روان شناسی با ادبیات و نقد ارتباطی عمیق و پیشینه ی فرهنگی دارد. این پیشینه ی فرهــــــــنگی گسترده است و نمی توان آن را در چند صفحه ی محدود برشمرد؛ زیرا لیست طولانی آن شامل تعداد زیادی نام های فلاسفه، روان شناسان، ناقدان و ادیبان جهان می باشد. شفاف سازی این پیوند چه به صورت تلویحی یا واضح نزد افلاطون از موضع هنر و ادب است و اما از دیدگاه ارسطو نظریه« التطهیر» است. همچنان روان شناسان مثل فروید...

علم نوین روان کاوی، با شناخت ضمیر ناخودآگاه و کشف «من» دوگانه انسان، توانسته است ساحت های پنهان و کشف ناشدنی روان وی را تحلیل کند. نقد روان کاوانه نیز با اتّکا بر مبانی این دانش در صدد است با کشف همپیوندی های موجود بین ادبیات و روان انسان، تفسیری روان شناختی از آثار ادبی ارائه دهد. در این میان به نظر می رسد قابلیت های نقدهای روان کاوانه در آثار جعفر مدرس صادقی، به ویژه گاوخونی، بیژن و منیژه، و ش...

کندوکاوهای کارل گوستاو یونگ، روان شناس سوئیسی، در قلمرو روان آدمی و یافته های وی در زمین? اساطیر، دستمای? بسیاری از پژوهندگان در بررسی آثار ادبی قرار گرفته است. یونگ به خاطر توجه عمیقی که به انسان در شبک? روابط اجتماعی و تاریخی اش داشت، ساختار روان آدمی را در حوز? حیات اجتماعی و در عرص? تاریخ مورد بررسی و مطالع? دقیق قرار داد. در نتیجه بر دانش اسطوره شناسی و روان شناسی تأثیر قابل ملاحظه ای برجا...

انسان ها در هر کجای جهان و در هر دوره و فرهنگی که زندگی می کنند به حکم انسان بودن دارای استعداد های مشترک و گوهر وجودی واحدی هستند. شباهت های ناشی از اشتراک گوهر انسانی مخصوصا در عرفان به صورت مکرر دیده می شود، ممکن است دو نفر دقیقا یک مسیر را پیموده باشند و هر دو به مقصد نهایی رسیده باشند اما راه و مسیر خود را با اصطلاحات متفاوتی بیان کنند و این است که ما به نظام عرفانی معتقدیم، چنان چه میان ج...

داستان رستم و سهراب یکی از زیباترین داستان های تراژیک شاهنامه فردوسی است که تاکنون با رویکردهای گوناگون هدف پژوهش قرار گرفته است. شخصیت سهراب در این داستان به منزله قهرمان جست وجوگر/ قربانی، محور کنش های داستانی است. جست وجوی بی فرجام او برای یافتن پدر که با الگوی رشد برای دستیابی به خویشتن/ فردیت در اندیشه یونگ قابل تطبیق است از ظرفیت فراوانی برای بررسی و تحلیل روان شناختی برخوردار است. در این...

کهن‏الگو، صورت ازلی، صورت مثالی و به‏بیان یونگ، «آرکی‏تایپ»، عبارت از طرح کلی آن دسته از رفتار‏های بشری است که در ناخودآگاهی جمعی ریشه دارند. از مهم‏ترین کهن‏الگو‏هایی که یونگ،آن‏ها را بررسی کرده است، می‏توان آنیما (مادینۀ روان مرد)، آنیموس (نرینۀ روان زن)، پرسونا (نقاب اجتماعی فرد)، سایه و خود را نام برد. هدف اصلی از نوشتار حاضر، بررسی نمود آنیما در ذهن وزبان شاعر و اندیشمند معاصر عرب، خلیل حا...

یکی از روشهای نقد روانکاوانه بر اساس روانکاوی یونگ که به روان شناسی تحلیلی معروف است، صورت می پذیرد. نقد روانکاوانه بر اساس نظریات یونگ، نقد کهن الگویی نیز نامیده می شود. در این روش از نقد، نمادها و تصاویر کهن الگویی مورد بررسی قرار می گیرند. یونگ، معتقد بود که روان آدمی دارای سه بخش است: ضمیر خودآگاه، ضمیر ناخودآگاه شخصی، ضمیر ناخودآگاه جمعی. ضمیر ناخودآگاه جمعی بخشی از روان است که در تمام افر...

نقد روان‌شناختی از شاخه‌های پویای نقد ادبی معاصر است که خود زیرشاخه‌های متعددی دارد. یکی از آن‌ها نقد از دیدگاه کارل گوستاو یونگ است. آثار هرمان هسه را می‌توان از دیدگاه روان‌کاوانه یونگ به‌خوبی نقد و تحلیل کرد، زیرا اندیشه‌ها و افکار او در موارد زیادی به یونگ شبیه است. آن‌ها با هم ارتباط مستقیم داشتند. هردو به سمبل‌ها و نمادها علاقه‌مند بوده آن‌ها را تفسیر و تحلیل می‌کردند. هسه نیز مانند یونگ ...

این پژوهش با هدف بررسی اثر بخشی مداخله ذهن آگاهی یکپارچه با رفتار درمانی شناختی بر بهبود ی وپیشگیری ا ز عودبیماران مبتلا به اختلال دوقطبی انجام شده است. روش: این مطالعه برروی 25 نفر از بیماران مبتلا به اختلال دوقطبی که به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند و سپس به روش نمونه گیری تصادفی به دو گروه آزمایش و یک گروه گوا ه تقسیم شدند، اجراشد. قبل از اجرای مداخله تمام شرکت کننده ها پرسشنامه چک لی...

در این مقاله پس از مقدمه، ابتدا اصطلاح کهن الگو تبیین شده و سپس نشانه های آن در رمان مدرنیستی «حین ترکنا الجسر» بررسی و تحلیل شده است. هدف نویسندگان این مقاله تحلیل این رمان مشهور بر اساس دیدگاه های روان شناختی کارل گوستاو یونگ است. یافتن این کهن الگوها ثابت می کند که انسان ها از برخی ویژگی های روحی- روانی و رفتاری مشترک برخوردارند. این امر در واقع، موضوع ناخودآگاه جمعی را که یونگ مطرح کرده به ...