علل شکل دهنده عقیدتى گرایش ظاهرگرایى و ریشه‌هاى آن از زوایاى دینى، فرهنگى، اجتماعى و سیاسى مورد بررسى قرار گرفته است. پس از رحلت پیامبر (ص)، تفکرات گوناگونى از میان جامعه اسلامى سر بر آورد. یکى از این جریانهاى فکرى ماندگار، ظاهرگرایى است. مراد از ظاهرگرایى، عقل‌گریزى در رویارویى با قرآن است.  برخى به تلاوت آیات قرآن بسنده مى‌کنند و عده‌اى دیگر از آنان پرداختى به معناى تحت اللفظى آیات را نیز مج...

حقوق شهروندى یکى از مباحث مهم است که مورد توجه مکاتب حقوقى مختلف قرار گرفته است. و تضمین حقوق شهروندان که احیاناً مورد تعدى حکومت قرار م ىگیرد ازحساسیت خاصى برخورداراست، از سوى دیگر قوانین تبعیض آمیزى که حکوم تها دربرخى موارد نسبت به جنس شهروندان خود وضع و اجرا م ىکنند امرى است که وجدان انسان نم ىتواند از آن ب ىتفاوت بگذرد.دراین نوشتار حقوق شهروندى زن از منظر کنوانسیون بی نالمللى، قانون اساسى و ...

در حوزه معارف قرآنی یکی از مباحث اختلاف بر انگیز بین مفسران قرآن، حمل آیات خطاب بر زبان تمثیل (نمادین) یا زبان حقیقت است. از این نمونه می توان به آیه "ثُمَّ استوى اِلىَ السَّماءِ و هى دُخانٌ فقالَ لَها و لِلارضِ أئْتیا طَوعاً اَوکَرها قَالتا اَتینا طائِعینَ "(11، فصلت) اشاره نمود که برخی از مفسران آن را بر زبان حقیقی و بسیارى ایشان از مفسران متقدم و چه مفسران کنونی با ذکر دلایلی آن را بر زبان نمادین حمل کرده‌اند. این...

 مقایسه نظرات متکلمان فرقه‌هاى اسلامى در باب احباط با دیدگاه قرآن است. احباط در لغت به معناى باطل کردن، تباه ساختن و در اصطلاح، باطل شدن اعمال نیک با گناهان بزرگ و محو شدن پاداش اعمال پیشین با نتایج شوم گناهان پسین است. برخى از متکلمان معتزلى بر خلاف امامیه و گروهى از متکلمان اهل سنت، احباط را به صورت قاعده‌اى کلى مى‌پذیرند. نویسنده پس از گزارشى از پیشینه تاریخى احباط به دیدگاه متکلمان شیعه و ا...

 برخى از روابط حقوقى میان مسلمان و کافر از نگاه آیات قرآن مورد نقد و بررسى قرار گرفته است. نویسنده، نخست به تبیین معناى واژه »کفر« پرداخته و »مشرک«، »کتابى ذمّى«، »کتابى حربى«، »کافرانى که شبهه احتمال نزول کتاب آسمانى درباره آنان وجود دارد«، »کسانى که براى آنان کتابى نیست، ولى حدود و احکام دارند«. »مرتد ملى« و »مرتد فطرى« را براساس آیات قرآن از اقسام کافر دانسته است. و با تأکید بر حقوق وضعى و طب...

کتاب مزامیر منسوب به حضرت داوود(ع) و مشتمل بر تشبیهات فراوانى ازجمله تشبیهاتى دربارة خدا، انسان، گناه، گناهکار و مؤمن است، با وجود اینکه فقراتى از این کتاب، خداوند را به طور شایسته مورد خطاب قرار نداده و توصیف نکرده است اما م ىتوان گفت که تشبیهات آن در بسیارى از موارد از لحاظ لفظ و معنى با قرآن کریم قابل انطباق است. تشبیه خداوند به پناهگاه و تشبیه گناه به بارى سنگین و مشقت آور و تشبیه گناهکار ب...

کتاب مزامیر منسوب به حضرت داوود(ع) و مشتمل بر تشبیهات فراوانى ازجمله تشبیهاتى دربارة خدا، انسان، گناه، گناهکار و مؤمن است، با وجود اینکه فقراتى از این کتاب، خداوند را به طور شایسته مورد خطاب قرار نداده و توصیف نکرده است اما م ىتوان گفت که تشبیهات آن در بسیارى از موارد از لحاظ لفظ و معنى با قرآن کریم قابل انطباق است. تشبیه خداوند به پناهگاه و تشبیه گناه به بارى سنگین و مشقت آور و تشبیه گناهکار ب...

 دلایل لزوم فهم متن با توجه به افق تاریخى عصر نزول و دیدگاه ابوزید در این زمینه مورد بررسى و نقد قرار گرفته است. نظرگاه‌هاى گوناگونى در بهره‌گیرى از هرمنوتیک وجود دارد. برخى استفاده از هرمنوتیک را نمى‌پذیرند. شمارى مانند ابوزید تنها راه صحیح فهم متن را بهره جستن از هرمنوتیک مى‌دانند و بعضى چون حسن حنفى تکیه بر منطقه عقل خالص و تحلیل تجربه‌هاى مشترک انسانى را پیشنهاد مى‌دهد و تقلید همه جانبه از ...

 بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »الفرقان فى تفسیر القرآن« اثر دکتر محمّد صادقى است تفسیر الفرقان در شمار تفسیرهاى معاصر قرار دارد و به شیوه تفسیر قرآن به قرآن نگارش یافته و روایات تفسیرى را به عنوان ابزارهاى فرعى تفسیر قرآن شناخته است. به همین دلیل روایات اسباب نزول در این تفسیر بر خلاف روش مرسوم مفسّران در پاورقى آمده است که نشانگر دید منفى و محتاطانه مفسّر است. وجود روایات اسرائیلى...