چکیده قدم اول در فهم سخنِ هر گوینده ای آشنایی مخاطب با مفردات و واژه های به کار رفته در سخن اوست. در قرآن کریم که به زبانِ عربی است با توجه به غنای زبانی و گستردگی واژگانیِ موجود در آن، دقتهای واژه شناسی تأثیر بسزایی در تفسیرِ آن دارد. معصومان (علیهم السلام) در جایگاه ترجمان قرآن، تا آنجا که زمینه و ظرفیتهایِ فرهنگی و اجتماعی اجازه داده، در زمان خود به تفسیرِ آیات کتاب آسمانی پرداخته اند. برخی آ...

پژوهشگران و زبان شناسان در دهه های اخیر اهمیت زیادی به گویش ها داشته اند وآن بخاطر نزدیکی ومشتق شدن این گویش ها از زبان های عربی فصیح است. واین پژوهشها به صورت آشکار درغنی سازی زبانها وتغییر وتحول آن به شکلی بهتر سهیم بوده وکشف کردن جنبه هایی از آن که تا کنون مورد تحقیق وپژوهش قرار نگرفته، پرداخته است. وهرچند که پژوهش وتحقیق ما در گویش های عربی معاصر افزون یابد قضایا وامور مهمّی برای ما کشف وظاه...

چکیده قرآن کتابی آسمانی، که با تبیین پیامبر اکرم(ص) و ائمه معصومین(ع)، وسیله هدایت بشریت به سوی تعالی و تکامل، نیازمند فهم و درک از سوی مخاطبین خود است. فهم قرآن، که به زبان عربی مبین است، نیازمند آشنایی کامل با این زبان است. برای نیل به این امر، مراجعه به منابع اصیل و استوار امری ضروری به نظر می رسد. از جمله این منابع، منابع لغوی است که کمک شایانی در فهم معانی قرآن کریم دارد. طبرسی و زمخشری،...

قرآن کریم، پس از نزول، تأثیر فراوانی بر ادبیات و فرهنگ ادبی عرب داشته است و میزان این تأثیر، معیاری برای ارزیابی متون محسوب می شود. این تأثیر از دو جنبه قابل بررسی است: 1. مفاهیم که موجب غنای معنا می شود 2. شکل و ساختار که موجب زیبایی متون می شود؛ و بی گمان به دلیل همراهی مداوم علی (ع) با پیامبر (ص)، اثر حقیقی قرآن در کلام عربی بر زبان و کلام علی (ع) بوده وآنچه از مجموع کلام ایشان در نهج البلاغ...

پیچیدگی ابعاد مختلف زندگی بشر، نیازمندی های نوینی را در جامعه امروز پدید آورد، که پاسخگویی به آن نیازمند ارائه یک نگرش جامع و یکپارچه، نسبت به تمامی ابعاد وجودی انسان و زندگی او بود. اگرچه نگرش جامع نسبت به قرآن امری است که پیشینه آن را می توان از پدید آمدن علم تناسب تا نگرش وحدت موضوعی سوره های قرآن در دوران معاصر، رد یابی نمود، ولی لازم است تا در ادامه گام های تفسیری گذشته و پس از تلاش های ...

مقدمه آشنایی با معنای کتاب عظیم الهی، قرآن مجید، فهم واژگان آن و به اصطلاح آشنایی با مفردات الفاظ آن است. با توجه به اهمیت این موضوع از میان منابع لغوی قرآنی دو مورد از بهترین ها یعنی «تفسیر مجمع البیان فی علوم القرآن» مرحوم طبرسی و همچنین «تفسیر کشّاف عن حقایق غوامض التنزیل» زمخشری (از مفسران بنام قرن های پنجم و ششم) را که در بحث های ادبی و لغوی مشهور و مورد استناد بسیاری از مفسران و لغویان هست...

شیخ صدوق از فقها و محدثان طراز اول امامیه در قرن چهارم هجری قمری است. نظر به صبغهٔ روایی اغلب آثارش، بیشتر در زمره محدثان به شمار آمده و وجههٔ تفسیری او کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کتاب تفسیر قرآن صدوق به ما نرسیده لکن در میان آثار به‌جامانده از وی می‏توان به برخی از دیدگاه‏‏های تفسیری‌اش دست یافت. این نوشتار در صدد است تا مبانی و روش تفسیری وی را از میان آثار مذکور استخراج کند. قدسی بودن و وح...

چکیده دانش مفردات، دانشی است که درباره تک واژه های قرآن از نظر ریشه شناسی، اشتقاق لغوی، دلالت بر معنی یا معانی و نیز کاربرد آنها در قرآن بحث می کند. یکی از مجاری مهم فهم قرآن، شناخت مفردات‏ و الفاظ قرآن کریم است و هر کس بخواهد از دریای بیکران قرآن بهره برد و بر عجائب آن مطلع گردد، به ناچار باید آشنا بر الفاظ و مفردات‏ آن باشد. شناخت واژه های قرآن از زمان پیامبر? وجود داشته است ، تاریخ نشان می ...

انتقال کلام هدفمند خداوندبا علوم و فنون متفاوتی در قرآن نمود می یابد.یکی از فنون برجسته ادبی، «معناشناسی واژگانی» است. از آنجا که واژگان قرآنی نقش اصلی را در آیه دارند و معنا را گسترش می دهند، بررسی این اسلوب ضرورت می یابد. مقاله حاضر با هدف بررسی معناشناسی درزمانی واژگان قرآن در تفسیر المیزان و به روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکرد قرآنی، تغییرات پدید آمده در واژگان قرآن را بررسی و در انتها بدین نت...