پاسخگویی به نیازهای اجتماعی انسان و تأمین فرصتهای لازم در زمینه کسب تجارب اجتماعی وی، مستلزم وجود فضا و قرارگاه کالبدی است و فضای عمومی ظرفیتی عظیم در پاسخ به این جنبه از حیات انسان در جوامع شهری محسوب می شود. از اینرو با توجه به این ظرفیت عظیم از یکسو و تأکید بر بعد اجتماعی انسان و فضا از دیگرسو، مقاله حاضر به بررسی علل و عوامل مؤثر بر حفظ و تداوم حیات جمعی و کیفیت اجتماع پذیری فضاهای عمومی خو...

کلام اجتماعی از حوزه‌های مطالعاتی اندیشه اجتماعی اسلام و شاخه‌ای از الهیات اجتماعی اسلامی است که به تبیین و دفاع از آموزه‌های ایمانی و دیدگاه‌های دینی درباب مسائل اجتماعی می‌پردازد. مهم‌ترین اصول روش‌شناختیِ کلام اجتماعی عبارتند از: سنجش اعتبار تاریخی، واقع‌گرایی و معناداری، اعتبار هرمونیتیکی، روشمندی اجتهاد و استنباط معارف. در مقابل، اصول روش‌شناختی جامعه‌شناسی دین در فهم موضوع و دستیابی به غای...

پژوهشگران علوم اجتماعی هنگام بهره‌گیری از روش‌شناسی ساختارگرایی تکوینی بوردیو با ابهاماتی از قبیل چگونگی شروع پژوهش، چگونگی تحلیل عادت‌واره، چگونگی بررسی منطق، هدف و موضع‌گیری عاملان اجتماعی و چگونگی رابطة منطق تبیین و روش‌شناسی ساختارگرایی تکوینی مواجه می‌شوند. در پژوهش حاضر، با تصریح این ابهامات زمینه‌های ÷پوهش های بوردیویی برای پژوهشگران تا حدودی هموار شده است. اینکه پژوهشگران پژوهشات مبتنی ...

در این مقاله، بر مفهوم «روش شناسی» و تفاوت آن با «روش» تأکید می شود و در چارچوب این تفاوت گذاری، لایه های دخیل در پژوهش استفهامی مشخص می گردد. هدف آن است که با مشخص کردنِ این لایه ها، زمینۀ کاربرد منطقِ استفهامی در تحلیلِ نظام های رده بندی دانش، به عنوان بدیلی برای منطق استقرائی و قیاسی که نوعاً منطق اغلب پژوهش ها در این حوزه هستند، ارائه شود. روش: تحلیل مفهومی. یافته ها: منطق استفهامی به دنبالِ تبی...

شبکه های اجتماعی نوین به عنوان یک رسانه تأثیرگذار در ایجاد فضایی باز و گسترده برای کاربران خود، بویژه زنان نقش مهمی را ایفا کرده است. روش های به کار رفته در این پژوهش عبارتند از روش های اسنادی، مطالعه میدانی و پیمایشی.  داده های پژوهش با تکنیک های تحلیل محتوا، مشاهده، مصاحبه و پرسشنامه جمع آوری شده است. جامعه آماری پژوهش، زنان دانشجوی دانشکده علوم اجتماعی واحد علوم و تحقیقات و دانشگاه تهران می ...

حق به شهر لوفور شامل دو مولفه اختصاص دهی شهر به خود و مشارکت در شهر است. لوفور معتقد است که شهر در دوران مدرن براساس منطق سرمایه داری ساخته شده است و طبقه در پیدایش و تولید فضای شهری نقش اساسی ایفا می کند. از طرفی شهر هم در موجودیت فیزیکی و هم در موجودیت اجتماعی تعلق کمتری به زنان یافته است و تفاوت های بسیاری در بهره مندی از فضا و خدممات شهری مشاهده می شود. در این پژوهش با استخراج شش متغیر تبیی...

در نظریه های جدید اجتماعی، فضا؛ تولیدی اجتماعی است که همه ارکان جامعه در تولید آن نقش دارند. بنابراین همچون سایر تولیدات اجتماعی، قدرت می تواند در ایجاد و اداره آن دخیل باشد و می توان گفت که فضا نقطه تلاقی قدرت محسوب می شود. تفکیک جنسیتی در فضاهای عمومی یکی از تکنولوژی های سیاسی قدرت است که هدف آن کنترل و اداره فضاهای عمومی است. به تأسی از ایده های فوکو، مسأله اصلی این مقاله مقاومتی است که در م...

هستی‌شناسی، شناخت‌شناسی و روش‌شناسی در هم ‌تنیده‌اند و پرداختن به هر یک، به‌ معنای مفروض داشتن پاسخ به دو دیگری از پیش است؛ از این سه، هستی‌شناسی در مرتبۀ نخست واقع می‌شود که مبنای دو پرسش بعدی واقع می‌شود. در این مقاله به هستی‌شناسی‌های فضا پرداخته می‌شود که سه انگاشت مطلق، نسبی و رابطه‌ای را در بر می‌گیرد. بحث خواهد شد که انگاشت‌های مطلق و نسبی فضا در محدودۀ علوم اثباتی باقی می‌مانند و بر مبن...

مادی ها (نهرهای انسان ساخت منشعب از زاینده رود) به عنوان یکی از یادگارهای مکتب شهرسازی اصفهان، در سیر تاریخی خود، ضمن آبرسانی به مزارع به عنوان اصلی ترین عملکرد، با پذیرش نقشهای جدید، پذیرای بخشی از زندگی اجتماعی شهروندان بوده اند؛ ولی با نزدیک شدن به زمان حاضر از ایفای نقش در این زمینه بازمانده اند. توجه دوباره به مادی ها به عنوان فضاهای مستعد پذیرش تعاملات اجتماعی علاوه بر جنبه های زیست محیطی...

در طراحی فضاهای خوابگاهی اجتماع‌پذیر عوامل کالبدی، کارکردی و ویژگی‌های اجتماعی- روانی کاربران فضا نقش دارند. پژوهش حاضر با تمرکز بر اصلاح کالبد از طریق نحو فضا و ارتقاء عوامل کالبدی و بهبود فاکتورهایی نظیر راه‌یابی، جهت‌گیری، دید مورد نیاز کاربر و خوانایی فضا، درصدد ارائه راهکارهایی به‌منظور ایجاد سکونتگاه‌های دانشجویی اجتماع‌پذیرتر می‌باشد. به‌همین منظور دو مورد از خوابگاه‌های دانشگاه حکیم سبز...