یکی از موضوعات مهم در فلسفه‌ی دین بحث تجربه‌ی دینی و توجیه مفاهیم و باورهای دینی حاصل از آن است. در نیمه‌ی دوم قرن بیستم، برهان تجربه دینی بیشتر با تقریرهای معرفت شناسانه همراه شده است و برخی از فلاسفه‌ی دین کوشیده‌اند از معقولیت باورهای دینی مبتنی بر تجربه‌ی دینی دفاع کنند. یکی از این فلاسفه ویلیام آلستون است. او با ارائه‌ی نظریه‌ای در باب تجربه‌ی دینی کوشیده ‌است از طریق اعتباربخشی به معرفت ت...

چکیده: در این نوشتار، روایات عصمت که در کتب معتبر حدیثی شیعه، هم چون «الکافی، معانی الأخبار، الخصال و کفایه الأثر» وجود دارند، مورد بررسی سندی متنی قرار گرفته و مشخص شده است که، مهم­ترین مستند عصمت امامان علیهم السلام، وجود نصوص قرآنی و روایاتی است که در میان امامیه بر آنها اتفاق نظر وجود دارد و از آنجا که هدف اصلی، بررسی روایاتی است که لفظ «عصمت» در آنها به کار رفته و با بررسی انجام گرفته، این...

علم از مفاهیم بدیهی است و تعاریفی که برای آن ارئه شده همه تعاریف لفظی است؛ از جمله این که علم عبارت است از:«صورتی از معلوم در ذهن». و در علم منطق آن را به حصولی و حضوری تقسیم کرده اند. ایمان نیز اعتقاد، گرایش و علاقه است و در واقع مجذوب شدن به یک فکر و پذیرفتن آن است. و در احادیث آمده است که ایمان با سه چیز محقق می شود: اعتقاد قلبی، اقرار به زبان و عمل با اعضا و جوارح. در رابطه علم و ایمان اع...

در میان نگرش‌های گوناگونی که نسبت به حدیث وجود دارد، نگرش انتقادی به معنای نقد متون حدیثی بر اساس معیارهای مشخص در میان شیعه کمتر مورد توجه بوده است. شاید یکی از دلایل آن بی‌اطلاعی از وجود تاریخی این نگرش در دوران ائمه(ع) باشد؛ اما می‌توان در میان اصحاب ائمه(ع) نخستین جریان انتقادی را شناسایی کرد که به میراث مکتوب حدیثی با دیده تردید ‌نگریسته‌اند و به پالایش آن دست یازیده‌اند. در این پژوهش برآن...

جریان اهل تقصیر بر گروهی از شیعه که در نیمه سده دوم و در کوفه فعالیت می‌کردند و با پیش‌آمدنِ شرایط اجتماعی و سیاسی از رجوع کامل به امام خودداری کردند اطلاق می‌شود. آنان که برخی اصحاب امام باقر و امام صادق8 نیز بودند، نگرشی متفاوت به مسئله امامت داشتند و به‌عنوان عقب‌ماندگان اعتقادی شیعه، قدرت امام برعلوم سماوی و عصمت امام را انکار می‌کردند. آنان پس از ظهور زیدیه با گرایش به این ائتلاف، با پذیرش ...

یکی از مسائل چالش‌برانگیز و در عین حال کلیدی در طول تاریخ تفکر اسلامی، مسئلۀ «ایمان» است که از جهات مختلف، مورد توجه اندیشمندان بوده است. ملاصدرا به‌عنوان حکیمی متأله و شیعه، ایمان را از مادة أمن می‌داند؛ گویی شخص مؤمن با ایمان، از تکذیب و مخالفت با حق، ایمن می‌شود؛ هرچند ایشان، ایمان را با مفاهیم مختلفی چون تصدیق، حکمت، نور، توحید و عقل تعریف می‌کند، در دیدگاه او « علم و معرفت» مهم‌ترین عنصر د...

کتاب نهج الفصاحه، گردآوری مرحوم ابوالقاسم پاینده، دربردارنده ی بخشی از روایات و کلمات قصار رسول گرامی اسلام(ص) می باشد. مولف در این کتاب، از منابع معتبر و اصیل و غیرِ آن، از کتب شیعه و غیر شیعه احادیث را گردآوری و ترجمه نموده، امّا این موضوع با حذف سند و عدم ذکر منبع همراه بوده است. پایان نامه ی حاضر، ضمنِ تبیین معانی واژه های غریبی که در برخی احادیث وجود دارند، به تطابق و مقابله روایاتِ منتخب با ...

در کتاب اسفار می‌توان بیش از 1100 آیه از آیات قرآن و 250 حدیث از احادیث منسوب به نبی اکرم صلی الله علیه و آله، اهل البیت علیهم السلام و صحابه یافت. هر چند که صدرا به اندیش? فلسفی بیشتر شناخته شده است، اما شرح ناتمام وی بر الکافی، شاهدی بر این است که او با حدیث و دیگر علوم مربوط با آن نیز آشنا بوده است. با وجود این، وی در انتخاب احادیث اسفار، در مسلک عرفانی بیشتر ظاهر شده؛ لذا بیش از دو سوم احاد...

واژه «اسم» و مشتقات آن از واژه‏های بسیار پرکاربرد در علوم اسلامی (اعم از علوم نقلی و عقلی) است. این مقاله با روش کتابخانه‏ای در گردآوری مطالب و شیوه اسنادی در نقل دیدگاه‏ها و روش تحلیل محتوا در تحلیل داده‏ها این مسأله را بررسی کرده است که از روایات فریقین (شیعه و اهل تسنن) که در آنها اسمای لفظی گوناگون به عنوان اسم اعظم ذکر شده است، وحدت اسم اعظم لفظی مستفاد است و یا تعدد آن؟ و به این نتیجه دست...

تصویب پروتکل الحاقی میثاق بین المللی حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را ی توان نقطه ی پایانی بر بحث دیرین بر سر قابلیت دادخواهی این حقوق دانست. پروتکل، اقدامات دولت ها در جهت تحقق حقوق مندرج در میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی را با معیار معقولیت محک می زند. با توجه به آن که در پروتکل تعریفی از معقولیت به میان نیامده است، این مقاله در پی آن است که با برسی معنای معقولیت در برخی نظام های حقوقی...