ترخان لغتی ترکی به معنای آزاده معاف از انجام خدمات یا مصون از مجازات و مرتبه ای شناخته شده در میان ترکان و مغولان بوده است. چنان که چنگیزخان به دو نفر که در موقعیتی بسیار حساس و خطرناک به او کمک کرده بودند، چنین مرتبه ای داد. نه تنها منابع ایرانی تاریخ مغول به این رخداد توجهی خاص نشان داده اند، بلکه بعدها چنین مرتبه ای به وسیله دولت مغول در ایران (ایلخانان) نیز برقرار شد. از آن جا که در مناسبات...

مغولان در عین حال که مردمانی بدوی بوده واز ادیان و آیین­های جهانشمول روزگار خود بهره­مند و برخوردار نبودند، افرادی به تمامی بی­دین و بی توجه به دیانت و اثر بخشی آن در عرصه­های اجتماعی و سیاسی هم نبودند. شمنیزم، مجموعه آداب و  عقایدی بود که جهان بینی و ایدئولوژی مغولان ملهم و متأثر از باور فلسفی و  باورمندی­های قومی و غیبی مبهم آن بود. رویارویی و مواجهه مغولان با انبوه  سرزمین­های نو گشوده و آرا...

روابط تیموریان با مغولان جغتایی به علت برخورداری از برخی مؤلفه ها یکی از نادرترین نوع روابط در میان دولت های اسلامی حاکم بر ایران است زیرا با سقوط خلافت عباسی این اولین بار بود که یک حکومت اسلامی تا این حد مشروعیت خود را مبتنی بر حقانیتی کرده بود که از یک دولت کافر نشات می گرفت.این نوع رابطه موجب شد که حکومت تیموری حتی در سال های اقتدار که تدارک عملیات چین انجام می شد نتواند یا نخواهد با حمله ب...

اسماعیلیان ایران که با حسن صباح شناخته می شوند قریب دو قرن بر مراکز کوهستانی گسترده ای مسلط بودند و در برابر نیروهای مسلط بیگانه سلجوقی و خوارزمشاهی مبارزه می کردند. کانون این مبارزات در قلعه های رودبار ، قهستان، اصفهان و خراسان بود. علاوه بر حکمرانان بسیاری از دولتمردان و زمین داران بزرگ به مخالفت آنان برخاسته و همصدا با حکام ترک آنان را خارج از دین قلمداد کردند. با یورش مغولان و ویرانی کامل ب...

قومس یکی از ایالت­های ایران بود که از  قرن سوم هجری تا حمله هلاکو بخشی از فعالیت اسماعیلیان در آن­جا متمرکز بود. با توجه به موقعیت جغرافیایی این منطقه و وجود قلعه گردکوه در دامغان، و انشعاب راه­های مختلف به آن، تسلط بر آن نزد اسماعیلیان اهمیت فراوانی داشت؛ به طوری که از دیدگاه حسن صباح و جانشینانش، این ایالت از ارزش خاصی برخوردار بود. این مقاله، ضمن بررسی فعالیت­های اسماعیلیان در قومس، اهمیت ا...

مهاجرت نه تنها یک جا به جایی جغرافیایی و یک حرکت جمعی است بلکه متضمن گونه ای تحرک اجتماعی و فرهنگی نیز هست و مستقیم یا غیرمستقیم تابع موازین و قوانین کلی حاکم بر جامعه است. از نظر سیاسی در طول هزار سال نهاد حکومتی هند، بر اساس یک پدیده مهاجرتی شکل گرفته است. سلاطین دهلی و دکن، گاهی ترک، گاهی افغان و زمانی نوادگان تیمور و مغول بودند و اغلب دستگاه حکومتی به وسیله شخصیت های غیر بومی و مهاجر اداره...

مسئله مقاله ی حاضر تبیین و تحلیل رفتار خاندان جاکلی در پیوند با مغولان و حکومت ایلخانان و سیر قدرت و حکومت آنها در گرجستان در دوره ی مورد نظر است. یافته ها نشان می دهد که خاندان جاکلی تلاش کردند، با در پیش گرفتن سیاست های مختلفی در مقابل امرای مغول، دولت ایلخانان و پادشاهی باگراتیدی به تقویت موقعیت و افزایش قدرت خود در گرجستان مبادرت کنند. از سوی دیگر، امرای مغول و دولت ایلخانان نیز می کوشیدند ...

در دوره حاکمیت صفویان بر ایران همراه با مهاجرانی که به سرزمین هند رفتند، برخی شاهزادگان از این خاندان نیز به هندوستان و دربار مغولان هند پناه بردند. در بین این گروه از شاهزادگان، فرزندان سلطان حسین میرزا بن بهرام میرزا بن شاه اسماعیل شهرت و اعتبار بیشتری یافتند. پرسش اصلی در پژوهش حاضر تعیین نقش این شاهزادگان در دربار مغولان هند بوده است که نگارنده کوشیده است با بهره گیری از روش تحقیق تاریخی، م...

سیل خروشان قتل و غارت مغولان از آسیای میانه تا ایران را در کام خود فرو برد و حتی شهر بغداد را به آتش و غارت و بیداد خود سوزاند. عده ای از نویسندگان شیعه و سنی باعث حادثه خونین بغداد را خواجه نصیرالدین طوسی می دانند؛ شیعیان هدف خواجه را از این کار، گامی به سود جهان اسلام، و سنیان نابودی اسلام می دانند. خواجه نصیرالدین طوسی اندیشمندی بلند مرتبه است که مقام مهم اداری وی در دستگاه مغولان و هماهنگی ...

یکی از نوادگان سلغر به نام سنقر بن مودود در سال 543 هـ .ق (1148م) بر فارس دست پیدا کرد و موفق یه تشکیل سلسله ای شد که این سلسله تا یک قرن و نیم دوام داشت و به اتابکان فارس معروف شدند. آنها به دلیل تولید محصول کشاورزی و تولید انواع پارچه و توسعه دامپروری با دولت های همجوار خود روابط اقتصادی برقرار می کردند و این سلسله از سکه های مربوط به حکمرانان آن زمان استفاده می کردند. و مسئله قابل توجه دیگر ...