چکیده مقامه نوعی داستان پردازی با جملات زیبا و کلمات مسجع است که آرایه های ادبی در آن به صورتی زیبا به کار می رود. این فن، یکی از مهمترین فنون ادبیات عربی است و هدف آن بیشتر بعد هنرنمایی لفظی آن است تا بعد داستانی آن. از اهداف نویسندگان مقامات همچنین، جنبه قدرت نمایی و هنرنمایی و آموزش واژگان به علاقه مندانش بوده است. یکی از آثار نوشته شده در این زمینه، کتاب المقامه اثر نویسنده مشهور عرب، دکتر...

فتح ایران توسط اعراب تحولی عمیق در ایران پدید آورد. این حادثه موجبات تغییر ساختار سیاسی، فرهنگی و اجتماعی کشور را فراهم آورد. در مواجهه با وضعیت جدید جریان‌های گوناگونی در ایران شکل گرفتند؛ در این میان کسانی بودند که نه تنها به دین جدید درآمدند، بلکه گذشته خود را به عنوان دوران جهل و شرک و پلیدی انکار نموده و غرق در شرایط جدید شدند. این گروه اسلام گرایانی بودند که خود را تنها با عناصر و مؤلفه‌ه...

در این پژوهش، ویژگی های روایی گونه ی مقامه بررسی شده است. بدین منظور برپایه ی نظریّه ی ریخت شناسی ولادیمیر پراپ و نظریّه های روایت شناسی و ترامتنیّت از ژرار ژنت، 124 مقامه ی موجود در کتاب های مقامات بدیع الزّمان همدانی و مقامات حریری و مقامات حمیدی ارزیابی و بررسی شد و این نتایج به دست آمد که مقامه های عربی و فارسی، به رغم تکثّر و تنوّع ظاهری دارای بنیانی هم بسته اند که حاصل ساختار روایی آن هاست؛ این...

تذکره نویسی در تاریخ ادبیات فارسی از اهمیت بسزایی برخوردار بوده است. تذکره ها مهم ترین منبع برای مورخان ادبی هستند. نخستین بخش از هر تذکره ای «مقدمه» آن است که به دلیل اشتمال بر نکات ادبی، تاریخ ادبی و ... اهمیت بسیاری دارد. نگارنده در پژوهش حاضر به بررسی و تحلیل مقدمه تذکره های فارسی در بازه زمانی مشخصی می پردازد. مقدمه ها ساختاری کمابیش یکسان داشته اند. بررسی ها نشان داد که تذکره نویسان، عموم...

پژوهش‌های دانشمندان مسلمان در چندین شاخه از علوم، از جمله نظریه‌های آنان در فیزیک و شاخه‌های آن چون مکانیک(علم حرکت اجسام)، استاتیک(علم تعادل اجسام)، اپتیک(نورشناسی)، هیدرولیک(مکانیک سیالات)، زمان سنجی، و چندین شاخه دیگر موضوع دانشی است که در علوم اسلامی به "حیل" یا علم الحیل که همان علم تدابیر و حیله‌های ریاضی و طبیعی مشهور شده بود. نقش دانشمندان مسلمان در تکامل علم فیزیک و مکانیک و ترجمه‌ی آ...

استاد عبدالمحمد آیتی، متولد 1305 در شهر بروجرد است. وی تحصیلات قدیمه و جدیده خود را در بروجرد آغاز کرد. برای ادامه تحصیل، ابتدا راهی قم و مدرسه فیضیه و سپس راهی تهران و دانشکده معقول و منقول شد. در اینجا وی از کلاس های اساتیدی چون فاضل تونی، الهی قمشه ای، بدیع الزمان فروزانفر، غلامحسین صدیقی و محمدعلی حکیم شیرازی بهره مند گردید. توشه علمی آیتی و ذوق ادبی او به شناخته شدن وی به عنوان یکی از ادبا...

استاد عبدالمحمد آیتی، متولد 1305 در شهر بروجرد است. وی تحصیلات قدیمه و جدیده خود را در بروجرد آغاز کرد. برای ادامه تحصیل، ابتدا راهی قم و مدرسه فیضیه و سپس راهی تهران و دانشکده معقول و منقول شد. در اینجا وی از کلاس های اساتیدی چون فاضل تونی، الهی قمشه ای، بدیع الزمان فروزانفر، غلامحسین صدیقی و محمدعلی حکیم شیرازی بهره مند گردید. توشه علمی آیتی و ذوق ادبی او به شناخته شدن وی به عنوان یکی از ادبا...

قد صرّح أکثر من مصدر أن القرن الرابع الهجری یعدّ صورة متمیزة من الحضارة الإسلامیة فالأسماء اللامعة فی العلوم المختلفة، تحیّر عقول الباحثین، منها «ابن درید الأزدی» الذی کان من الشائع فی تراجم هذا العصر أن یقال إنّ فلاناً رحل إلی البصرة وأخذ العربیة والأدب من ابن درید، وذلک لأن المعرفة اللغویة التی کانت تعد «أم المعارف» والمرضع الأوّل لسائر العلوم قد انتهت إلیه وهذا ما جعل إسهامه فی ازدهار العلم والحضا...