قفقاز جنوبی به دلیل موقعیت بی مانند جغرافیایی و ارتباطی خود، جاذبه های اقتصادی، وجود فرصت­های سرمایه گذاری کلان و قرارگرفتن آن میان سه قدرت بزرگ منطقه ای یعنی ایران، روسیه و ترکیه برای قدرت های بزرگ منطقه ای و فرامنطقه ای اهمیت راهبردی دارد؛ از طرفی با گسترش اتحادیة اروپا به شرق، اکنون اتحادیة اروپا به همسایة بی واسطه قفقاز تبدیل شده است. این نوشتار با طرح این سؤال که سیاست اتحادیة اروپا و جمهو...

قفقاز جنوبی همواره درسیاست خارجی روسیه از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است،بطوریکه سیاست خارجی روسیه نسبت به این منطقه در طول دوره های تاریخی مختلف چندان تغییری نداشته و از یک الگوی مشخص پیروی کرده است.پارامترهای گوناگونی می توان یافت که باعث تداوم سیاست خارجی روسیه در قفقاز جنوبی شده است که از جمله مهمترین آنها می توان به نقش هویت روسی شکل گرفته در طول تاریخ اشاره نمود. اما در کنار پار...

مسئلۀ سلطه یافتن روسیه بر قفقاز، به عنوان منطقه ای عمدتاً ایرانی، به لحاظ تاریخ و فرهنگ و نژاد، همیشه در ذهن مخاطب ایرانی تازه بوده است؛ مسئله ای که ارامنه نقشی اساسی در آن آفریدند. متأثر از خاطرات جنگ های صلیبی، ارامنۀ قفقاز، همیشه در آرزوی حضور یک دولت مسیحی قدرتمند در نزدیکی منطقه سکونت خود بودند، اما ازآنجا که اروپای غربی پس از جنگ های صلیبی هرگز آن حد به قفقاز نزدیک نبود که بر امور منطقه، ت...

به قدرت رسیدن دموکرات ها به رهبری باراک اوباما به منزله طیف گسترده‌ای از تغییرات در حوزه سیاست خارجی آمریکا بود که در بسیاری از ابعاد، آن را از دوران حاکمیت نومحافظه‌کاران متمایز می‌سازد. یکی از بارزترین وجوه این تمایز را می‌توان در تغییر رویکرد سیاست خارجی آمریکا در قبال منطقه قفقاز جنوبی مشاهده نمود. پرسش مهم این است که سمت و سوی این تغییرات به چه نحوی بوده است؟ و نیز دلایل و پیامدهای این...

با مرگ نادرشاه و جنگ های جانشینی بعد از وی- که میان فرزندان، عموزادگان و برخی از سردارانش چون کریم خان زند، آزادخان افغان و محمدحسن خان قاجار روی داد- از تسلط حکومت مرکزی بر منطقه قفقاز کاسته شد و حکمرانان آن منطقه، با مشاهده ضعف و سستی در حاکمیت ایران و برای حفظ منافع خود، دم از استقلال طلبی زدند و برخی از ایشان، به سمت قدرت نوظهور شمالی یعنی روسیه کشیده شدند. در زمان فرمانروایی زندیان، بجز اع...

از آنجا که معماری سکونت از بارزترین نمودهای زندگی انسان در شهر و به ویژه منظر یک سرزمین محسوب می‌شود، بررسی و پرداختن به آن می‌تواند تحولات و تأثیرات صورت گرفته در زندگی و جامعه آن سرزمین را مشخص کند. پژوهش صورت گرفته در زمینه خانه‌ها و مجتمع‌های مسکونی منطقه قفقاز شامل کشورهای گرجستان و ارمنستان در سال 2014 میلادی، نشان می‌دهد هرچند شاهد ساخت و سازهایی از ساختمان‌های عمومی و حکومتی در این منط...

مقالة حاضر، رقابت‌های آلمان، عثمانی و بریتانیا برای تسلط بر مناطق نفت­خیز قفقاز پس از انقلاب بلشویکی روسیه را به بحث می‌گذارد و تأثیر این رقابت‌ها را بر سرنوشت منطقه ارزیابی می‌کند. در این راستا، اهمیت استراتژیک منطقه از منظر سه قدرت بزرگ یادشده بررسی می‌شود و نیروی پیش­برنده سیاست بریتانیا در قفقاز یعنی نیروی شمال ایران موسوم به دنسترفورس معرفی شده و نقش آن در رقابت‌های منطقه­ای قدرت‌های جهانی...

امروزه دیگر امنیت هر کشوری به وضعیت استحکام، قدرت و بنیان و ساختار آن منتهی نمی شود، بلکه ماهیت و چگونگی تحولات و تعاملات منطقه ای و بین المللی آن کشور می تواند باعث تقویت امنیت و یا تهدیدات امنیتی باشد. امنیت هر کشور با امنیت منطقه ای و بین المللی ارتباط دارد. این مقاله قصد دارد با توجه به موقعیت ژئوپولیتیکی و ژئواستراتژیکی ج.ا.ا در منطقه قفقاز جنوبی و همچنین با توجه به موا...

جمهوری اسلامی ایران به عنوان بازیگری منطقه‌ای از ظرفیت های تاریخی- فرهنگی بسیاری برای اعمال نفوذ فرهنگی در منطقه قفقاز جنوبی برخوردار است و این مساله می‌تواند بستری برای بهره مندی ایران از ابزار نوین دیپلماسی فرهنگی در منطقه در راستای تحقق اهداف سیاست خارجی اش باشد؛اما وجود موانع داخلی و خارجی در این راستا وقفه ایجاد نموده و باعث شده تا ایران بر اساس آراء والرشتاین از جایگاهی شبه پیرامونی در من...

به جرات می توان فروپاشی شوروی را به عنوان رفع یکی از تهدیدات تاریخی امنیتی ایران قلمداد کرد.با این وجود،تحول ژئوپلتیک مزبور موجد پاره ای تهدیدات امنیتی نیز برای ایران بوده است که در نوشتار حاضر به تعدادی از آنها در حوزه قفقاز جنوبی اشاره خواهیم داشت.تحلیل سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه قفقاز جنوبی با توجه به جایگاه ژئوپلتیک ایران و سابقه طولانی حضور سیاسی-فرهنگی ایران در منطقه قفقاز،پ...