در تطبیق منطق قدیم و جدید، یکی از بزرگ ترین دشواری ها مربوط به «پیش فرض وجودی» (یا به زبان فلسفه اسلامی، «قاعده فرعیه») است. منطق جدید، با نفی این پیش فرض و قاعده، محصورات اربع را به گونه ای تحلیل کرده است که بسیاری از قواعد منطق قدیم، بر پایه آن، نامعتبر می گردد. در مواجهه با این پدیده، برخی قاعده فرعیه را نادرست شمرده اند و برخی دیگر، منطق جدید را در نادیده گرفتن این قاعده سرزنش کرده اند. گرو...

موضوع این رساله تعیین مصداق در فلسفه اولی است . مراد از تعیین مصداق شناخت مصادیق مفاهیم متافیزیکی است . به سخن دیگر وقتی از تعیین مصداق می پرسیم، حقیقتا" پرسیده ایم آیا می توان جامه های متافیزیکی چون علت ، معلول، حادث ، قدیم، مجرد، مادی، جوهر،عرض را برتن اشیاء و حوادث این عالم پوشاند . یا متافیزیک اساسا" روشی برای پوشاندن این جامه ها بر تن اشیاء ندارد. پاسخ این رساله به پرسش مذکور منفی است . در...

در این مقاله پس از اشاره به اهمیت متصلۀ لزومیه و جایگاه آن در منطق قدیم، شروط صدق متصلۀ لزومیه در منطق سینوی و احکام آن و نیز دیدگاه های مختلف در مورد نسبت این متصله با انواع شرطی در منطق جدید بررسی، تحلیل و نقد می گردد. این دیدگاه ها به ترتیب تاریخی در رویکردهای زیر خلاصه می شود: رویکرد اول: متصلۀ لزومیه به دلیل علاقۀ خاص بین مقدم و تالی غیر از استلزام مادی و به دلیل اختلاف دیدگاه منطق قدیم و ...

منطق، ابزاری است برای کاهش خطای ذهن که به واسطه آن اشتباهات کاهش یافته و از طرف دیگر موجب رفع اختلافات می گردد. موضوعات متفاوت مستلزم داشتن منطق های مناسب با قلمرو خاص آنهاست. با توجه به اینکه نقش عمده منطق ایجاد هماهنگی و انسجام در ادراکات است لذا اساسا خود منطق ها باید هماهنگ باشند تا بتوانند چنین نقشی را بعهده گیرند و آن مستلزم وجود مبنایی مشترک بر تمامی منطق هاست که بعنوان ربط جامع در بین ه...

منطق طریق اولایی نوع خاصی از منطق صوری است که استدلال های آن، برخلاف منطق ارسطویی متعارف، دارای چهار حد است که به واسطه آن ها پس از مقایسه دو شخص، چیز یا کار با هم، حکم یکی به دیگری نیز نسبت داده می شود و یا از آن سلب می شود. این منطق را می توان، به رغم باور آوی سیون، به وفور در آیات قرآن یافت؛ تا آن جا که می توان این صورت از منطق را منطق غالب در آیات قرآن قلمداد کرد. در تحقیق حاضر، پس از مقدمه...

مواضع جدلی را ارسطو و مشائیان به منزلۀ «اصول مناظره» به کار می گرفتند ولی ابن سینا کارکرد آن ها را به «مغالطات تعریف» دگرگون ساخته است. این یکی از برجسته ترین نوآوری های ابن سیناست که پویایی اندیشه منطقی او و استقلال آن از منطق ارسطو و مشائیان را به خوبی نشان می دهد، با این حال تاکنون مورد توجه قرار نگرفته است. این نوآوری از یک سو با «هدف گرایی منطقی» او، و از سوی دیگر با منطق نگاری دوبخشی اش پ...

منطق پیوسته تعمیمی از منطق کلاسیک به یک منطق با مجموعه مقادیر درستی بی‌نهایت مقداری است. بسیاری از نتایج منطق کلاسیک و نظریه مدلِ آن به منطق پیوسته تعمیم داده شده‌اند. منطق پیوسته نه تنها در بررسی و تحلیل خواص ساختارهای مباحث آنالیز ریاضی کاربردهای فراوانی دارد، بلکه باعث بوجود آمدن نگرش‌های جدیدی در نظریه مدل منطق کلاسیک نیز شده است.در مقاله حاضر مروری خواهیم داشت بر سیر تکاملی منطق پیوسته از ر...

پرسش اساسی پژوهش این است که آیا فقط نام اصطلاحات در منطق سهروردی با منطق مشاء فرق دارد یا او دیدگاههای متفاوت با مشاء نیز داشته است؟ به عبارت دیگر نوآوری‌های شیخ اشراق در منطق چیست؟ منطق معرفی شده شیخ اشراق ساده‌تر است؛ چراکه او از جمله دانشمندانی است که در منطق نگاری، از نظام دوبخشی ابن سینا تبعیت نموده است. بررسی نظام فکری سهروردی از جمله اندیشه‌های منطقی او که تاکنون به طریقی نظام یافته بررس...

در این پایان نامه ابتدا مقدماتی پیرامون منطق وجه نما گفته می شود. نزدیکی این نوع منطق به منطق شناختی به آن اهمیتی روزافزون داده است که آشنایی با آن را ناگزیر می کند. بیان مباحث مربوط به منطق وجه نما با مباحث مربوط به منطق توجیه همراه شده است. منطق توجیه توضیح داده شده، ارتباطش با منطق وجه نما بیان شده است و به کاربردهایش اشاراتی شده است. همچنین در فصلی جداگانه به منطق شناختی توجیه پرداخته شده،...