصاً بخارا، مرکز سیاسی، اقتصادی و مدنی تاجیکان بوده است.  نمایان ترین فرزندان خلق، نویسندگان، عالمان، طبیبان، هنرمندان و پیشه وران زبردست، از هر گوشه و کنار آسیای میانه و اطراف آن در اینجا تجمع می کردند و مدنیت تاجیکان را رونق می دادند. این است که زبان ادبی فارسی تاجیکی در قرن های نه...

شریف‌جان مخدوم صدر ضیا شاعر، نثرنویس و مورخ برجستۀ تاجیک است که منزل او سال‌ها محفل شعرشناسان بوده است. در این محفل شاعران و شعرشناسان شعر می‌خواندند و اشعار یکدیگر را نقد می‌کردند و نوشته‌های نویسندگان زمان را ازنظر می‌گذراندند. محفل ادبی صدر ضیا از مسئله‌های اجتماعی زمان دور نبود و داغ‌ترین مسائل را مورد بررسی قرار می‌داد. یکی از معارف‌پرورانی که عقایدش در محفل ادبی صدر ضیا اعتبار فراوان داشت...

با بررسی آثار شفاهی تاجیکان آسیای میانه، محققان بر این باورند که فولکلور تاجیک تنوع بسیار رنگین و سابقه دیرین داشته است و آثاری ارزشمند و خلاق و آموزنده را دربر می گیرد. ادبیات عالمگیر تاجیک که بزرگ ترین نابغه ها و گنج های علم و هنر به گنجینه تمدن بشری افزودند، از «مادر علوم» یعنی فولکلور منشأ گرفته است. در ادبیات عامیانه یعنی فولکلور تاجیک، رباعی و دوبیتی پیش از انواع دیگر شعر رواج یافته و در ...

ایرانیان مهاجر در تاریخ مدنیت شوروی تاجیک، عموماً در تاریخ روزنامه نگاری تاجیکستان نقشی فراموش ناشدنی دارند. یکی از شخصیت های معروفی که در پیدایش و شکل گیری مطبوعات شوروی تاجیک واقعاً سهم ارزنده ای داشت، قاسم طاهرزاده دیلمی است. وی در سال های 1921-1925م در دارالفنون کمونیستی محنتکشان شرق (شهر مسکو) درس خواند و سپس برای کار به تاجیکستان آمد. بین سال های 1926-1929م سردار اداره معارف سیاسی تاجیکستان...

شریف جان مخدوم صدر ضیا شاعر، نثرنویس و مورخ برجستۀ تاجیک است که منزل او سال ها محفل شعرشناسان بوده است. در این محفل شاعران و شعرشناسان شعر می خواندند و اشعار یکدیگر را نقد می کردند و نوشته های نویسندگان زمان را ازنظر می گذراندند. محفل ادبی صدر ضیا از مسئله های اجتماعی زمان دور نبود و داغ ترین مسائل را مورد بررسی قرار می داد. یکی از معارف پرورانی که عقایدش در محفل ادبی صدر ضیا اعتبار فراوان داشت...

بنیاد جمله در هر زبان عبارت از تلفیقی از مجموعه‌ای از واژگان در یک پیوستار ساختاری و معنایی است. بی‌توجهی به این ساختار منطقی خودبه‌خود به ناهنجاری در زبان و گفتار منجر می‌شود؛ با این رویکرد مقالۀ حاضر به مقایسۀ زبان مطبوعات با زبان ادبی پرداخته و تلاش کرده است که عیاری برای میزان ارزیابی آن ارائه دهد. با دقت در زبان وسایط اخبار عامه که منعکس‌کنندۀ زبان ادبی تاجیک است، می‌توان دریافت که عواملی ...

با بررسی آثار شفاهی تاجیکان آسیای میانه، محققان بر این باورند که فولکلور تاجیک تنوع بسیار رنگین و سابقة دیرین داشته است و آثاری ارزشمند و خلاق و آموزنده را دربر‌می‌گیرد. ادبیات عالمگیر تاجیک که بزرگ‌ترین نابغه‌ها و گنج‌های علم و هنر به گنجینة تمدن بشری افزودند، از «مادر علوم» یعنی فولکلور منشأ گرفته است. در ادبیات عامیانه یعنی فولکلور تاجیک، رباعی و دوبیتی پیش از انواع دیگر شعر رواج یافته و در ...

حکومت صفوی(1135-907) یکی ازحکومتهای ایرانی است ،که تاثیرماندگاری را ازخودبرجای گذاشت.این حکومت دارای ساختار سلطانی بودکه باتکیه برقبایل قزلباش شکل گرفت،یکی ازمسائلی که دولت صفوی درتاریخ دویست بیست هشت ساله خود با آن مواجه بوده است. مسئله بحران جانشینی پادشاهان صفوی است، بحران جانشینی به مجموعه حوادثی که پس ازمرگ پادشاه برسرتصاحب تاج وتخت اتفاق می افتادگفته میشود.از آنجا که درجامعه ایرانی پادشاه...

روشن رحمانی از فولکلورشناسان برجستۀ تاجیکستان است که بخش زیادی از عمر خود را به آموزش و بررسی ایجادیات شفاهی مردم اختصاص داده است. این مقاله با هدف معرفی این دانشمند تاجیک به نگارش درآمده و در پایان فهرستی از آثار وی ارائه شده است. روشن رحمانی در سال ۱۹۸۰م به همراه گروهی از استادان و کارمندان دانشگاه ملی تاجیکستان در سمت مترجم به دانشگاه کابل رفت و در آنجا به گردآوری، تحقیق و بررسی ایجادیات شفا...